Oswajanie słów - warsztat poprawności leksykalnej
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3003-OSW-OG |
Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0232) Literatura i językoznawstwo
|
Nazwa przedmiotu: | Oswajanie słów - warsztat poprawności leksykalnej |
Jednostka: | Instytut Języka Polskiego |
Grupy: |
Przedmioty ogólnouniwersyteckie humanistyczne Przedmioty ogólnouniwersyteckie na Uniwersytecie Warszawskim Przedmioty ogólnouniwersyteckie Wydziału Polonistyki |
Punkty ECTS i inne: |
3.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | ogólnouniwersyteckie |
Tryb prowadzenia: | zdalnie |
Skrócony opis: |
1. Wprowadzenie do zagadnień leksykalnych - pojęcie jednostki leksykalnej, jednostki wielowyrazowe; - pola leksykalno-semantyczne; - relacje semantyczne między wyrazami; - wartościowanie w języku, wulgaryzmy, eufemizmy; - źródła i zasoby leksykalne w sieci. 2. Życie wyrazów - rozszerzanie i zawężanie znaczeń, melioracja i degradacja wyrazów; - zapożyczenia i ich typologia; - neologizmy, derywaty, hybrydy słowotwórcze; 3. Poprawność leksykalna - łączliwość wyrazów – typologia łączliwości; - błąd leksykalny – definicja, typologia (naruszenia łączliwości, konstrukcje redundantne, mylenie paronimów); - wyrazy modne, brukselizmy. 4. Językowy obraz świata - stereotypy językowe; - metafora i metonimia w języku. 5. Podstawy stylistyki |
Pełny opis: |
Warsztaty są poświęcone szeroko rozumianym zagadnieniom leksykalnym. Studenci dowiedzą się, na co należy zwracać uwagę, kiedy używamy słów w różnych typach dyskursu. Kurs nauczy słuchaczy, jak korzystać ze słowników różnych typów oraz innych zasobów w internecie. Uczestnicy dowiedzą się, czym jest jednostka leksykalna, dowiedzą się, jak wygląda struktura zasobu leksykalnego w języku polskim. Dowiedzą się ponadto, jakie istnieją sposoby wzbogacania słownictwa: za pomocą mechanizmów słowotwórczych oraz pożyczek z innych języków. Na kursie będzie omawiane życie wyrazów - jak wyrazy rodzą się, giną, zmieniają się i powracają. Ponadto poruszone bedą takie zagadnienia, jak wartościowanie w języku, kreatywność językowa (metafora i metonimia), a także obraz świata utrwalony w języku. Tematy, które pojawią się na zajęciach to: 1. Wprowadzenie do zagadnień leksykalnych: różne definicje jednostki leksykalnej, pola leksykalne, relacje semantyczne między jednostkami leksykalnymi,. 2. Wykorzystanie zasobów w sieci (WSJP, Słowosieć, NKJP, HASK, Monco). 3. Wartościowanie w języku i tekście, wulgaryzmy, eufemizmy. 4. Jak zmienia się znaczenie wyrazów? Rozszerzanie i zawężanie znaczeń, melioracja i degradacja wyrazów. 5. Jak powstają nowe wyrazy? Neologizmy, derywaty, hybrydy słowotwórcze. 6. Frazeologizmy – typologia, źródła, zasady poprawnego użycia. 7. Wyrazy, które się lubią – o łączliwości wyrazów. 8. Podstawy poprawności leksykalnej – typologia błędów leksykalnych i jak ich unikać. 9. Zapożyczenia jako uzupełnienie zasobu leksykalnego. Typologia zapożyczeń. Ocena zapożyczeń. 10. Metafora w języku 11. Językowy obraz świata – co leksyka mówi o naszej interpretacji rzeczywistości? 12. Jak używać wyrazów w dyskursie? Podstawy stylistyki. Warsztaty odbywają się zdalnie na platformie Kampus UW w trybie asynchronicznym. |
Literatura: |
Bartmiński, J. (2009). Językowe podstawy obrazu świata. Warszawa. Buttler, D. (1978). Życie wyrazów. Warszawa. Grzegorczykowa, R. (2007), Wstęp do językoznawstwa. Warszawa. Grzegorczykowa, R. (2011). Wprowadzenie do semantyki językoznawczej. Warszawa. Hejwowski, K. (2004). Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu. Wydawnictwo Naukowe PWN. Kłosińska, K., (2016), Skąd się biorą frazeologizmy? Źródła frazeologizmów i mechanizmy frazeotwórcze [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej, Poznań. Kreja, B. (2020). Wyrazy i wyrażenia. Studia i szkice z historii słownictwa, ze słowotwórstwa i kultury języka. Gdańsk. Maćkiewicz, J., (1993), Wyrazy międzynarodowe (internacjonalizmy) we współczesnym języku polskim [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław. Nagórko A. (2002) Zarys gramatyki polskiej. wyd. II, Warszawa. Tokarski. R. (2013). Światy za słowami. Wykłady z semantyki leksykalnej. Lublin. Wyrwas, K., (2010), Festiwal ekskluzywnych produktów niszowych, czyli o nowszych zapożyczeniach semantycznych w polszczyźnie [w:] Współczesna polszczyzna w badaniach językoznawczych. Od leksyki do języka poezji, red. P. Zbróg, Kielce. Zdunkiewicz-Jedynak, D. (2008). Wykłady ze stylistyki. Warszawa. |
Efekty uczenia się: |
Po zajęciach uczestnicy: ● rozumieją, czym jest podsystem leksykalny języka (słownik); ● rozumieją różnice w definiowaniu jednostek leksykalnych w różnych ujęciach. ● znają i rozumieją relacje leksykalne między jednostkami; ● znają i potrafią zidentyfikować zmiany znaczeniowe wyrazów; ● znają typy zapożyczeń i potrafią ocenić wyrazy zapożyczone pod względem poprawnościowym. ● wiedzą, czym jest łączliwość leksykalna i na czym polegają błędy jej naruszenia; ● rozumieją mechanizm metafory i umieją wskazać jego funkcje w tekstach różnych typów; ● potrafią wyszukiwać definicje znaczeń w słownikach i ustalać znaczenie na podstawie kontekstu; ● potrafią opisać znaczenie nowych jednostek lub nowe sensy wyrazów funkcjonujących w polszczyźnie ● umieją wykorzystać wiedzę o słownictwie, jego nacechowaniu i niesionym wartościowaniu w komunikacji i kontaktach społecznych. |
Metody i kryteria oceniania: |
Zaliczenie w trakcie zadań i testów cząstkowych (50% oceny końcowej); rozwiązanie tekstu końcowego (50% oceny końcowej). Wszystkie zadania i testy będą na platformie Kampus UW. |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2024-02-19 - 2024-06-16 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Kurs internetowy, 30 godzin, 30 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Iwona Burkacka, Magdalena Zawisławska | |
Prowadzący grup: | Magdalena Zawisławska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Kurs internetowy - Zaliczenie na ocenę |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki.