Współczesna kultura opowiadania – opowiadanie jako lustro kultury

ogólnouniwersyteckie

Konwersatorium adresowane jest do studentów, którzy poprzez pogłębioną lekturę opowiadań chcą poszerzyć swoją wiedzę na temat opowiadania jako artystycznego zapisu istotnych przemian kultury współczesnej, a ponadto do tych, którzy lubią czytać, są otwarci na na intelektualne wyzwania i gotowi na pokonanie sterotypowych wzorów lektury i interpretacji zjawisk literackich i kulturowych.

Głównym celem konwersatorium jest zapoznanie studentów z wybranymi opowiadaniami z literatury współczesnej, których fabuła, poetyka i narracja jako podstawowe elementy artystycznego wyrazu osiągnęły formalną doskonałość i stały się środkiem służącym diagnozie różnych zjawisk kultury. Drugim celem zajęć jest wskazanie, że opowiadanie jako tekst kultury, który powstawał w określonym czasie, a więc i w warunkach historycznych, społecznych i intelektualnych, odzwierciedla nie tylko charakterystyczne dyrektywy estetyczne, ale także może być źródłem wiedzy o kulturze.

Powyższym celom służyć będzie interdyscyplinarna lektura wybranych opowiadań z okresu XX wieku i współczesności. Jednak podstawę dla naszych poszukiwań wyznaczą utwory z okresu 2 połowy XIX wieku, w których nie tylko odzwierciedlają się dyrektywy estetyczne opowiadania jako gatunku literackiego, ale też zostały one już świadomie zachwiane lub wręcz przekroczone. Ze spisu lektur świadomie wyłączam opowiadania z okresu II wojny światowej lub bezpośrednio jej dotyczących, ponieważ są one odrębnym zagadnieniem i wymagają innego namysłu. Rzetelna analiza i interpretacja różnych opowiadań umożliwi ukazanie złożonych przemian kultury materialnej, rozwoju cywilizacyjnego, wiedzy o człowieku oraz zmian historycznych, ideowych, społecznych i obyczajowych. Innymi słowu będziemy poszukiwać różnorodnych zjawisk kultury (także artystycznej) „zapisanych” i odzwierciedlonych w wybranych opowiadaniach.

W zakresie proponowanych lektur znajdują się dzieła opowiadania (lub nowele) kwalifikowane jako tzw. literatura „wysoka” i popularna, obecne w świadomości czytelniczej i usytuowane poza nią. Proponowana kolejność lektury poszczególnych utworów odzwieciedla porządek problemowy. Rozległość kontekstu (wiedzy o historii, historii idei, historii filozofii oraz estetytki i historii sztuki), w którym sytuowana będzie interdyscyplinarna lektura utworów artystycznych, uwarunkowana jest – ze względu na ogólnouniwersytecki charakter zajęć - zaintersowaniami studentów.

Dobór lektur jest arbitralny, niemniej jedno lub dwa spotkania wypełni refleksja nad tekstami zaproponowanymi przez uczestników zajęć.

Sylabus obejmuje tylko propozycję zakresu tematyki poszczególnych bloków zajęć oraz podstawową lekturę literacką. Wybór literatury uzupełniającej, określającej kontekst historyczny, filozoficzny, estetyczny i społeczny, uzależniam od zainteresowań i potrzeb uczestników seminarium, dlatego będę ją proponować podczas zajęć.

zob. opisw cyklu

Konwersatorium kształci i doskonali umiejętności interdyscyplinarnej analizy i interpretacji opowiadania jako świadectwa różnorodnych zjawisk kultury (także artystycznej) od 2 poł. XIX wieku do współczesności.

Wiedza: student

- posiada wiedzę na temat wybranych aspektów kultury i literatury XX wieku i współczesności (K_W01, K_W04);

- potrafi wskazać, scharakteryzować i wyjaśnić najważniejsze zjawiska literackie i kulturowe wieku XX (K_W05)

- zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji opowiadania jako tekstu artystycznego (K_W05, K_W07));

- potrafi łączyć lekturę literatury wysokiej i popularnej, polskiej i obcej (K_W07);

- zna terminologię z zakresu literaturoznawstwa (K_W01).

Umiejętności: student

- potrafi interdyscyplinarnie i komparatystycznie analizować interpretować prozatorskie teksty literackie jako świadectwo różnorodnych zjawisk kultury XX wieku i współczesności w odniesieniu do przemian historycznych, estetycznych, filozoficznych, społecznych i kulturowych(K_U02, K_U04);

- posiada podstawowe umiejętności wykorzystywania interdyscyplinarnych metod i narzędzi badawczych w analizie zjawisk kultury współczesnej (K_U02)

- posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, z wykorzystaniem poglądów innych autorów oraz samodzielnego formułowania wniosków (K_U010);

- posiada podstawowe umiejętności badawcze pozwalające na formułowanie problemów badawczych z zakresu humanistyki (K_U03).

Kompetencje społeczne: student

- ma szacunek dla różnych stanowisk i opinii (K_K07);

- rozumie dynamikę rozwoju naukowego, kulturowego i społecznego oraz śledzi nowe metody i paradygmaty badawcze (K_K03);

- rozumie znaczenie bogactwa i dziedzictwa kulturowego Europy (K_K09);

- jest gotów do uczenia się przez całe życie (K_K01).

1. Podstawą zaliczenia konwersatorium jest:

– obecność na zajęciach (student ma prawo do dwóch nieobecności w semestrze);

– przygotowanie do zajęć;

– aktywność (uczestnictwo w dyskusji);

– przygotowanie wypowiedzi ustnej w oparciu o samodzielną analizę i interpretację wybranego przez siebie opowiadania (spoza omawianych podczas zajęć). Analiza i interpretacja powinna uwzględniać lekturę opowiadania jako lustra kultury. Wypowiedź nie może być dłuższa niż 10-12 minut.

Zakres wypowiedzi należy uzgodnić z prowadzącą zajęcia.

2. Podstawy oceny wypowiedzi ustnych:

- umiejętność zrozumiałego formułowania opinii i argumentowania poglądów,

- umiejętność uważnego słuchania i rozpoznawania opinii i tez formułowanych przez innych uczestników dyskusji,

- umiejętność świadomego uczestniczenia w dyskusji i korygowania własnych sądów i opinni poprzez przyjęcie argumentów przedstawionych przez innych uczestników rozmowy.

3. Kryteria oceny przygotowanej przez studenta wypowiedzi ustnej:

– związek wypowiedzi z tematem,

– samodzielność, wnikliwość i kulturowy charakter interpretacji,

– kompozycja wypowiedzi (celowość, logika, przejrzystość).

Ocena końcowa uwzględnia:

– przygotowanie do zajęć (20% oceny końcowej),

– aktywny udział w zajęciach (30% oceny końcowej),

– samodzielna wypowiedź przygotowana przez studenta (50% oceny końcowej).

Uwaga: obowiązuje kontrola obecności.