Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Metodologia badań językoznawczych - diachroniczna

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3003-11B1MD
Kod Erasmus / ISCED: 09.304 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0232) Literatura i językoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Metodologia badań językoznawczych - diachroniczna
Jednostka: Instytut Języka Polskiego
Grupy: Metodologia badań filologicznych - I roku 2-go stopnia - obowiązkowo jeden wykład do wyboru
Polonistyczne minimum programowe
Przedmioty obowiązkowe dla I rok filolgii polskiej - stacjonarne 2-go stopnia
Wszystkie przedmioty polonistyczne - oferta ILP (3001...) , IJP (3003...) i IPS (3007...)
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Założenia (opisowo):

Zaliczenie zajęć z zakresu językoznawstwa na wcześniejszych latach studiów.

Student:

1. Ma wiedzę z zakresu językoznawstwa – zarówno synchronicznego, jak i diachronicznego.

2. Zna podstawowe terminy z zakresu językoznawstwa.


Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Przedmiot ma na celu zapoznanie studentów z metodologią badań językoznawstwa diachronicznego oraz przygotowanie ich do samodzielnej pracy badawczej w zakresie językoznawstwa, w szczególności do napisania pracy magisterskiej.

Zajęcia są poświęcone omówieniu wybranych współczesnych metodologii językoznawczych (diachronicznych). Ich celem jest dostarczenie uporządkowanej wiedzy z zakresu językoznawstwa diachronicznego, jego kierunków, nurtów, stosowanych metod badawczych, przedmiotów analiz, typów definicji itd.

Pełny opis:

Wykład ma za zadanie zaznajomienie studentów z metodologią badań językoznawczych, głównie diachronicznych, ale też badań w ramach innych dyscyplin językoznawstwa, uwzględniających perspektywę diachroniczną. Realizację celów edukacji umożliwi omówienie następujących tematów:

1. Metodologia badań naukowych: podstawowe pojęcia, kryteria oceny prac naukowych. Językoznawstwo na tle innych nauk.

2. Aspekt chronologiczny w badaniach językoznawczych: synchronia, diachronia, panchronia i inne chronie.

3. Krótko o historii opisu języka od XV w.; koncentracja na okresie od końca XVIII w., z uwzględnieniem problematyki badań i metod opisu języka po połowę wieku XX.

4. Naukowe badanie historii języka: dziewiętnastowieczne językoznawstwo historyczno-porównawcze.

5. Poglądy Ferdinanda de Saussure’a i jego znaczenie dla lingwistyki światowej.

6. Strukturalizm w polskiej diachronii – poglądy i badania Ireny Bajerowej.

7. Metodologia badań onomastycznych: różnice między nomen proprium a nomen appelativum, główne klasyfikacje onimów. Nowe metody badawcze i sposoby opisu nazw własnych.

8. Metodologia badań dialektologicznych.

9. Metodologia badań socjolingwistycznych oraz jej adaptacja do opisu tekstów dawnych.

10-11. Metody stosowane w pracach o leksyce i jej ewolucji.

12. Metodologia badań kognitywnych, w tym jej stosowanie do opisu języka w ujęciu diachronicznym.

13-14. Językoznawstwo komputerowe i korpusowe. Korpusy języka jako źródła materiału badawczego. Zdygitalizowane słowniki jako korpusy tekstów. Zastosowanie osiągnięć językoznawstwa komputerowego w badaniach diachronicznych.

15. Pisemny sprawdzian z wykładów.

Literatura:

Bibliografia:

Ajdukiewicz K., Metodologia i metanauka, [w:] tegoż, Język i poznanie, t. 2. Wybór pism z lat 1945-1963, Warszawa 1985, s. 117-126.

Anusiewicz J., Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki. Wrocław 1994.

Badania diachroniczne w Polsce II. Między współczesnością a przeszłością, red. A. Krzyżanowska, M. Posturzyńska-Bosko, P. Sorbet, Lublin 2016.

Bajerowa I. (red.) Język polski czasu drugiej wojny światowej (1939-1945), Warszawa 1996.

Bajerowa I., Czy i jak historia języka może skorzystać z propozycji kognitywizmu?, „LingVaria” nr 2 (10), 2010, s. 37-44.

Bajerowa I., Kształtowanie się systemu polskiego języka literackiego w XVIII wieku, Wrocław 1964.

Bajerowa I., Polski język ogólny XIX wiek, t. 1. Ortografia, fonologia z fonetyką, morfonologia, t. 2. Fleksja, t. 3. Składnia. Synteza, Katowice 1986, 1992, 2000.

Bajerowa I., Strukturalna interpretacja historii języka, „Język Polski” XLIX, 1969, s. 81-103.

Bajerowa I., Tendencja do normalizacji jako główny czynnik rozwojowy polskiego języka ogólnego, [w:] „Studia historycznojęzykowe”, t. 3. Rozwój polskiego systemu językowego, pod red. K. Rymuta i W. R. Rzepki, Kraków 2000, s. 9-14.

Bajerowa I., Zarys historii języka polskiego 1939-2000, Warszawa 2003.

Bańko M., Z pogranicza leksykografii i językoznawstwa. Studia o słowniku jednojęzycznym, Warszawa 2001.

Bartmiński J., Językowe podstawy obrazu świata, Wyd. 2 uzup., Lublin 2007.

Bobrowski I., Wiedza historycznojęzykowa a dwudziestowieczne paradygmaty lingwistyczne, [w:] Synchronia – diachronia. Materiały z konferencji „Problematyka historycznojęzykowa we współczesnym językoznawstwie i jej miejsce w dydaktyce”, pod red. M. WojtyłyŚwierzowskiej, Kielce 1999, s. 29-38.

Bobrowski I., Zagadnienia metodologii i filozofii języka, Kraków 2020.

Bobrowski I., Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków 1998.

Bogusławski A., Metodologia lingwistyki. Zarys, Warszawa 2023.

Borejszo M., Nazwy ubiorów w języku polskim do roku 1600, Poznań 1990.

Borejszo M., Nazwy ubiorów we współczesnej polszczyźnie, Poznań 2001.

Borejszo M., O sposobach tworzenia nazw odzieży w okresie staropolskim i współcześnie, „Studia historycznojęzykowe”, t. 1. pod red. M. Kucały i Z. Krążyńskiej, Kraków 1994, s. 43-49.

Büntig K.-D., Wstęp do lingwistyki, tłum. E. Tomczyk-Popińska, Warszawa 1989.

Buttler D., Rozwój semantyczny wyrazów polskich, Warszawa 1978.

Cygal-Krupa Z., Podstawowe słownictwo tematyczne języka polskiego (na wybranych przykładach), Kraków 1990.

Cygal-Krupa Z., Słownictwo tematyczne języka polskiego. Zbiór wyrazów w układzie rangowym, alfabetycznym i tematycznym, Kraków 1986.

Danielewiczowa M., Dosięgnąć przedmiotu. Rzecz o Ferdynandzie de Saussurze, Warszawa 2016.

Dawne ortografie, gramatyki i podręczniki języka polskiego. Internetowe kompendium edukacyjne, red. nauk. W. Decyk-Zięba, A. Kępińska, M. Kresa, A. Piotrowska, I. Stąpor, Warszawa 2014, www.gramatyki.uw.edu.pl.

Decyk-Zięba W., Kępińska A., Kresa M., Pawlicki K., Stąpor I., Etymologia w dydaktyce uniwersyteckiej. Dydaktyczny słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego (www.slowniketymologiczny.uw.edu.pl), [w:] Leksykografia w różnych kontekstach, t. 2, Warszawa 2020, s. 57-74.

Deptuchowa E., Informacja o badaniach zespołowych prowadzonych w Zakładzie Historii Języka Polskiego Instytutu Języka Polskiego, „LingVaria" V, nr 2 (10), 2010, s. 237-240.

Deptuchowa E., Publikacje Profesora Stanisława Urbańczyka w zakresie językoznawstwa polonistycznego, [w:] Język polski – wczoraj, dziś, jutro, pod red. B. Czopek-Kopciuch i P. Żmigrodzkiego. Wydawnictwo LEXIS, Kraków 2010, s. 15–23.

Derwojedowa M., Kieraś W., Skowrońska D., Wołosz R., Korpus polszczyzny XIX wieku – od mikrokorpusu do korpusu średniej wielkości, „Prace Filologiczne”, t. 65, 2014, s. 251-256

Derwojedowa M., Mikrokorpus gronowy polszczyzny 1830-1918, „Poradnik Językowy”, 2020, z. 8, s. 52-65.

Dialekty i gwary polskie. Kompendium internetowe pod red. Haliny Karaś, www.dialektologia.uw.edu.pl Doroszewski W., Mowa mieszkańców wsi Staroźreby. Opis i tezy teoretyczne, „Prace Filologiczne” XVI, 1934, s. 249-278.

Dubisz S., Dzieje języka polskiego jako problem badawczy w pracy historyka języka, „Poradnik Językowy” 2009, z. 3, s. 19–34.

Dubisz S., Historia języka polskiego – „wczoraj, dziś i jutro”, „LingVaria” 2 (10), 2010, s. 45-51.

Dunaj B., Perspektywy badań historycznojęzykowych, „LingVaria” 2(10), 2010, s. 53-57.

Dydaktyczny słownik etymologiczno-historyczny. E-zeszyt próbny, kier. projektu W. Decyk-Zięba, Warszawa 2018-2021, https:// slowniketymologiczny.uw.edu.pl/.

Encyklopedia języka polskiego, pod red. Stanisława Urbańczyka, Wrocław 1991; wybrane artykuły

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, pod red. Kazimierza Polańskiego, Wrocław 1993; wybrane artykuły

Evans V., Leksykon językoznawstwa kognitywnego, przekład M. Buchta, M. Cierpisz, J. Podhorecka, A. Gicala, J. Winiarska, Kraków 2009.

Florczak Z., Europejskie źródła teorii językowych w Polsce na przełomie XVIII i XIX wieku. Studia z dziejów teorii języka i gramatyki, Wrocław 1978.

Gala S., Chronia w słowotwórstwie gwarowym, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, t. 56, 2011, s. 57-64.

Gala S., Diachronia czy synchronia w badaniach słowotwórstwa gwarowego, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, t. 51, 2006, s. 79-84.

Gala-Milczarek B., Zjawisko wariantywności motywacyjnej w kategoryzacji rzeczownikowych derywatów gwarowych, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, t. 67, 2019, s. 75-84.

Gołąb Z., Heinz A., Polański K., Słownik terminologii językoznawczej, Warszawa 1970.

Grabias S., Język w zachowaniach społecznych. Podstawy socjolingwistyki i logopedii, wyd. 4, uzup., Lublin 2019.

Greń Z., Słowniki przedmiotowe jako źródło w badaniach porównawczych językowego obrazu świata, [w:] Etnolingwistyka a leksykografia, Tom poświęcony Profesorowi Jerzemu Bartmińskiemu, red. nauk. W. Chlebda, Opole 2010.

Grzegorczykowa R., Wstęp do językoznawstwa, Warszawa, 2007.

Gwary dziś. 1. Metodologia badań, pod red. J. Sierociuka, Poznań 2001.

Heinz A., Dzieje językoznawstwa w zarysie, Warszawa 1983.

Historia języka, dialektologia i onomastyka w nowych kontekstach interpretacyjnych, pod red. R. Przybylskiej, M. Raka, A. KwaśnickiejJanowicz, Kraków 2018 (wybrane artykuły).

Jankowiak L.A., Słownictwo medyczne Stefana Falimirza, t. 1. Początki polskiej renesansowej terminologii medycznej, t. 2. Słownik, Warszawa 2005-2006.

Janowska A., Pastuchowa M., Między leksykologią a słowotwórstwem. Osiągnięcia i propozycje katowickiej szkoły słowotwórstwa historycznego, [w:] Żywe problemy historii języka, red. M. Kuźmicki i M. Osiewicz, Poznań 2010.

Językoznawstwo w Polsce. Kierunki badań i perspektywy rozwoju, red. nauk. M. Grochowski, Warszawa 2012.

Karaś H., Perspektywy polskiej dialektologii, „Poradnik Językowy” 2012, z. 8, s. 15-28.

Karaś H., Polska leksykografia gwarowa, Warszawa 2011.

Klemensiewicz Z., Historia języka polskiego, t. 1-3, Warszawa 1974.

Kleszczowa K., Staropolskie kategorie słowotwórcze i ich perspektywiczna ewolucja. Rzeczowniki, Katowice 1998.

Kleszczowa K., Strukturalizm i poststrukturalizm w badaniach historycznojęzykowych, „Biuletyn PTJ” LXVII, 2011, s. 97-115.

Kołodziejek E., Człowiek i świat w języku subkultur, Szczecin 2007.

Kresa M., Księgi metrykalne i program EXCEL jako źródło i narzędzie badań antroponimicznych, [w:] Badania historycznojęzykowe. Stan, metodologia, perspektywy, red. B. Dunaj i M. Rak, Kraków 2011, s. 399-411.

Kuhn Th. S., Dwa bieguny. Tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych, tłum i posłowiem opatrzył S. Amsterdamski, Warszawa 1985.

Kurcz I., Lewicki A., Sambor J., Woronczak J., Słownictwo współczesnego języka polskiego. Listy frekwencyjne, t. 1-5, Warszawa 1974-1977.

Kurek H., Metodologia socjolingwistycznego badania fonetyki języka mówionego środowisk wiejskich (na przykładzie kilku wsi Beskidu Niskiego), Kraków 1990.

Lyons J., Wstęp do językoznawstwa, przeł. K. Bogacki, Warszawa 1976 (pierwodruk 1968).

Łozowski P., Panchronia, czyli językoznawstwo bez synchronii, [w:] Przeszłość w językowym obrazie świata, pod red. A Pajdzińskiej i P. Krzyżanowskiego, Lublin 1999, s. 25-50.

Łuczyński E., Maćkiewicz J, Językoznawstwo ogólne. Wybrane zagadnienia, Gdańsk 2005.

Majewska Małgorzata B., Wileński "Słownik języka polskiego..." i zagadnienia jego digitalizacji, Warszawa 2020.

Markowski A., Leksyka wspólna różnym odmianom polszczyzny, t. 1-2, Warszawa 1990.

Metodologia badań onomastycznych, pod. red. M. Biolik, Olsztyn 2003.

Metodologie językoznawstwa. Ewolucja języka, ewolucja teorii językoznawczych, pod red. P. Stalmaszczyka, Łódź 2013.

Metodologie językoznawstwa. Od diachronii do panchronii, pod red. P. Stalmaszczyka, Łódź 2018.

Metodologie językoznawstwa. Podstawy teoretyczne. Podręcznik akademicki, pod red. P. Stalmaszczyka, Łódź 2006.

Miodunka W., Podstawy leksykologii i leksykografii, Warszawa 1989.

Młynarczyk E., Polskie słownictwo handlowe XVI i XVII wieku (na materiale krakowskich ksiąg miejskich i lustracji królewszczyzn), Kraków 2010.

Narodowy Korpus Języka Polskiego, praca zbiorowa pod red. A. Przepiórkowskiego, M. Bańko, R. L. Górskiego, B. LewandowskiejTomaszczyk, Warszawa 2012, http://www.nkjp.pl/settings/papers/NKJP_ksiazka.pdf

Niewiara A., Słowa klucze kultury jako nazwy pojęć wyrazistych o wysokim stopniu utrwalenia a zagadnienia synonimii leksykalnej, „LingVaria”, nr 1 (23) 2017.

Niewiara A., Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI-XIX wieku, Katowice 2000.

Niewiara A., My i Inni: ewolucja wyobrażeń. Polski dyskurs prasowy w świetle imagologii i pamięci zbiorowej, Katowice 2020.

Okoniowa J., Profesor Kazimierz Nitsch i jego uczniowie, czyli „szkoły” dialektologiczne widziane inaczej, „Poradnik Językowy” 2012, z. 8, s. 29-40.

Pałka P., Kwaśnicka-Janowicz A., Przewodnik po elektronicznych zasobach językowych dla polonistów (słowniki, kartoteki, korpusy, kompendia), Kraków 2017. dostępny: https://www.tmjp.pl/106-przewodnik-po-elektr-zasobach.

Pamięć - tożsamość - kategorie językowo-kulturowe, red. nauk. S. Niebrzegowska-Bartmińska, M. Nowosad-Bakalarczyk, P. Łozowski, Lublin 2022.

Pastuch M., Metoda czy metodologia? Współczesne potrzeby historii języka, [w:] Historia języka w XXI wieku . Stan i perspektywy, pod red. M. Pastuch i M. Siuciak przy współpracy K. Wąsińskiej i W. Wilczek, Katowice 2018, s. 32-43.

Paveau M.-A., Sarfati G.-E., Wielkie teorie językoznawcze. Od językoznawstwa historyczno-porównawczego do pragmatyki, przekład I. Piechnik, Kraków 2009.

Pawłowski A., Empiryczne i ilościowe metody badań wobec naukowego statusu współczesnego językoznawstwa, [w:] Metodologie językoznawstwa. Filozoficzne i empiryczne problemy w analizie języka, pod red. P. Stalmaszczyka, Łódź 2010, s. 117-131.

Pelcowa H., Nowe wyzwania a tradycyjne metody badań dialektologicznych, „Poradnik Językowy” 2012, z. 8, s. 5-14.

Pędzich B., Jak powstaje socjolekt? Studium słownictwa paralotniarzy, Warszawa 2012.

Podstawy językoznawstwa korpusowego, red. B. Lewandowska-Tomaszczyk, Łódź 2005.

Polskie nazwy własne. Encyklopedia, pod red. E. Rzetelskiej-Feleszko, Warszawa 1998.

Polszczyzna XVII wieku. Stan i przeobrażenia, red. D. Ostaszewska, Katowice 2002.

Popper K.R., Wszechświat otwarty. Argument na rzecz indeterminizmu, tłum. A. Chmielowski, Kraków 1996.

Przepiórkowski A., Górski R. L., Lewandowska-Tomaszczyk B. i Łaziński M., Narodowy Korpus Języka Polskiego, [w:] „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LXV, 2009, s. 47-55.

Rospond S., Struktura i klasyfikacja nazwiska słowiańskiego na podstawie "Słownika nazwisk śląskich", "Rozprawy Komisji Językowej WTN", t. 5, s. 9-63.

Saussure F., de, Kurs językoznawstwa ogólnego, przekł. K. Kasprzyk, wstęp i przypisy K. Polański, Warszawa 1991, wyd. 2, Warszawa 2002.

Saussure F., de, Szkice z językoznawstwa ogólnego, przekł., wstęp i red. nauk. M. Danielewiczowa, Warszawa 2004.

Siuciak M., Strukturalistyczna koncepcja rozwoju języka wobec przemian współczesnej polszczyzny, [w:] Leksyka języków słowiańskich w badaniach synchronicznych i diachronicznych, pod red. M. Gębki-Wolak, J. Kamper-Warejko, A. Moroza, Toruń 2014, s. 265-276.

Skarżyński M., W kręgu gramatyk polskich XIX i XX wieku, Kraków 2001.

Skowronek K. Współczesne nazwisko polskie. Studium statystyczno-kognitywne, Kraków 2001, dostępny: http://rcin.org.pl/dlibra/ docmetadata?id=2593&from=publication

Skudrzykowa A., Urban K., Mały słownik terminów z zakresu socjolingwistyki i pragmatyki językowej, Kraków-Warszawa 2000.

Słownik stereotypów i symboli ludowych, koncepcja całości i red. J. Bartmiński, zastępca red. S. Niebrzegowska, t. 1. Kosmos, cz. 1. Niebo, światła niebieskie, ogień, kamienie - t. 2. Rośliny, cz. 7. Krzewy i krzewinki, Lublin 1996-2022.

Słowniki dawne i współczesne. Internetowy przewodnik edukacyjny, red. M. Bańko, M. Majdak, M. Czeszewski, www.leksykografia.uw.edu.pl

Szczaus A., Leksyka specjalistyczna w „Informacyi matematycznej” Wojciecha Bystrzonowskiego z 1749 roku na tle polszczyzny XVIII wieku, Szczecin 2013.

Szkice z metodologii językoznawstwa i filozofii języka, pod red. P. Stalmaszczyka, Łódź 2021.

Świdziński M., Lingwistyka korpusowa w Polsce – źródła, stan, perspektywy, „LingVaria”, nr 1, 2006, s. 23-32.

Tabakowska E., Kognitywizm po polsku – wczoraj i dziś, Kraków 2004.

Taszycki W., Słowiańskie nazwy miejscowe (Ustalenie podziału), [w:] tegoż, Rozprawy i studia polonistyczne, t.1, Warszawa 1958, s. 228-268 (pierwodruk 1946).

Tokarski R., Przeszłość i współczesność w językowym obrazie świata. Metodologiczne pytania i propozycje, [w:] Przeszłość w językowym obrazie świata, pod red. A. Pajdzińskiej, P. Krzyżanowskiego, Lublin 1999, s. 9-23.

Tokarski R., Światy za słowami. Wykłady z semantyki leksykalnej, Lublin 2014.

Tradycja i wyzwania. Metodologia badań slawistycznych XX i XXI wieku, pod red. H. Mieczkowskiej, E. Solak, P. Fałowskiego, N. Palich, Kraków 2015.

Urbańczyk S., Dwieście lat polskiego językoznawstwa 1751-1950, Kraków 1993.

Urbańczyk S., Językoznawstwo polskie pierwszej połowy XIX wieku, [w:] tegoż Szkice z dziejów języka polskiego, Warszawa 1968, s. 370-412.

Walczak B., Badania w zakresie historii języka (próba syntezy), [w:] Językoznawstwo w Polsce. Kierunki badań i perspektywy rozwoju, red. nauk. M. Grochowski, Warszawa 2012, s. 99-112.

Walczak B., Dialektologia a językoznawstwo historyczne, [w:] Gwary dziś. 1. Metodologia badań, pod red. J. Sierociuka, Poznań 2001, s. 17-23.

Wilkoń., Trwanie i jego rodzaje w języku, [w:] Badania historycznojęzykowe. Stan, metodologia, perspektywy. Materiały konferencji naukowej, Kraków 21-22 września 2010 r., pod red. B. Dunaja i M. Raka, Kraków 2011, s. 65-70.

Witaszek-Samborska M., Studia nad słownictwem kulinarnym we współczesnej polszczyźnie, Poznań 2005.

Wyderka B., Problemy metodologiczne współczesnej dialektologii, „Biuletyn PTJ” LXVII, 2011, s. 71-85.

Zajda A., Historia języka polskiego dzisiaj. Możliwości, zadania i postulaty w zakresie badań nad historią słownictwa polskiego, „LingVaria” nr 2 (10), 2010, s. 37–46.

Zarębski R., Polszczyzna we francuskich listach królowej Marysieńki – charakterystyka funkcjonalna i genologiczna, „Świat i słowo” 2022, z. 2, s. 155-170.

Zieliński J., Metodologia pracy naukowej, Warszawa 2012.

Efekty uczenia się:

Absolwent zna i rozumie

K_W04

w stopniu pogłębionym miejsce i znaczenie językoznawstwa w relacji do innych dyscyplin naukowych oraz jego najnowszą specyfikę przedmiotową i metodologiczną

K_W06

w stopniu pogłębionym terminologię, teorie i metodologie z językoznawstwa diachronicznego i synchronicznego ze szczególnym uwzględnieniem terminologii, teorii i metodologii stosowanych najnowszych językoznawczych pracach badawczych oraz głównych kierunków rozwoju tej dyscypliny

K_W08

w stopniu pogłębionym diachroniczny charakter kształtowania się koncepcji badań językoznawczych, ze szczególnym uwzględnieniem badań nad językoznawstwem ogólnym i historią języka polskiego

Absolwent potrafi

K_U02

samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze niezbędne do uczestniczenia w badaniach naukowych, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego oraz wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, integrować informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych i wykorzystywać je we własnych projektach badawczych z zakresu językoznawstwa

K_U05

w stopniu pogłębionym stosować w dyskursie naukowym i własnych pracach badawczych poznaną terminologię, ujęcia teoretyczne, paradygmaty badawcze i pojęcia właściwe dla językoznawstwa

Absolwent jest gotów do

K_K04

uznania znaczenia refleksji humanistycznej dla kształtowania się więzi społecznych

Metody i kryteria oceniania:

Przydział punktów ECTS (3 ECTS)

- udział w wykładzie: 30 godzin (1 ECTS);

- przygotowanie do zaliczenia: 60 godzin (2 ECTS).

Kryteria oceniania:

Zaliczenie z wykładu student otrzymuje na podstawie:

1. Obecności na wykładzie.

2. Sprawdzianu pisemnego

Metody weryfikacji efektów kształcenia:

Zasady dotyczące nieobecności na zajęciach:

1. Student ma prawo do dwóch nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze.

2. Jeśli student ma więcej nieusprawiedliwionych nieobecności, nie otrzymuje zaliczenia z zajęć.

3. Jeśli student chce usprawiedliwić nieobecności, musi w ciągu tygodnia udokumentować ich obiektywne przyczyny (np. zwolnieniem lekarskim).

4. Student ma obowiązek odrobić nadprogramowe usprawiedliwione nieobecności w sposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia.

Podstawa: Regulamin studiów na Uniwersytecie Warszawskim:

a. pkt. 17 par. 2,

b. pkt. 5 par. 17,

c. par. 33.

Zasady dotyczące stosowania SI:

1. Jeśli student chce na potrzeby pracy zaliczeniowej lub prac cząstkowych skorzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, musi:

a. uzyskać na to zgodę osoby prowadzącej zajęcia,

b. uzgodnić z osobą prowadzącą zajęcia cele i zakres wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji.

2. Student nie może korzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, aby redagować prace w języku polskim, chyba że osoba prowadząca zajęcia się na to zgodzi.

3. Jeśli student wykorzysta narzędzia sztucznej inteligencji:

a. bez zgody osoby prowadzącej zajęcia lub

b. w sposób z nią nieuzgodniony,

osoba prowadząca zajęcia stosuje procedury analogiczne do tych stosowanych w procedurze antyplagiatowej. Procedury te opisała Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia w uchwale nr 14.

Podstawa:

1. Uchwała nr 170 Rady Dydaktycznej dla kierunków studiów: filologia bałtycka, filologia klasyczna i studia śródziemnomorskie, filologia polska, filologia polskiego języka migowego, kulturoznawstwo – wiedza o kulturze, logopedia ogólna i kliniczna, slawistyka, sztuka pisania, sztuki społeczne z dnia 27 lutego 2024 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia na Wydziale Polonistyki

2. Uchwała nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia

3. Uchwała nr 14 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 13 lipca 2020 r. w sprawie wytycznych dotyczących standardów i procedur postępowania w przypadku przygotowywania prac zaliczeniowych i dyplomowych z naruszeniem prawa na Uniwersytecie Warszawskim.

Praktyki zawodowe:

Nie.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin, 50 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Iwona Burkacka, Justyna Garczyńska, Alina Kępińska, Aleksandra Żurek-Huszcz
Prowadzący grup: Alina Kępińska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Przedmiot ma na celu zapoznanie studentów z metodologią badań językoznawstwa diachronicznego oraz przygotowanie ich do samodzielnej pracy badawczej w zakresie językoznawstwa, w szczególności do napisania pracy magisterskiej.

Pełny opis:

Wykład ma za zadanie zaznajomienie studentów z metodologią badań językoznawstwa diachronicznego dzięki realizacji następujących tematów:

1. Metodologia badań naukowych: podstawowe pojęcia, kryteria oceny prac naukowych. Językoznawstwo na tle innych nauk. Dyscypliny językoznawstwa diachronicznego.

2. XIX-wieczne językoznawstwo historyczno-porównawcze, w tym młodogramatycy niemieccy i ich teorie.

3. Krótko o początkach refleksji o języku polskim od XV wieku, dokładniejsze omówienie dorobku polskiego językoznawstwa diachronicznego od II połowy XIX w. po połowę wieku XX.

4. Ferdinand de Saussure i strukturalizm.

5. Strukturalizm w polskiej diachronii – poglądy i badania Ireny Bajerowej.

6. Dorobek polonistycznego językoznawstwa diachronicznego od 2. połowy XX po początek XXI w.

7. Strukturalizm w badaniach leksyki.

8. Metodologia badań onomastycznych: różnice między nomen proprium a nomen appelativum, główne klasyfikacje onimów. Nowe metody badawcze i sposoby opisu nazw własnych.

9. Metodologia badań dialektologicznych.

10. Metodologia badań socjolingwistycznych i jej zastosowanie w diachronii.

11. Etymologia – problematyka badań. Zastosowanie badań etymologicznych w opisie leksyki.

12. Dorobek polskiej leksykografii – słowniki dawne i rejestrujące dawną polszczyznę; różnice w makro- i mikrostrukturze.

13. Językoznawstwo komputerowe i korpusowe. Narodowy Korpus Języka Polskiego i inne korpusy (w tym KorBa) jako źródło materiału badawczego. Językoznawstwo komputerowe w diachronii.

14. Metodologia badań kognitywnych w diachronii.

15. Pisemny sprawdzian z wykładów.

Literatura:

Wybrana bibliografia:

Adamska-Sałaciak A., Wyjaśnianie w językoznawstwie historycznym, "Biuletyn PTJ" 47-48, 1992, s.27-42.

Ajdukiewicz K., Metodologia i metanauka, [w:] tegoż, Język i poznanie, t. 2. Wybór pism z lat 1945-1963, Warszawa 1985, s. 117-126.

Anusiewicz J., Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki. Wrocław 1994.

Badania diachroniczne w Polsce II. Między współczesnością a przeszłością, red. A. Krzyżanowska, M. Posturzyńska-Bosko, P. Sorbet, Lublin 2016.

Bajerowa I. (red.) Język polski czasu drugiej wojny światowej (1939-1945), Warszawa 1996.

Bajerowa I., Czy i jak historia języka może skorzystać z propozycji kognitywizmu?, „LingVaria” nr 2 (10), 2010, s. 37-44

Bajerowa I., Kształtowanie się systemu polskiego języka literackiego w XVIII wieku, Wrocław 1964.

Bajerowa I., Polski język ogólny XIX wiek, t. 1. Ortografia, fonologia z fonetyką, morfonologia, t. 2. Fleksja, t. Składnia. Synteza, Katowice 1986, 1992, 2000.

Bajerowa I., Strukturalna interpretacja historii języka, „Język Polski” XLIX, 1969, s. 81-103.

Bajerowa I., Tendencja do normalizacji jako główny czynnik rozwojowy polskiego języka ogólnego, [w:] „Studia historycznojęzykowe”, t. 3. Rozwój polskiego systemu językowego, pod red. K. Rymuta i W. R. Rzepki, Kraków 2000, s. 9-14.

Bajerowa I., Zarys historii języka polskiego 1939-2000, Warszawa 2003.

Bańko M., Z pogranicza leksykografii i językoznawstwa. Studia o słowniku jednojęzycznym, Warszawa 2001.

Bartmiński J., Językowe podstawy obrazu świata, Wyd. 2 uzup., Lublin 2007.

Bobrowski I., Wiedza historycznojęzykowa a dwudziestowieczne paradygmaty lingwistyczne, [w:] Synchronia – diachronia. Materiały z konferencji „Problematyka historycznojęzykowa we współczesnym językoznawstwie i jej miejsce w dydaktyce”, pod red. M. Wojtyły-Świerzowskiej, Kielce 1999, s. 29-38.

Bobrowski I., Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków 1998.

Bogusławski A., Drzazgowska E., Język w refleksji teoretycznej. Przekroje historyczne, Warszawa 2016, t. 2, rozdz. 4. Różnorodność i zmienność języków, zwłaszcza podrozdz. 1. Różnorodność języków. Pokrewieństwo języków i ich zróżnicowanie genealogiczne, s. 703-728, oraz podrozdz. 3. Zmiany w języku, s. 744-768.

Borejszo M., Nazwy ubiorów w języku polskim do roku 1600, Poznań 1990.

Borejszo M., Nazwy ubiorów we współczesnej polszczyźnie, Poznań 2001.

Borejszo M., O sposobach tworzenia nazw odzieży w okresie staropolskim i współcześnie, „Studia historycznojęzykowe”, t. 1. pod red. M. Kucały i Z. Krążyńskiej, Kraków 1994, s. 43-49.

Brückner A., Zasady etymologii słowiańskiej, „Rozprawy Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności”, Kraków 1917.

Brzozowska M., Etymologia i konotacja słowa. Studia semantyczne, Lublin 2009.

Büntig K.-D., Wstęp do lingwistyki, tłum. E. Tomczyk-Popińska, Warszawa 1989.

Buttler D., Kategorie semantyczne leksyki potocznej, [w:] Z zagadnień słownictwa współczesnego języka polskiego, pod red. M. Szymczaka, Wrocław 1978.

Cygal-Krupa Z., Podstawowe słownictwo tematyczne języka polskiego (na wybranych przykładach), Kraków 1990.

Cygal-Krupa Z., Słownictwo tematyczne języka polskiego. Zbiór wyrazów w układzie rangowym, alfabetycznym i tematycznym, Kraków 1986.

Danielewiczowa M., Dosięgnąć przedmiotu. Rzecz o Ferdynandzie de Saussurze, Warszawa 2016.

Dawne ortografie, gramatyki i podręczniki języka polskiego. Internetowe kompendium edukacyjne, red. nauk. W. Decyk-Zięba, A. Kępińska, M. Kresa, A. Piotrowska, I. Stąpor, Warszawa 2014, www.gramatyki.uw.edu.pl

Deptuchowa E., Informacja o badaniach zespołowych prowadzonych w Zakładzie Historii Języka Polskiego Instytutu Języka Polskiego, „LingVaria" V, nr 2 (10), 2010, s. 237-240.

Deptuchowa E., Publikacje Profesora Stanisława Urbańczyka w zakresie językoznawstwa polonistycznego, [w:] Język polski – wczoraj, dziś, jutro, pod red. B. Czopek-Kopciuch i P. Żmigrodzkiego. Wydawnictwo LEXIS, Kraków 2010, s. 15–23.

Dialekty i gwary polskie. Kompendium internetowe pod red. Haliny Karaś, www.dialektologia.uw.edu.pl

Doroszewski W., Mowa mieszkańców wsi Staroźreby. Opis i tezy teoretyczne, „Prace Filologiczne” XVI, 1934, s. 249-278.

Dubisz S., Dzieje języka polskiego jako problem badawczy w pracy historyka języka, „Poradnik Językowy” 2009, z. 3, s. 19–34.

Dubisz S., Historia języka polskiego – „wczoraj, dziś i jutro”, „LingVaria” 2 (10), 2010, s. 45-51.

Dunaj B., Perspektywy badań historycznojęzykowych, „LingVaria” 2(10), 2010, s. 53-57.

Dzieje Słowian w świetle leksyki, red. Jerzy Rusek, Wiesław Boryś, Leszek Bednarczuk, Kraków 2002.

Encyklopedia języka polskiego, pod red. Stanisława Urbańczyka, Wrocław 1991; wybrane artykuły

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, pod red. Kazimierza Polańskiego, Wrocław 1993; wybrane artykuły

Evans V., Leksykon językoznawstwa kognitywnego, przekład M. Buchta, M. Cierpisz, J. Podhorecka, A. Gicala, J. Winiarska, Kraków 2009.

Florczak Z., Europejskie źródła teorii językowych w Polsce na przełomie XVIII i XIX wieku. Studia z dziejów teorii języka i gramatyki, Wrocław 1978.

Gołąb Z., Heinz A., Polański K., Słownik terminologii językoznawczej, Warszawa 1970.

Grabias S., Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1997.

Grzegorczykowa R., Wstęp do językoznawstwa, Warszawa, 2007.

Gwary dziś. 1. Metodologia badań, pod red. Jerzego Sierociuka, Poznań 2001.

Heinz A., Dzieje językoznawstwa w zarysie, Warszawa 1983.

Jakubowicz M., Z warsztatu badań etymologicznych – od Pokornego do Borysia, „Poradnik Językowy” 2010, nr 7, s. 38-49.

Jankowiak L.A., Słownictwo medyczne Stefana Falimirza, t. 1. Początki polskiej renesansowej terminologii medycznej, t. 2. Słownik, Warszawa 2005-2006.

Janowska A., Pastuchowa M., Między leksykologią a słowotwórstwem. Osiągnięcia i propozycje katowickiej szkoły słowotwórstwa historycznego, [w:] Żywe problemy historii języka, red. M. Kuźmicki i M. Osiewicz, Poznań 2010.

Językoznawstwo w Polsce. Kierunki badań i perspektywy rozwoju, red. nauk. M. Grochowski, Warszawa 2012.

Karaś H., Perspektywy polskiej dialektologii, „Poradnik Językowy” 2012, z. 8, s. 15-28.

Karaś H., Polska leksykografia gwarowa, Warszawa 2011.

Kępińska A., Dawne gramatyki języka polskiego, „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej”, 2006, nr 4, s. 43-48.

Kiklewicz A., Tęcza nad potokiem… Kategorie lingwistyki komunikacyjnej, socjolingwistyki i hermeneutyki lingwistycznej w ujęciu systemowym, Łask 2010.

Kita M., Polański E., Słownik tematyczny języka polskiego, Warszawa 2002. UAM

Klemensiewicz Z., Historia języka polskiego, t. 1-3, Warszawa 1974.

Kleszczowa K., Przypadek i prawidłowość w funkcjonowaniu systemu słowotwórczego, „Poradnik Językowy” 2004, z. 2, s. 51-66.

Kleszczowa K., Staropolskie kategorie słowotwórcze i ich perspektywiczna ewolucja. Rzeczowniki, Katowice 1998.

Kleszczowa K., Strukturalizm i poststrukturalizm w badaniach historycznojęzykowych, „Biuletyn PTJ” LXVII, 2011, s. 97-115.

Kloch Z., Spory o język, Warszawa 1995.

Kołodziejek E., Człowiek i świat w języku subkultur, Szczecin 2007.

Kresa M., Księgi metrykalne i program EXCEL jako źródło i narzędzie badań antroponimicznych, [w:] Badania historycznojęzykowe. Stan, metodologia, perspektywy, red. B. Dunaj i M. Rak, Kraków 2011, s. 399-411.

Kucała M., Rodzaj gramatyczny w historii polszczyzny, 1978.

Kuhn Th. S., Dwa bieguny. Tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych, tłum i posłowiem opatrzył S. Amsterdamski, Warszawa 1985.

Kurcz I., Lewicki A., Sambor J., Woronczak J., Słownictwo współczesnego języka polskiego. Listy frekwencyjne, t. 1-5, Warszawa 1974-1977.

Lyons J., Wstęp do językoznawstwa, przeł. K. Bogacki, Warszawa 1976 (pierwodruk 1968).

Łaziński M., Jan Baudouin de Courtenay i Aleksander Brückner, „LingVaria”, nr 1 (23) 2017.

Łozowski P., Czym jest prototyp w semantyce diachronicznej, [w:] Podstawy gramatyki kognitywnej, pod red. Henryka Kardeli, Warszawa 1994, s. 243−254.

Łozowski P., Panchronia, czyli językoznawstwo bez synchronii, [w:] Przeszłość w językowym obrazie świata, pod red. A Pajdzińskiej i P. Krzyżanowskiego, Lublin 1999, s. 25-50.

Łuczyński E., Maćkiewicz J, Językoznawstwo ogólne. Wybrane zagadnienia, Gdańsk 2005.

Markowski A., Leksyka wspólna różnym odmianom polszczyzny, t. 1-2, Warszawa 1990.

Metodologia badań onomastycznych, pod. red. M. Biolik, Olsztyn 2003.

Metodologie językoznawstwa. Filozoficzne i empiryczne problemy w analizie języka, pod red. P. Stalmaszczyka, Łódź 2010.

Metodologie językoznawstwa. Podstawy teoretyczne. Podręcznik akademicki pod red. Piotra Stalmaszczyka, Łódź 2006.

Milewski T., Językoznawstwo, Warszawa 1975.

Miodunka W., Podstawy leksykologii i leksykografii, Warszawa 1989.

Młynarczyk E., Polskie słownictwo handlowe XVI i XVII wieku (na materiale krakowskich ksiąg miejskich i lustracji królewszczyzn), Kraków 2010.

Motyl A., Normalizacja fleksji werbalnej w zakresie kategorii czasu w dobie średniopolskiej, Poznań 2014.

Narodowy Korpus Języka Polskiego, praca zbiorowa pod red. A. Przepiórkowskiego, M. Bańko, R. L. Górskiego, B. Lewandowskiej-Tomaszczyk, Warszawa 2012, http://www.nkjp.pl/settings/papers/NKJP_ksiazka.pdf

Niewiara A., Słowa klucze kultury jako nazwy pojęć wyrazistych o wysokim stopniu utrwalenia a zagadnienia synonimii leksykalnej, „LingVaria”, nr 1 (23) 2017.

Niewiara A., Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI-XIX wieku, Katowice 2000.

Okoniowa J., Profesor Kazimierz Nitsch i jego uczniowie, czyli „szkoły” dialektologiczne widziane inaczej, „Poradnik Językowy” 2012, z. 8, s. 29-40.

Pałka P., Kwaśnicka-Janowicz A., Przewodnik po elektronicznych zasobach językowych dla polonistów (słowniki, kartoteki, korpusy, kompendia), Kraków 2017.

Paveau M.-A., Sarfati G.-E., Wielkie teorie językoznawcze. Od językoznawstwa historyczno-porównawczego do pragmatyki, przekład I. Piechnik, Kraków 2009.

Pawłowski A., Empiryczne i ilościowe metody badań wobec naukowego statusu współczesnego językoznawstwa, [w:] Metodologie językoznawstwa. Filozoficzne i empiryczne problemy w analizie języka, pod red. P. Stalmaszczyka, Łódź 2010, s. 117-131.

Pelcowa H., Nowe wyzwania a tradycyjne metody badań dialektologicznych, „Poradnik Językowy” 2012, z. 8, s. 5-14.

Pędzich B., Jak powstaje socjolekt? Studium słownictwa paralotniarzy, Warszawa 2012.

Piotrowski T., Słowniki języka polskiego, [w:] Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Wrocław 1993, s. 571-588.

Piotrowski T., Zrozumieć leksykografię, Warszawa 2002.

Podstawy językoznawstwa korpusowego, red. B. Lewandowska-Tomaszczyk, Łódź 2005.

Polskie nazwy własne. Encyklopedia, pod red. E. Rzetelskiej-Feleszko, Warszawa 1998.

Polszczyzna XVII wieku. Stan i przeobrażenia, red. D. Ostaszewska, Katowice 2002.

Popper K.R., Wszechświat otwarty. Argument na rzecz indeterminizmu, tłum. A. Chmielowski, Kraków 1996.

Przepiórkowski A., Górski R. L., Lewandowska-Tomaszczyk B. i Łaziński M., Narodowy Korpus Języka Polskiego, [w:] „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LXV, 2009, s. 47-55.

Rospond S., Struktura i klasyfikacja nazwiska słowiańskiego na podstawie "Słownika nazwisk śląskich", "Rozprawy Komisji Językowej WTN", t. 5, s. 9-63.

Rudnicki M., Językoznawstwo polskie w dobie Oświecenia, Prace Komisji Filologicznej PTPN XVII, 1956, z. 2.

Rybicka-Nowacka H., Dziewiętnastowieczni pionierzy językoznawstwa polskiego, [w:] Slawistyka na przełomie XIX i XX wieku, red. M. Basaj i S. Urbańczyk, Wrocław 1990, s. 19-33.

Rzepka W.R., Demorfologizacja rodzaju w liczbie mnogiej rzeczowników w polszczyźnie XVI-XVII wieku, Poznań 1985.

Saussure F., de, Kurs językoznawstwa ogólnego, przekł. K. Kasprzyk, wstęp i przypisy K. Polański, Warszawa 1991, wyd. 2: Warszawa 2002.

Saussure F., de, Szkice z językoznawstwa ogólnego, przekł., wstęp i red. nauk. M. Danielewiczowa, Warszawa 2004.

Siuciak M., Strukturalistyczna koncepcja rozwoju języka wobec przemian współczesnej polszczyzny, [w:] Leksyka języków słowiańskich w badaniach synchronicznych i diachronicznych, pod red. M. Gębki-Wolak, J. Kamper-Warejko, A. Moroza, Toruń 2014, s. 265-276.

Skarżyński M., Części mowy i ich kategorie w gramatykach polskich XIX i XX wieku (1817-1938), Kraków 1994.

Skarżyński M., O prof. H. Ułaszynie (w 50. rocznicę śmierci), LingVaria” r. 1, nr 2, 2006, s. 65-73.

Skarżyński M., W kręgu gramatyk polskich XIX i XX wieku, Kraków 2001.

Skowronek K. Współczesne nazwisko polskie. Studium statystyczno-kognitywne, Kraków 2001, http://rcin.org.pl/dlibra/docmetadata?id=2593&from=publication

Skudrzykowa A., Urban K., Mały słownik terminów z zakresu socjolingwistyki i pragmatyki językowej, Kraków-Warszawa 2000.

Słownik stereotypów i symboli ludowych, koncepcja całości i red. J. Bartmiński, zastępca red. S. Niebrzegowska, t. 1. Kosmos, cz. 1. Niebo, światła niebieskie, ogień, kamienie, cz. 2. Ziemia, woda, podziemie, cz. 3. Meteorologia, cz. 4. Świat, światło i metale, Lublin 1996-2012.

Słowniki dawne i współczesne. Internetowy przewodnik edukacyjny, red. M. Bańko, M. Majdak, M. Czeszewski, www.leksykografia.uw.edu.pl

Sobotka P., Etymologizowanie i etymologia. Od semantyki ontologicznej do etymologii hermeneutycznej, Warszawa 2015.

Szczaus A., Leksyka specjalistyczna w „Informacyi matematycznej” Wojciecha Bystrzonowskiego z 1749 roku na tle polszczyzny XVIII wieku, Szczecin 2013.

Świdziński M., Lingwistyka korpusowa w Polsce – źródła, stan, perspektywy, „LingVaria”, nr 1, 2006, s. 23-32.

Tabakowska E., Kognitywizm po polsku – wczoraj i dziś, Kraków 2004.

Taszycki W., Słowiańskie nazwy miejscowe (Ustalenie podziału), [w:] tegoż, Rozprawy i studia polonistyczne, t.1, Warszawa 1958, s. 228-268 (pierwodruk 1946).

Tokarski R., Struktura pola znaczeniowego (studia językoznawcze), Warszawa 1984.

Tokarski R., Światy za słowami. Wykłady z semantyki leksykalnej, Lublin 2014.

Trier J., Der deutsche Wortschatz im Sinnebezirk des Verstandes. Die Geschichte eines Sprachlichen Feldes, Heilderberg 1931.

Urbańczyk S., Dwieście lat polskiego językoznawstwa 1751-1950, Kraków 1993.

Urbańczyk S., Językoznawstwo polskie pierwszej połowy XIX wieku, [w:] tegoż Szkice z dziejów języka polskiego, Warszawa 1968, s. 370-412.

Urbańczyk S., Słowniki i encyklopedie, ich rodzaje i użyteczność, wyd. 3 poszerz., Kraków 1991 lub wydania wcześniejsze; pierwsze: Wrocław 1967.

Walczak B., Badania w zakresie historii języka (próba syntezy), [w:] Językoznawstwo w Polsce. Kierunki badań i perspektywy rozwoju, red. nauk. M. Grochowski, Warszawa 2012, s. 99-112.

Walczak B., Dialektologia a językoznawstwo historyczne, [w:] Gwary dziś. 1. Metodologia badań, pod red. J. Sierociuka, Poznań 2001, s. 17-23.

Walczak B., Z zagadnień warsztatu badań etymologicznych (teoria i metodologia w najnowszych słownikach etymologicznych języka polskiego), „Studia Językoznawcze” USz, t. 7, 2008, s. 179-190.

Walczak B., Zarys dziejów języka polskiego, Warszawa 1995.

Wilkoń., Trwanie i jego rodzaje w języku, [w:] Badania historycznojęzykowe. Stan, metodologia, perspektywy. Materiały konferencji naukowej, Kraków 21-22 września 2010 r., pod red. B. Dunaja i M. Raka, Kraków 2011, s. 65-70.

Willim E., O sporach wokół formy i funkcji we współczesnym językoznawstwie. Formalizm kontra funkcjonalizm?, „Linguistica Copernicana” nr 1 (3), 2010, s. 81-127.

Witaszek-Samborska M., Studia nad słownictwem kulinarnym we współczesnej polszczyźnie, Poznań 2005.

Wyderka B., Problemy metodologiczne współczesnej dialektologii, „Biuletyn PTJ” LXVII, 2011, s. 71-85.

Zajda A., Historia języka polskiego dzisiaj. Możliwości, zadania i postulaty w zakresie badań nad historią słownictwa polskiego, „LingVaria” nr 2 (10), 2010, s. 37–46.

Żmigrodzki P., Słowo – słownik – rzeczywistość, Kraków 2008.

Żmigrodzki P., Wprowadzenie do leksykografii polskiej, Katowice 2003.

Żurawska-Chaszczewska J., Słownictwo rzemiosł skórzanych w polszczyźnie historycznej, Gorzów Wielkopolski 2014.

Uwagi:

Metody nauczania: wykład, praca z tekstem.

Możliwość wykonywania prac sprawdzających wiedzę w Formularzach Google.

Kryteria oceniania: zaliczenie na ocenę, które student otrzymuje za obecność na zajęciach (możliwe 2 nieobecności) oraz zaliczenie na ocenę sprawdzianu końcowego.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (w trakcie)

Okres: 2024-10-01 - 2025-01-26
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin, 50 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Justyna Garczyńska, Alina Kępińska, Jarosław Łachnik, Aleksandra Żurek-Huszcz
Prowadzący grup: Alina Kępińska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Przedmiot ma na celu zapoznanie studentów z metodologią badań językoznawstwa diachronicznego oraz przygotowanie ich do samodzielnej pracy badawczej w zakresie językoznawstwa, w szczególności do napisania pracy magisterskiej.

Pełny opis:

Wykład ma za zadanie zaznajomienie studentów z metodologią badań językoznawstwa diachronicznego dzięki realizacji następujących tematów:

1. Metodologia badań naukowych: podstawowe pojęcia, kryteria oceny prac naukowych. Językoznawstwo na tle innych nauk. Dyscypliny językoznawstwa diachronicznego.

2. XIX-wieczne językoznawstwo historyczno-porównawcze, w tym młodogramatycy niemieccy i ich teorie.

3. Krótko o początkach refleksji o języku polskim od XV wieku, dokładniejsze omówienie dorobku polskiego językoznawstwa diachronicznego od II połowy XIX w. po połowę wieku XX.

4. Ferdinand de Saussure i strukturalizm.

5. Strukturalizm w polskiej diachronii – poglądy i badania Ireny Bajerowej.

6. Dorobek polonistycznego językoznawstwa diachronicznego od 2. połowy XX po początek XXI w.

7. Strukturalizm w badaniach leksyki.

8. Metodologia badań onomastycznych: różnice między nomen proprium a nomen appelativum, główne klasyfikacje onimów. Nowe metody badawcze i sposoby opisu nazw własnych.

9. Metodologia badań dialektologicznych.

10. Metodologia badań socjolingwistycznych i jej zastosowanie w diachronii.

11. Etymologia – problematyka badań. Zastosowanie badań etymologicznych w opisie leksyki.

12. Dorobek polskiej leksykografii – słowniki dawne i rejestrujące dawną polszczyznę; różnice w makro- i mikrostrukturze.

13. Językoznawstwo komputerowe i korpusowe. Narodowy Korpus Języka Polskiego i inne korpusy (w tym KorBa) jako źródło materiału badawczego. Językoznawstwo komputerowe w diachronii.

14. Metodologia badań kognitywnych w diachronii.

15. Pisemny sprawdzian z wykładów.

Literatura:

Wybrana bibliografia:

Adamska-Sałaciak A., Wyjaśnianie w językoznawstwie historycznym, "Biuletyn PTJ" 47-48, 1992, s.27-42.

Ajdukiewicz K., Metodologia i metanauka, [w:] tegoż, Język i poznanie, t. 2. Wybór pism z lat 1945-1963, Warszawa 1985, s. 117-126.

Anusiewicz J., Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki. Wrocław 1994.

Badania diachroniczne w Polsce II. Między współczesnością a przeszłością, red. A. Krzyżanowska, M. Posturzyńska-Bosko, P. Sorbet, Lublin 2016.

Bajerowa I. (red.) Język polski czasu drugiej wojny światowej (1939-1945), Warszawa 1996.

Bajerowa I., Czy i jak historia języka może skorzystać z propozycji kognitywizmu?, „LingVaria” nr 2 (10), 2010, s. 37-44

Bajerowa I., Kształtowanie się systemu polskiego języka literackiego w XVIII wieku, Wrocław 1964.

Bajerowa I., Polski język ogólny XIX wiek, t. 1. Ortografia, fonologia z fonetyką, morfonologia, t. 2. Fleksja, t. Składnia. Synteza, Katowice 1986, 1992, 2000.

Bajerowa I., Strukturalna interpretacja historii języka, „Język Polski” XLIX, 1969, s. 81-103.

Bajerowa I., Tendencja do normalizacji jako główny czynnik rozwojowy polskiego języka ogólnego, [w:] „Studia historycznojęzykowe”, t. 3. Rozwój polskiego systemu językowego, pod red. K. Rymuta i W. R. Rzepki, Kraków 2000, s. 9-14.

Bajerowa I., Zarys historii języka polskiego 1939-2000, Warszawa 2003.

Bańko M., Z pogranicza leksykografii i językoznawstwa. Studia o słowniku jednojęzycznym, Warszawa 2001.

Bartmiński J., Językowe podstawy obrazu świata, Wyd. 2 uzup., Lublin 2007.

Bobrowski I., Wiedza historycznojęzykowa a dwudziestowieczne paradygmaty lingwistyczne, [w:] Synchronia – diachronia. Materiały z konferencji „Problematyka historycznojęzykowa we współczesnym językoznawstwie i jej miejsce w dydaktyce”, pod red. M. Wojtyły-Świerzowskiej, Kielce 1999, s. 29-38.

Bobrowski I., Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków 1998.

Bogusławski A., Drzazgowska E., Język w refleksji teoretycznej. Przekroje historyczne, Warszawa 2016, t. 2, rozdz. 4. Różnorodność i zmienność języków, zwłaszcza podrozdz. 1. Różnorodność języków. Pokrewieństwo języków i ich zróżnicowanie genealogiczne, s. 703-728, oraz podrozdz. 3. Zmiany w języku, s. 744-768.

Borejszo M., Nazwy ubiorów w języku polskim do roku 1600, Poznań 1990.

Borejszo M., Nazwy ubiorów we współczesnej polszczyźnie, Poznań 2001.

Borejszo M., O sposobach tworzenia nazw odzieży w okresie staropolskim i współcześnie, „Studia historycznojęzykowe”, t. 1. pod red. M. Kucały i Z. Krążyńskiej, Kraków 1994, s. 43-49.

Brückner A., Zasady etymologii słowiańskiej, „Rozprawy Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności”, Kraków 1917.

Brzozowska M., Etymologia i konotacja słowa. Studia semantyczne, Lublin 2009.

Büntig K.-D., Wstęp do lingwistyki, tłum. E. Tomczyk-Popińska, Warszawa 1989.

Buttler D., Kategorie semantyczne leksyki potocznej, [w:] Z zagadnień słownictwa współczesnego języka polskiego, pod red. M. Szymczaka, Wrocław 1978.

Cygal-Krupa Z., Podstawowe słownictwo tematyczne języka polskiego (na wybranych przykładach), Kraków 1990.

Cygal-Krupa Z., Słownictwo tematyczne języka polskiego. Zbiór wyrazów w układzie rangowym, alfabetycznym i tematycznym, Kraków 1986.

Danielewiczowa M., Dosięgnąć przedmiotu. Rzecz o Ferdynandzie de Saussurze, Warszawa 2016.

Dawne ortografie, gramatyki i podręczniki języka polskiego. Internetowe kompendium edukacyjne, red. nauk. W. Decyk-Zięba, A. Kępińska, M. Kresa, A. Piotrowska, I. Stąpor, Warszawa 2014, www.gramatyki.uw.edu.pl

Deptuchowa E., Informacja o badaniach zespołowych prowadzonych w Zakładzie Historii Języka Polskiego Instytutu Języka Polskiego, „LingVaria" V, nr 2 (10), 2010, s. 237-240.

Deptuchowa E., Publikacje Profesora Stanisława Urbańczyka w zakresie językoznawstwa polonistycznego, [w:] Język polski – wczoraj, dziś, jutro, pod red. B. Czopek-Kopciuch i P. Żmigrodzkiego. Wydawnictwo LEXIS, Kraków 2010, s. 15–23.

Dialekty i gwary polskie. Kompendium internetowe pod red. Haliny Karaś, www.dialektologia.uw.edu.pl

Doroszewski W., Mowa mieszkańców wsi Staroźreby. Opis i tezy teoretyczne, „Prace Filologiczne” XVI, 1934, s. 249-278.

Dubisz S., Dzieje języka polskiego jako problem badawczy w pracy historyka języka, „Poradnik Językowy” 2009, z. 3, s. 19–34.

Dubisz S., Historia języka polskiego – „wczoraj, dziś i jutro”, „LingVaria” 2 (10), 2010, s. 45-51.

Dunaj B., Perspektywy badań historycznojęzykowych, „LingVaria” 2(10), 2010, s. 53-57.

Dzieje Słowian w świetle leksyki, red. Jerzy Rusek, Wiesław Boryś, Leszek Bednarczuk, Kraków 2002.

Encyklopedia języka polskiego, pod red. Stanisława Urbańczyka, Wrocław 1991; wybrane artykuły

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, pod red. Kazimierza Polańskiego, Wrocław 1993; wybrane artykuły

Evans V., Leksykon językoznawstwa kognitywnego, przekład M. Buchta, M. Cierpisz, J. Podhorecka, A. Gicala, J. Winiarska, Kraków 2009.

Florczak Z., Europejskie źródła teorii językowych w Polsce na przełomie XVIII i XIX wieku. Studia z dziejów teorii języka i gramatyki, Wrocław 1978.

Gołąb Z., Heinz A., Polański K., Słownik terminologii językoznawczej, Warszawa 1970.

Grabias S., Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1997.

Grzegorczykowa R., Wstęp do językoznawstwa, Warszawa, 2007.

Gwary dziś. 1. Metodologia badań, pod red. Jerzego Sierociuka, Poznań 2001.

Heinz A., Dzieje językoznawstwa w zarysie, Warszawa 1983.

Jakubowicz M., Z warsztatu badań etymologicznych – od Pokornego do Borysia, „Poradnik Językowy” 2010, nr 7, s. 38-49.

Jankowiak L.A., Słownictwo medyczne Stefana Falimirza, t. 1. Początki polskiej renesansowej terminologii medycznej, t. 2. Słownik, Warszawa 2005-2006.

Janowska A., Pastuchowa M., Między leksykologią a słowotwórstwem. Osiągnięcia i propozycje katowickiej szkoły słowotwórstwa historycznego, [w:] Żywe problemy historii języka, red. M. Kuźmicki i M. Osiewicz, Poznań 2010.

Językoznawstwo w Polsce. Kierunki badań i perspektywy rozwoju, red. nauk. M. Grochowski, Warszawa 2012.

Karaś H., Perspektywy polskiej dialektologii, „Poradnik Językowy” 2012, z. 8, s. 15-28.

Karaś H., Polska leksykografia gwarowa, Warszawa 2011.

Kępińska A., Dawne gramatyki języka polskiego, „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej”, 2006, nr 4, s. 43-48.

Kiklewicz A., Tęcza nad potokiem… Kategorie lingwistyki komunikacyjnej, socjolingwistyki i hermeneutyki lingwistycznej w ujęciu systemowym, Łask 2010.

Kita M., Polański E., Słownik tematyczny języka polskiego, Warszawa 2002. UAM

Klemensiewicz Z., Historia języka polskiego, t. 1-3, Warszawa 1974.

Kleszczowa K., Przypadek i prawidłowość w funkcjonowaniu systemu słowotwórczego, „Poradnik Językowy” 2004, z. 2, s. 51-66.

Kleszczowa K., Staropolskie kategorie słowotwórcze i ich perspektywiczna ewolucja. Rzeczowniki, Katowice 1998.

Kleszczowa K., Strukturalizm i poststrukturalizm w badaniach historycznojęzykowych, „Biuletyn PTJ” LXVII, 2011, s. 97-115.

Kloch Z., Spory o język, Warszawa 1995.

Kołodziejek E., Człowiek i świat w języku subkultur, Szczecin 2007.

Kresa M., Księgi metrykalne i program EXCEL jako źródło i narzędzie badań antroponimicznych, [w:] Badania historycznojęzykowe. Stan, metodologia, perspektywy, red. B. Dunaj i M. Rak, Kraków 2011, s. 399-411.

Kucała M., Rodzaj gramatyczny w historii polszczyzny, 1978.

Kuhn Th. S., Dwa bieguny. Tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych, tłum i posłowiem opatrzył S. Amsterdamski, Warszawa 1985.

Kurcz I., Lewicki A., Sambor J., Woronczak J., Słownictwo współczesnego języka polskiego. Listy frekwencyjne, t. 1-5, Warszawa 1974-1977.

Lyons J., Wstęp do językoznawstwa, przeł. K. Bogacki, Warszawa 1976 (pierwodruk 1968).

Łaziński M., Jan Baudouin de Courtenay i Aleksander Brückner, „LingVaria”, nr 1 (23) 2017.

Łozowski P., Czym jest prototyp w semantyce diachronicznej, [w:] Podstawy gramatyki kognitywnej, pod red. Henryka Kardeli, Warszawa 1994, s. 243−254.

Łozowski P., Panchronia, czyli językoznawstwo bez synchronii, [w:] Przeszłość w językowym obrazie świata, pod red. A Pajdzińskiej i P. Krzyżanowskiego, Lublin 1999, s. 25-50.

Łuczyński E., Maćkiewicz J, Językoznawstwo ogólne. Wybrane zagadnienia, Gdańsk 2005.

Markowski A., Leksyka wspólna różnym odmianom polszczyzny, t. 1-2, Warszawa 1990.

Metodologia badań onomastycznych, pod. red. M. Biolik, Olsztyn 2003.

Metodologie językoznawstwa. Filozoficzne i empiryczne problemy w analizie języka, pod red. P. Stalmaszczyka, Łódź 2010.

Metodologie językoznawstwa. Podstawy teoretyczne. Podręcznik akademicki pod red. Piotra Stalmaszczyka, Łódź 2006.

Milewski T., Językoznawstwo, Warszawa 1975.

Miodunka W., Podstawy leksykologii i leksykografii, Warszawa 1989.

Młynarczyk E., Polskie słownictwo handlowe XVI i XVII wieku (na materiale krakowskich ksiąg miejskich i lustracji królewszczyzn), Kraków 2010.

Motyl A., Normalizacja fleksji werbalnej w zakresie kategorii czasu w dobie średniopolskiej, Poznań 2014.

Narodowy Korpus Języka Polskiego, praca zbiorowa pod red. A. Przepiórkowskiego, M. Bańko, R. L. Górskiego, B. Lewandowskiej-Tomaszczyk, Warszawa 2012, http://www.nkjp.pl/settings/papers/NKJP_ksiazka.pdf

Niewiara A., Słowa klucze kultury jako nazwy pojęć wyrazistych o wysokim stopniu utrwalenia a zagadnienia synonimii leksykalnej, „LingVaria”, nr 1 (23) 2017.

Niewiara A., Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI-XIX wieku, Katowice 2000.

Okoniowa J., Profesor Kazimierz Nitsch i jego uczniowie, czyli „szkoły” dialektologiczne widziane inaczej, „Poradnik Językowy” 2012, z. 8, s. 29-40.

Pałka P., Kwaśnicka-Janowicz A., Przewodnik po elektronicznych zasobach językowych dla polonistów (słowniki, kartoteki, korpusy, kompendia), Kraków 2017.

Paveau M.-A., Sarfati G.-E., Wielkie teorie językoznawcze. Od językoznawstwa historyczno-porównawczego do pragmatyki, przekład I. Piechnik, Kraków 2009.

Pawłowski A., Empiryczne i ilościowe metody badań wobec naukowego statusu współczesnego językoznawstwa, [w:] Metodologie językoznawstwa. Filozoficzne i empiryczne problemy w analizie języka, pod red. P. Stalmaszczyka, Łódź 2010, s. 117-131.

Pelcowa H., Nowe wyzwania a tradycyjne metody badań dialektologicznych, „Poradnik Językowy” 2012, z. 8, s. 5-14.

Pędzich B., Jak powstaje socjolekt? Studium słownictwa paralotniarzy, Warszawa 2012.

Piotrowski T., Słowniki języka polskiego, [w:] Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Wrocław 1993, s. 571-588.

Piotrowski T., Zrozumieć leksykografię, Warszawa 2002.

Podstawy językoznawstwa korpusowego, red. B. Lewandowska-Tomaszczyk, Łódź 2005.

Polskie nazwy własne. Encyklopedia, pod red. E. Rzetelskiej-Feleszko, Warszawa 1998.

Polszczyzna XVII wieku. Stan i przeobrażenia, red. D. Ostaszewska, Katowice 2002.

Popper K.R., Wszechświat otwarty. Argument na rzecz indeterminizmu, tłum. A. Chmielowski, Kraków 1996.

Przepiórkowski A., Górski R. L., Lewandowska-Tomaszczyk B. i Łaziński M., Narodowy Korpus Języka Polskiego, [w:] „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LXV, 2009, s. 47-55.

Rospond S., Struktura i klasyfikacja nazwiska słowiańskiego na podstawie "Słownika nazwisk śląskich", "Rozprawy Komisji Językowej WTN", t. 5, s. 9-63.

Rudnicki M., Językoznawstwo polskie w dobie Oświecenia, Prace Komisji Filologicznej PTPN XVII, 1956, z. 2.

Rybicka-Nowacka H., Dziewiętnastowieczni pionierzy językoznawstwa polskiego, [w:] Slawistyka na przełomie XIX i XX wieku, red. M. Basaj i S. Urbańczyk, Wrocław 1990, s. 19-33.

Rzepka W.R., Demorfologizacja rodzaju w liczbie mnogiej rzeczowników w polszczyźnie XVI-XVII wieku, Poznań 1985.

Saussure F., de, Kurs językoznawstwa ogólnego, przekł. K. Kasprzyk, wstęp i przypisy K. Polański, Warszawa 1991, wyd. 2: Warszawa 2002.

Saussure F., de, Szkice z językoznawstwa ogólnego, przekł., wstęp i red. nauk. M. Danielewiczowa, Warszawa 2004.

Siuciak M., Strukturalistyczna koncepcja rozwoju języka wobec przemian współczesnej polszczyzny, [w:] Leksyka języków słowiańskich w badaniach synchronicznych i diachronicznych, pod red. M. Gębki-Wolak, J. Kamper-Warejko, A. Moroza, Toruń 2014, s. 265-276.

Skarżyński M., Części mowy i ich kategorie w gramatykach polskich XIX i XX wieku (1817-1938), Kraków 1994.

Skarżyński M., O prof. H. Ułaszynie (w 50. rocznicę śmierci), LingVaria” r. 1, nr 2, 2006, s. 65-73.

Skarżyński M., W kręgu gramatyk polskich XIX i XX wieku, Kraków 2001.

Skowronek K. Współczesne nazwisko polskie. Studium statystyczno-kognitywne, Kraków 2001, http://rcin.org.pl/dlibra/docmetadata?id=2593&from=publication

Skudrzykowa A., Urban K., Mały słownik terminów z zakresu socjolingwistyki i pragmatyki językowej, Kraków-Warszawa 2000.

Słownik stereotypów i symboli ludowych, koncepcja całości i red. J. Bartmiński, zastępca red. S. Niebrzegowska, t. 1. Kosmos, cz. 1. Niebo, światła niebieskie, ogień, kamienie, cz. 2. Ziemia, woda, podziemie, cz. 3. Meteorologia, cz. 4. Świat, światło i metale, Lublin 1996-2012.

Słowniki dawne i współczesne. Internetowy przewodnik edukacyjny, red. M. Bańko, M. Majdak, M. Czeszewski, www.leksykografia.uw.edu.pl

Sobotka P., Etymologizowanie i etymologia. Od semantyki ontologicznej do etymologii hermeneutycznej, Warszawa 2015.

Szczaus A., Leksyka specjalistyczna w „Informacyi matematycznej” Wojciecha Bystrzonowskiego z 1749 roku na tle polszczyzny XVIII wieku, Szczecin 2013.

Świdziński M., Lingwistyka korpusowa w Polsce – źródła, stan, perspektywy, „LingVaria”, nr 1, 2006, s. 23-32.

Tabakowska E., Kognitywizm po polsku – wczoraj i dziś, Kraków 2004.

Taszycki W., Słowiańskie nazwy miejscowe (Ustalenie podziału), [w:] tegoż, Rozprawy i studia polonistyczne, t.1, Warszawa 1958, s. 228-268 (pierwodruk 1946).

Tokarski R., Struktura pola znaczeniowego (studia językoznawcze), Warszawa 1984.

Tokarski R., Światy za słowami. Wykłady z semantyki leksykalnej, Lublin 2014.

Trier J., Der deutsche Wortschatz im Sinnebezirk des Verstandes. Die Geschichte eines Sprachlichen Feldes, Heilderberg 1931.

Urbańczyk S., Dwieście lat polskiego językoznawstwa 1751-1950, Kraków 1993.

Urbańczyk S., Językoznawstwo polskie pierwszej połowy XIX wieku, [w:] tegoż Szkice z dziejów języka polskiego, Warszawa 1968, s. 370-412.

Urbańczyk S., Słowniki i encyklopedie, ich rodzaje i użyteczność, wyd. 3 poszerz., Kraków 1991 lub wydania wcześniejsze; pierwsze: Wrocław 1967.

Walczak B., Badania w zakresie historii języka (próba syntezy), [w:] Językoznawstwo w Polsce. Kierunki badań i perspektywy rozwoju, red. nauk. M. Grochowski, Warszawa 2012, s. 99-112.

Walczak B., Dialektologia a językoznawstwo historyczne, [w:] Gwary dziś. 1. Metodologia badań, pod red. J. Sierociuka, Poznań 2001, s. 17-23.

Walczak B., Z zagadnień warsztatu badań etymologicznych (teoria i metodologia w najnowszych słownikach etymologicznych języka polskiego), „Studia Językoznawcze” USz, t. 7, 2008, s. 179-190.

Walczak B., Zarys dziejów języka polskiego, Warszawa 1995.

Wilkoń., Trwanie i jego rodzaje w języku, [w:] Badania historycznojęzykowe. Stan, metodologia, perspektywy. Materiały konferencji naukowej, Kraków 21-22 września 2010 r., pod red. B. Dunaja i M. Raka, Kraków 2011, s. 65-70.

Willim E., O sporach wokół formy i funkcji we współczesnym językoznawstwie. Formalizm kontra funkcjonalizm?, „Linguistica Copernicana” nr 1 (3), 2010, s. 81-127.

Witaszek-Samborska M., Studia nad słownictwem kulinarnym we współczesnej polszczyźnie, Poznań 2005.

Wyderka B., Problemy metodologiczne współczesnej dialektologii, „Biuletyn PTJ” LXVII, 2011, s. 71-85.

Zajda A., Historia języka polskiego dzisiaj. Możliwości, zadania i postulaty w zakresie badań nad historią słownictwa polskiego, „LingVaria” nr 2 (10), 2010, s. 37–46.

Żmigrodzki P., Słowo – słownik – rzeczywistość, Kraków 2008.

Żmigrodzki P., Wprowadzenie do leksykografii polskiej, Katowice 2003.

Żurawska-Chaszczewska J., Słownictwo rzemiosł skórzanych w polszczyźnie historycznej, Gorzów Wielkopolski 2014.

Uwagi:

Metody nauczania: wykład, praca z tekstem.

Możliwość wykonywania prac sprawdzających wiedzę w Formularzach Google.

Kryteria oceniania: zaliczenie na ocenę, które student otrzymuje za obecność na zajęciach (możliwe 2 nieobecności) oraz zaliczenie na ocenę sprawdzianu końcowego.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki.
ul. Pasteura 5, 02-093 Warszawa tel: +48 22 5532 000 https://www.fuw.edu.pl/ kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.1.0-2 (2024-11-25)