Polityka zagraniczna RP

Dynamika uwarunkowań polskiej polityki zagranicznej po 1918 roku.

Doświadczenia z aktywności międzynarodowej Polski w latach 1945-1989.

Reorientacja polskiej polityki zagranicznej po obradach "okrągłego stołu".

Przemiana i problemy w stosunkach Polski z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi.

Konceptualizacja ról międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej.

1-2. Wprowadzenie do polityki zagranicznej państwa. Założenia teoretyczne. Typologia uwarunkowań polityki zagranicznej państwa. Uwarunkowania wewnętrzne i międzynarodowe. Uwarunkowania, obiektywne i subiektywne. Dynamika uwarunkowań polskiej polityki zagranicznej w latach 1918-2020.

3-4. Doświadczenia z aktywności międzynarodowej Polski w latach 1945-1989. Reorientacja polityki zagranicznej Polski po II wojnie światowej. Decyzje jałtańskie i poczdamskie w sprawie Polski. Stosunki Polski z państwami socjalistycznymi. Stosunki Polski z krajami zachodnimi. Stosunki Polski z krajami rozwijającymi się (Trzeciego Świata). Aktywność Polski na rzecz odprężenia międzynarodowego, rozbrojenia i pokoju, udział w procesie KBWE.

5. Reorientacja polskiej polityki zagranicznej po obradach Okrągłego Stołu (Zmiana uwarunkowań wewnętrznych i międzynarodowych. Nowa koncepcja polityki zagranicznej. Przystąpienie Polski do Rady Europy. Stosunki ze Stolicą Apostolską. Współpraca w ramach Trójkąta Weimarskiego).

6. Przemiana w stosunkach polsko-niemieckich (stosunek Polski do zjednoczenia Niemiec. Ostateczna regulacja sprawy granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej. Układ o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy. Poparcie Niemiec dla euroatlantyckiej orientacji w polskiej polityce zagranicznej. Problemy zakłócające współpracę polsko-niemiecką)

7. Stosunki Polski z USA. Proces integracji Polski z NATO (zabiegi dyplomatyczne, udział w "Partnerstwie dla Pokoju", rokowania w sprawie członkostwa, starania o ratyfikację protokołu akcesyjnego). Pozycja i rola Polski w ramach NATO.

8-9. Proces integracji Polski z Unią Europejskiej. Układ o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi i kryteria akcesji. Rokowania akcesyjne. Rola i pozycja Polski w Unii Europejskiej: stanowisko w sprawie reformy UE; współpraca z UZE; stanowisko Polski w sprawie udziału w WPZiB; stanowisko w sprawie polityki obronnej UE EPBiO/WPBiO. Polska wobec prób wzmocnienia Unii Europejskiej. Polska prezydencja w UE (w 2011 roku) i dalsza aktywność w UE. Polska wobec kryzysu UE.

10. Wstępny etap polityki wschodniej; polityka „dwutorowości” wobec wschodnich sąsiadów w okresie rozpadu ZSRR. Stosunki Polski z Rosją. Meandry stosunków dwustronnych. Meandry procesu normalizacji i szanse na pojednanie polsko-rosyjskie. Kryzys w stosunkach dwustronnych w latach 2015-2020.

11. Stosunki Polska- Ukraina. Stosunek Polski do niepodległości Ukrainy i nawiązanie współpracy polsko-ukraińskiej. Traktat o dobrym sąsiedztwie, przyjaznych stosunkach i współpracy. Koncepcja partnerstwa strategicznego i jej realizacja. Przewartościowania w stosunkach polsko-ukraińskich.

12. Stosunki Polska- Białoruś. Budowanie podstaw umownych współpracy sąsiedzkiej (1990–1994). Trudności w stosunkach wzajemnych (1994–2008). Powrót do współpracy dwustronnej (od 2008 roku) i nowe trudności w stosunkach dwustronnych.

13. Rola Polski w K/OBWE i ONZ. Inicjatywy Polski na rzecz umacniania bezpieczeństwa kooperatywnego i zbiorowego w wymiarze regionalnym i globalnym, udział Polski o operacjach peacekeeping, stanowisko Polski wobec reformy ONZ. Spadek znaczenie OBWE i ONZ w polityce polskiej po przystąpieniu do NATO.

14. Współpraca subregionalna - Grupa Wyszehradzka, Trójmorze, państwa bałtyckie

15. Konceptualizacja roli międzynarodowej Polski jako państwa „średniej rangi: role oczekiwane, deklarowane i odgrywane.

Metody oceny pracy studenta / Liczba punktów/udział w ocenie końcowej

ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność) / 10

egzamin pisemny / 80

kontrola obecności / 10

Ocena

Algorytm oceny końcowej

2

3***

powyżej 50%, ale nie więcej niż 60%

3,5

powyżej 60%, ale nie więcej niż 70%

4

powyżej 70%, ale nie więcej niż 80%

4,5

powyżej 80%, ale nie więcej niż 90%

5

Powyżej 90%

Kukułka J., Traktaty sąsiedzkie Polski Odrodzonej, Wrocław 1998.

Kuźniar R., Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Warszawa 2012.

Łastawski K., Polska racja stanu po wstąpieniu do Unii Europejskiej, Warszawa 2009.

red. S.Domaradzki, V. Zheltovskyy, Racja stanu Polski w Unii Europejskiej, Warszawa, 2020

Łomiński J., M. Stolarczyk (red.), Polska i jej sąsiedzi w latach dziewięćdziesiątych. Polityczne i ekonomiczne aspekty współpracy i integracji, Katowice 1998.

Parzymies S., I. Rysińska (red.), Udział Polski w organizacjach międzynarodowych, Warszawa 2012.

Roczniki polskiej polityki zagranicznej 1991-2012

Roczniki Strategiczne, 1995-2020.

Stolarczyk M., "Kontrowersje wokół militarnego zaangażowania Polski w Iraku", Przegląd Zachodni, 2005, nr 1.

Stolarczyk M., Zbieżności i różnice interesów w stosunkach polsko-niemieckich w latach 1989-2009, Katowice 2010.

Stolarczyk M., Rosja w polityce zagranicznej Polski w latach 1992-2015, Katowice 2016.

Zając J. (red.), Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Wybór dokumentów, Warszawa 2005.

Zając J., Poland’s Security Policy: The West, Russia, and the Changing International Order, Palgrave Macmillan, London 2016.

Zając J., R. Zięba, Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989, Toruń 2005.

Zięba R., "European Security and Defence Identity. The Polish Viewpoint", The Polish Foreign Affairs Digest, 2001, No. 1.

Zięba R., "Transformation of Polish Foreign Policy", The Polish Foreign Affairs Digest, 2004, No. 4.

Zięba R., „Uwarunkowania polityki zagranicznej Polski na początku drugiej dekady XXI wieku”, Stosunki Międzynarodowe – International Relations, tom 43, 2011, nr 1-2.

Zięba R., Polityka zagraniczna Polski w strefie euroatlantyckiej, Warszawa 2013.

Zięba R., Poland's Foreign and Security Policy: Problems of Compatibility with the Changing International Order, Springer, Cham (Switzerland) 2020.

Zięba R., “The 20th Anniversary of Poland’s Accession to NATO”, [w:] Daniel S. Hamilton, Kristina Spohr, (Eds.), Open Door: NATO and Euro-Atlantic Security After the Cold War, Washington DC: Paul H. Nitze School of Advanced International Studies Johns Hopkins University 2019, s. 197-214.

Zięba R., „Główne problemy w stosunkach polsko-rosyjskich”, Stosunki Międzynarodowe – International Relations, 2018, t. 54, nr 3, s. 9-34.

Dynamika uwarunkowań polskiej polityki zagranicznej po 1918 roku.

Doświadczenia z aktywności międzynarodowej Polski w latach 1945-1989.

Reorientacja polskiej polityki zagranicznej po obradach "okrągłego stołu".

Przemiana i problemy w stosunkach Polski z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi.

Konceptualizacja ról międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej.

1-2. Wprowadzenie do polityki zagranicznej państwa. Założenia teoretyczne. Typologia uwarunkowań polityki zagranicznej państwa. Uwarunkowania wewnętrzne i międzynarodowe. Uwarunkowania, obiektywne i subiektywne. Dynamika uwarunkowań polskiej polityki zagranicznej w latach 1918-2020.

3-4. Doświadczenia z aktywności międzynarodowej Polski w latach 1945-1989. Reorientacja polityki zagranicznej Polski po II wojnie światowej. Decyzje jałtańskie i poczdamskie w sprawie Polski. Stosunki Polski z państwami socjalistycznymi. Stosunki Polski z krajami zachodnimi. Stosunki Polski z krajami rozwijającymi się (Trzeciego Świata). Aktywność Polski na rzecz odprężenia międzynarodowego, rozbrojenia i pokoju, udział w procesie KBWE.

5. Reorientacja polskiej polityki zagranicznej po obradach Okrągłego Stołu (Zmiana uwarunkowań wewnętrznych i międzynarodowych. Nowa koncepcja polityki zagranicznej. Przystąpienie Polski do Rady Europy. Stosunki ze Stolicą Apostolską. Współpraca w ramach Trójkąta Weimarskiego).

6. Przemiana w stosunkach polsko-niemieckich (stosunek Polski do zjednoczenia Niemiec. Ostateczna regulacja sprawy granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej. Układ o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy. Poparcie Niemiec dla euroatlantyckiej orientacji w polskiej polityce zagranicznej. Problemy zakłócające współpracę polsko-niemiecką)

7. Stosunki Polski z USA. Proces integracji Polski z NATO (zabiegi dyplomatyczne, udział w "Partnerstwie dla Pokoju", rokowania w sprawie członkostwa, starania o ratyfikację protokołu akcesyjnego). Pozycja i rola Polski w ramach NATO.

8-9. Proces integracji Polski z Unią Europejskiej. Układ o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi i kryteria akcesji. Rokowania akcesyjne. Rola i pozycja Polski w Unii Europejskiej: stanowisko w sprawie reformy UE; współpraca z UZE; stanowisko Polski w sprawie udziału w WPZiB; stanowisko w sprawie polityki obronnej UE EPBiO/WPBiO. Polska wobec prób wzmocnienia Unii Europejskiej. Polska prezydencja w UE (w 2011 roku) i dalsza aktywność w UE. Polska wobec kryzysu UE.

10. Wstępny etap polityki wschodniej; polityka „dwutorowości” wobec wschodnich sąsiadów w okresie rozpadu ZSRR. Stosunki Polski z Rosją. Meandry stosunków dwustronnych. Meandry procesu normalizacji i szanse na pojednanie polsko-rosyjskie. Kryzys w stosunkach dwustronnych w latach 2015-2020.

11. Stosunki Polska- Ukraina. Stosunek Polski do niepodległości Ukrainy i nawiązanie współpracy polsko-ukraińskiej. Traktat o dobrym sąsiedztwie, przyjaznych stosunkach i współpracy. Koncepcja partnerstwa strategicznego i jej realizacja. Przewartościowania w stosunkach polsko-ukraińskich.

12. Stosunki Polska- Białoruś. Budowanie podstaw umownych współpracy sąsiedzkiej (1990–1994). Trudności w stosunkach wzajemnych (1994–2008). Powrót do współpracy dwustronnej (od 2008 roku) i nowe trudności w stosunkach dwustronnych.

13. Rola Polski w K/OBWE i ONZ. Inicjatywy Polski na rzecz umacniania bezpieczeństwa kooperatywnego i zbiorowego w wymiarze regionalnym i globalnym, udział Polski o operacjach peacekeeping, stanowisko Polski wobec reformy ONZ. Spadek znaczenie OBWE i ONZ w polityce polskiej po przystąpieniu do NATO.

14. Współpraca subregionalna - Grupa Wyszehradzka, Trójmorze, państwa bałtyckie

15. Konceptualizacja roli międzynarodowej Polski jako państwa „średniej rangi: role oczekiwane, deklarowane i odgrywane.

Metody oceny pracy studenta / Liczba punktów/udział w ocenie końcowej

ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność) / 10

egzamin pisemny / 80

kontrola obecności / 10

Ocena

Algorytm oceny końcowej

2

3***

powyżej 50%, ale nie więcej niż 60%

3,5

powyżej 60%, ale nie więcej niż 70%

4

powyżej 70%, ale nie więcej niż 80%

4,5

powyżej 80%, ale nie więcej niż 90%

5

Powyżej 90%

Kukułka J., Traktaty sąsiedzkie Polski Odrodzonej, Wrocław 1998.

Kuźniar R., Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Warszawa 2012.

Łastawski K., Polska racja stanu po wstąpieniu do Unii Europejskiej, Warszawa 2009.

red. S.Domaradzki, V. Zheltovskyy, Racja stanu Polski w Unii Europejskiej, Warszawa, 2020

Łomiński J., M. Stolarczyk (red.), Polska i jej sąsiedzi w latach dziewięćdziesiątych. Polityczne i ekonomiczne aspekty współpracy i integracji, Katowice 1998.

Parzymies S., I. Rysińska (red.), Udział Polski w organizacjach międzynarodowych, Warszawa 2012.

Roczniki polskiej polityki zagranicznej 1991-2012

Roczniki Strategiczne, 1995-2020.

Stolarczyk M., "Kontrowersje wokół militarnego zaangażowania Polski w Iraku", Przegląd Zachodni, 2005, nr 1.

Stolarczyk M., Zbieżności i różnice interesów w stosunkach polsko-niemieckich w latach 1989-2009, Katowice 2010.

Stolarczyk M., Rosja w polityce zagranicznej Polski w latach 1992-2015, Katowice 2016.

Zając J. (red.), Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Wybór dokumentów, Warszawa 2005.

Zając J., Poland’s Security Policy: The West, Russia, and the Changing International Order, Palgrave Macmillan, London 2016.

Zając J., R. Zięba, Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989, Toruń 2005.

Zięba R., "European Security and Defence Identity. The Polish Viewpoint", The Polish Foreign Affairs Digest, 2001, No. 1.

Zięba R., "Transformation of Polish Foreign Policy", The Polish Foreign Affairs Digest, 2004, No. 4.

Zięba R., „Uwarunkowania polityki zagranicznej Polski na początku drugiej dekady XXI wieku”, Stosunki Międzynarodowe – International Relations, tom 43, 2011, nr 1-2.

Zięba R., Polityka zagraniczna Polski w strefie euroatlantyckiej, Warszawa 2013.

Zięba R., Poland's Foreign and Security Policy: Problems of Compatibility with the Changing International Order, Springer, Cham (Switzerland) 2020.

Zięba R., “The 20th Anniversary of Poland’s Accession to NATO”, [w:] Daniel S. Hamilton, Kristina Spohr, (Eds.), Open Door: NATO and Euro-Atlantic Security After the Cold War, Washington DC: Paul H. Nitze School of Advanced International Studies Johns Hopkins University 2019, s. 197-214.

Zięba R., „Główne problemy w stosunkach polsko-rosyjskich”, Stosunki Międzynarodowe – International Relations, 2018, t. 54, nr 3, s. 9-34.