Botanika
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1400-111BOT |
Kod Erasmus / ISCED: |
13.1
|
Nazwa przedmiotu: | Botanika |
Jednostka: | Wydział Biologii |
Grupy: |
Przedmioty obowiązkowe, BIOLOGIA, I rok, I stopień Przedmioty obowiązkowe, OCHRONA ŚRODOWISKA, I rok, I stopień |
Strona przedmiotu: | http://ibe.biol.uw.edu.pl/dla-studentow/lista-zajec/botanika/ |
Punkty ECTS i inne: |
8.00
LUB
6.00
(w zależności od programu)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
Założenia (opisowo): | Znajomość biologii na poziomie licealnym w zakresie rozszerzonym |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Przedmiot prezentuje różnorodność organizmów tradycyjnie zaliczanych do roślin (sinice, glony eukariotyczne, rośliny lądowe, grzybopodobne protisty oraz grzyby sensu stricto). Na ćwiczeniach studenci zapoznają się z morfologią i anatomią wybranych przedstawicieli poszczególnych grup, prezentowanych w porządku taksonomicznym, natomiast na wykładzie są one omawiane w ujęciu ewolucyjnym, ze szczególnym uwzględnieniem przełomowych nowości ewolucyjnych, jakimi były: powstanie fotosyntezy oksygenicznej, endosymbiozy pierwotne i wtórne, ewolucja płci oraz wyjście roślin i grzybów na ląd i ich radiacja. |
Pełny opis: |
Program ćwiczeń Glony – różnorodność budowy, chemizmu i form życiowych glonów oraz paralelizmy w ewolucji organizacji plechy (sinice, złotowiciowce, okrzemki, brunatnice, bruzdnice, eugleniny, krasnorosty, zielenice). Grzyby i grzybopodobne protisty – różnorodność form; rozmnażanie; związek budowy plechy ze środowiskiem życia (śluzorośla, lęgniowce, grzyby właściwe); różnorodność grzybów lądowych na przykładzie Chytridiomycota, Zygomycota, Ascomycota i Basidiomycota; przystosowania grzybów do pasożytnictwa i drapieżnictwa; grzyby konidialne; grzyby porostowe. Mszaki i paprotniki – różnorodność budowy morfologicznej i anatomicznej gametofitu i sporofitu; związek pomiędzy budową a środowiskiem życia, strategie reprodukcyjne (wątrobowce, prątniki, płonniki, widłaki, widliczki, poryblinowe, psylotowe, skrzypy, paprocie). Nagonasienne – różnorodność współczesnych nagonasiennych, budowa morfologiczna sporofitu (sagowce, gniotowe, miłorzębowe, iglaste). Okrytonasienne – różnorodność współczesnych okrytonasiennych (ANITA, magnoliowe, dwuliścienne wyższe, jednoliścienne); kwiat: budowa morfologiczna i anatomiczna, tendencje ewolucyjne, typy kwiatostanów; owoc i nasienie: typy owoców, budowa anatomiczna nasienia u jedno- i dwuliściennych; budowa pierwotna i wtórna łodygi i korzenia; morfologia i anatomia liścia w zależności od warunków życia. Program wykładu Stosunki filogenetyczne między grupami organizmów zaliczanych tradycyjnie do roślin: samożywnymi bakteriami, grzybami, grzybopodobnymi protistami, glonami i roślinami lądowymi. Pochodzenie fotosyntezy oksygenicznej. Sinice, powstanie chloroplastów drogą endosymbiozy pierwotnej sinic. Endosymbiozy wtórne. Różnorodność budowy chloroplastów, barwników fotosyntetycznych, budowy komórki i formy życiowej glonów. Związek między formą plechy glonu a warunkami życia. Istota rozmnażania płciowego, zyski i koszty posiadania płci. Konsekwencje rozdziału mejozy i syngamii – przemiana pokoleń. Różnorodność rozmnażania płciowego u glonów. Różnorodność zielenic i ich związki filogenetyczne z roślinami lądowymi. Cechy wspólne ramienicowych i roślin lądowych. Zasadnicze zdobycze ewolucyjne roślin lądowych, znaczenie ligniny, sporopoleniny i kutyny. Teorie interkalacyjna i izomorficzna pochodzenia sporofitu roślin lądowych. Wczesna ewolucja roślin na lądzie - różnicowanie się budowy morfologicznej sporofitu (teoria telomowa). Powstanie liści (likofile i eufile). Mszaki – pochodzenie, budowa i różnorodność. Ewolucja budowy anatomicznej pędu. Zarodnia i liść zarodnionośny. Różnozarodnikowość. Przegląd systematyczny współczesnych i kopalnych widłakowych oraz monilofitów: psylotowych, skrzypowych, nasięźrzałowych i paproci cienkozarodniowych. Zalążek – znaczenie, powstanie i ewolucja. Współczesne nagonasienne: sagowcowe, miłorzębowe, iglaste i gniotowe. Powstanie i wczesna ewolucja roślin okrytozalążkowych, współczesne hipotezy na temat powstania kwiatu a skamieniałości (glosopterydy, kajtoniowate, korystospermowate). Różnorodność współczesnych magnoliowych pod kątem budowy i ewolucji kwiatu. Ewolucyjne różnicowanie się okrytozalążkowych. Przegląd systematyczny wybranych grup jedno- i dwuliściennych. Stosunki filogenetyczne między grupami tradycyjnie zaliczanymi do grzybów – grzybopodobnymi protistami i grzybami sensu stricto. Budowa, chemizm i tryb życia grzybopodobnych protistów i grzybów sensu stricto. Przegląd systematyczny grzybów skoczkowych, sprzężniowych, workowych i podstawkowych. |
Literatura: |
1. Szweykowska A., Szweykowski J. 1993. Botanika. Wydawnictwo Naukowe PWN (obie części) [lub którekolwiek z wydań późniejszych - są one identyczne]. 2. Niklas K.J. 1997. The evolutionary biology of plants. University of Chicago Press, Chicago i Londyn. 3. Judd W.S., Campbell C.S., Kellogg E.A., Stevens P.F., Donoghue M.J. 2002. Plant systematics, a phylogenetic approach. Sinauer, Sunderland (MA). Wydanie drugie. |
Efekty uczenia się: |
Student I. w zakresie wiedzy: 1) posługuje się terminologią i nomenklaturą botaniczną, interpretuje zapis pozycji taksonomicznej organizmów (K_W13 Bl1); 2) charakteryzuje poznane grupy glonów, grzybów, organizmów grzybopodobnych i roślin pod względem liczby gatunków, trybu życia, budowy anatomicznej i morfologicznej oraz rozpoznaje przedstawicieli tych grup (K_W05 Bl1, K_W06 Bl1, K_W07 Bl1); 3) opisuje zależności filogenetyczne między poznanymi grupami organizmów i charakteryzuje główne czynniki środowiska, które w toku ewolucji kształtowały ich różnorodność (K_W10 Bl1, K_W11 Bl1); II. w zakresie umiejętności: 4) stosuje podstawowe techniki mikroskopii świetlnej (K_U01 Bl1); 5) wykonuje pod nadzorem opiekuna proste preparaty mikroskopowe (K_U06 Bl1); 6) uczy się samodzielnie zagadnień wskazanych przez prowadzących przedmiot (K_U10 Bl1); III. w zakresie kompetencji społecznych: 7) poszerza zainteresowania w obrębie botaniki (K_K01 Bl1); 8) odczuwa potrzebę stałego dokształcania się i aktualizowania wiedzy dotyczącej botaniki (K_K04 Bl1); 9) zna i stosuje podstawowe zasady bezpiecznego eksperymentu biologicznego i umie postępować w stanach zagrożenia (K_K05 Bl1). |
Metody i kryteria oceniania: |
Ocena końcowa z ćwiczeń wystawiana jest na podstawie wyników czterech kolokwiów śródsemestralnych (4 x 30 pkt). Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest uzyskanie co najmniej 60% możliwych do zdobycia punktów (72 ze 120 pkt) oraz obecność na 80% zajęć. Egzamin pisemny, w 1. terminie składający się z zadań zamkniętych WW, w 2. terminie, w zależności od liczby zdających, możliwe są także zadania otwarte. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń na ocenę pozytywną. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Przejdź do planu
PN LAB
LAB
LAB
WT LAB
ŚR CZ PT WYK
LAB
|
Typ zajęć: |
Laboratorium, 60 godzin
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Rafał Milanowski, Krzysztof Spalik | |
Prowadzący grup: | Maja Łukomska-Kowalczyk, Monika Mętrak, Rafał Milanowski, Paweł Pawlikowski, Julia Pawłowska, Katarzyna Roguz, Krzysztof Spalik, Małgorzata Stpiczyńska, Marta Wrzosek, Bożena Zakryś | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Laboratorium - Zaliczenie na ocenę Wykład - Egzamin |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (w trakcie)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-01-26 |
Przejdź do planu
PN LAB
LAB
LAB
WT LAB
ŚR CZ PT WYK
LAB
|
Typ zajęć: |
Laboratorium, 60 godzin
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Rafał Milanowski, Krzysztof Spalik | |
Prowadzący grup: | Maja Łukomska-Kowalczyk, Monika Mętrak, Rafał Milanowski, Julia Pawłowska, Marta Sałek, Krzysztof Spalik, Małgorzata Stpiczyńska, Mateusz Wilk, Marta Wrzosek, Bożena Zakryś | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Laboratorium - Zaliczenie na ocenę Wykład - Egzamin |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki.