Przedmioty dla studentów studiów I stopnia r.akad.2024/25 semestr letni (grupa przedmiotów zdefiniowana przez Wydział "Artes Liberales")

• Konwersatorium - 45 godzin

Przedmiot poświęcony jest różnorakim manifestacjom adaptacji tekstu kultury, z naciskiem na adaptacje docelowe w formie filmu, serialu, gry wideo, słuchowiska i komiksu. Podczas zajęć słuchaczki i słuchacze analizują strategie adaptacyjne, ujmując je jednocześnie w ramy najważniejszych teorii kulturowych, odsłaniając tym samym nowe konteksty oraz funkcje danego medium i zdobywając kompetencje wymagane do świadomej recepcji tekstu kulturowego.

• Konwersatorium - 30 godzin

Celem zajęć jest zaproponowanie metody analizy procesów i zjawisk, którą nazywamy „archeologią spojrzenia wertykalnego”. Polega ona na przyglądaniu się procesom i zjawiskom z góry, z lotu ptaka, z odpowiedniego dystansu za pośrednictwem technologii. Podejmowane w ramach zajęć tematy będą dotyczyły zarówno pierwszych prób obserwacji ziemi z powietrza, jak i współczesnych działań, których celem jest mapowanie terenu, nadzór na populacjami i prowadzenie wojny. Punktem wyjścia będą dla nas teksty teoretyczne oraz projekty badawczo-śledcze, prace artystyczne i materiały audiowizualne.

• Konwersatorium - 30 godzin

Przeczytamy wspólnie teksty Kartezjusza, Pascala, Leibniza i Spinozy, by poznać kluczowe momenty i dylematy nowożytnego rozumu oraz zrozumieć, co znaczyło w myśli czasów baroku, że człowiek jest maszyną. Poszerzymy spektrum lektury o humanizm Montaigne’a oraz kilka tekstów dramatycznych, by człowieka-rozum-maszynę skonfrontować z problemem ciała oraz nieskończoności. Dokonując wspólnie tych interpretacji będziemy szukali powiązań z problemami, jakie generuje rozwój sieci neuronowych. Słowem, spróbujemy opisać cogito algorytmów.

• Konwersatorium - 30 godzin

Celem zajęć będzie wspólna lektura drugiego tomu Kina Gillesa Deleuze’a. Nasze spotkania będą toczyły się wokół pojęcia obrazu-czasu, ontologii wirtualności i czasu „wywichniętego ze swych ram”. Enigmatyczne zagadnienia deleuzjańskiej filozofii kina będziemy zestawiać z wybranymi fragmentami twórczości Henriego Bergsona, a także odnosić je do współczesnej kinematografii (posługując się między innymi filmami Alfonso Cuaróna, Kantemira Bałagowa czy Lucrecii Martel).

Zajęcia są kontynuacją prowadzonych w semestrze zimowym zajęć „Wiara w świat czyli Bergson, Deleuze i kino”, podczas których zajmowaliśmy się pierwszym tomem książki francuskiego filozofa. Do uczestnictwa w zajęciach nie jest jednak wymagane ukończenie poprzedniego kursu.

• Konwersatorium - 30 godzin

Na wybranych przykładach wybitnych utworów analizie poddany zostanie różny sposób konstruowania dziwności, niesamowitości, zagadki w prozie niemieckojęzycznej (w narracji, budowie postaci, świata przedstawionego, środki językowe). Zadamy więc znane pytanie, sformułowane przez Borisa Eichenbauma: Jak to jest zrobione? (tj. czy groza, lęk są wywołane przez wytworzenie atmosfery niesamowitości – zastosowanie niedomówień, czy też przez zderzenie symboliczności i codzienności, fantastyki i realności („New Weird” genre), a może zaprezentowanie zła ludzi „zwykłych” ?

Sprawdzimy, czy te sposoby różnią się w XIX i XX wieku, dochodząc w naszej refleksji do ułożonej przez Petera Handke antologii z 1969 roku pod znamiennym tytułem: Unser gewoehnlicher Schreck (Nasz zwyczajny strach). Przy okazji analizy utworów literackich sprawdzimy przydatność postulatów teorii afektywnej.

• Konwersatorium - 30 godzin

This course explores the fundamental concepts, theories, and movements within feminism and social justice, aiming to deepen students’ understanding of the intersections of gender, race, class, sexuality, and ability in shaping individual and collective experiences. Through an examination of key texts, films, and case studies, students will gain insight into the historical and contemporary struggles for equality, representation, and rights across diverse communities.

• Konwersatorium - 30 godzin

Ten interdyscyplinarny kurs poświęcony zostanie fenomenowi romantycznego gotyku. W trakcie zajęć przeanalizujemy znane dzieła literatury gotyckiej (w całości i we fragmentach), dzieła sztuki inspirowane gotycką estetyką, skupimy się także na tendencjach neogotyckich w architekturze XIX wieku. W centrum zainteresowania znajdzie się zarówno romantyzm europejski, jak i polski. Studenci zapoznają się z historycznymi korzeniami gotyku, motywami literackimi (zamki, zjawy, szaleństwo), symboliką gotyckich tematów wyobraźni. Skoncentrujemy się na tematach takich, jak: ruiny, natura, przestrzeń grozy i jej funkcje, samotność, itd. Szczególną uwagę poświęcimy dialogowi między literaturą a sztuką.

• Konwersatorium - 30 godzin

Zajęcia są kontynuacją zajęć Inna historia kina, oferowanych w semestrze zimowym, choć obecność na części pierwszej nie jest obowiązkowa ze względu na problemowy charakter kursu. Podczas zajęć studenci poznają te rozdziały historii kinematografii, które – mimo ogromnego znaczenia dla rozwoju medium – rzadko pojawiają się w popularnych podręcznikach oraz programach nauczania. Ta część zajęć również obejmuje kinematografie marginalizowane, tym razem jednak nacisk położony jest między innymi na dokonania twórców indygenistycznych z obu Ameryk, peryferyjne warianty popularnych zjawisk (np. argentyńska nowa fala), fenomeny transnarodowe (kino de- i postkolonialne), osiągnięcia rzadziej omawianych przemysłów i społeczności (np. kino Afryki subsaharyjskiej).

• Lektorat - 60 godzin

Kurs obejmuje naukę języka kaszubskiego od podstaw. Celem przedmiotu jest poznanie języka w mowie i w piśmie na poziomie podstawowym, toteż kurs jest skierowany do wszystkich chętnych, niezależnie od studiowanego kierunku. Przedmiot daje unikalną możliwość nauki najbardziej wysuniętego na północ języka zachodniosłowiańskiego, jedynego żywego spadkobiercy kontinuum połabsko-kaszubskiego, jak też poznania podstawowych zagadnień dotyczących kultury i literatury kaszubskiej.

• Konwersatorium - 30 godzin

Zajęcia dotyczą ostatniego aktywnego okresu Friedricha Nietzschego, który przypada na miesiące od kwietnia 1888 roku do pierwszych dni stycznia 1889, kiedy filozof przebywał w stolicy Piemontu, Turynie. Okres ten był brzemienny w zwiastuny tytułowej „katastrofy”, czyli popadnięcia filozofa w obłęd. Prześledzenie tego czasu wymaga pochylenia się nad zagadnieniami, nad którymi pracował wówczas Nietzsche. Zostaną one wyłonione z lektury pism (z naciskiem na jego ostateczny obrachunek z Richardem Wagnerem), które filozof przygotował w Turynie oraz z korespondencji z Georgiem Brandesem i Augustem Strindbergiem. Ukażemy postępującą chorobę Nietzschego na tle schyłku XIX wieku w Zachodniej Europie, która to, swoją drogą, również „chorowała”: na antysemityzm, militaryzm, nacjonalizm i nihilizm.

• Konwersatorium - 30 godzin

Celem zajęć jest pozyskanie umiejętności analityczno-interpretacyjnych w prace z tekstami kultur i cywilizacji Wschodu i Zachodu, oraz translacji nabytej wiedzy w komunikacji i dialogu międzycywilizacyjnych. Dekonstrukcja zaś jest podstawowym narzędziem do zrozumienia własnych schematów myślenia w komunikacji międzycywilizacyjnej. Sprawia, że aktorzy wychodzą poza znany dotąd krąg znaczeń i kierują się ku poznaniu nowego kontekstu znaczeń. Spostrzeżenie kontekstu kulturowego może pomóc w lepszym zrozumieniu tekstów artystycznych, literackich lub wydarzeń politycznych. Jest to droga umożliwiająca dialog z Obcym, a także otwierałaby możliwości do tworzenia bardziej innowacyjnych i interaktywnych programów dla wszystkich studentów na UW.

• Konwersatorium - 30 godzin

Celem kursu jest przedstawienie spektrum nowoczesnych i ponowoczesnych koncepcji czytelnika i czytania, związanych ze zwrotem w kierunku odbiorcy w badaniach literackich. Przyjrzymy się definicjom czytelnika i opisom procesu lektury zaproponowanym przez filozofów i krytyków reprezentujących różne kierunki myśli literaturoznawczej XX w. (takie jak fenomenologia, hermeneutyka, strukturalizm, semiotyka, dekonstrukcjonizm, psychoanaliza, neopragmatyzm), wychodząc również poza rozważania teoretycznoliterackie w kierunku historii czytelnictwa i socjologii literatury.

• Konwersatorium - 30 godzin

Przedmiot dyskusji stanowić będą przykłady publikowanej w XXI w. polskiej i obcej twórczości dla młodych osób czytających, które ukazują zjawiska znaczące z perspektywy animal studies. Osoby tworzące literaturą dziecięcą od jej zarania wykorzystują zwierzęta jako nośniki znaczeń symbolicznych lub mało ważny element świata przedstawionego, jednak w ostatnich dekadach zauważyć można zwrot ku zwierzętom i podejmowanie tematów związanych z ich dobrostanem, etycznym traktowaniem czy wymieraniem gatunków. Prowadzone dyskusje poświęcone będą rozwiązaniom artystycznym w warstwie werbalnej i wizualnej, a analiza wybranych publikacji pozwoli na ukazanie współczesnej książki dla dzieci jako nośnika treści ważnych z perspektywy animal studies. Ponadto, osoby studiujące zaprezentują wyniki własnych badań w formie przygotowywanych w tandemach referatów.

• Konwersatorium - 30 godzin

Hesse był nie tylko autorem znanych powieści, ale również mistrzem małej prozy. Pozostawił wiele opowiadań, których narrator zdolny jest zarówno do celnej, zdystansowanej i ironicznej analizy współczesnych realiów kulturowo-politycznych, jak i do zachwytu, widocznego w podróżniczych opisach wrażeń z Indii, Włoch czy Szwajcarii (Księga obrazów).

Wnikliwa lektura tekstu literackiego będzie punktem wyjścia do dyskusji o aktualności obserwacji/diagnoz Hessego oraz ich przydatności we współczesnych nurtach myślenia o kulturze Europy i Azji.

• Konwersatorium - 30 godzin

Celem kursu jest zapoznanie uczestników/czek z działalnością Towarzystwa Jezusowego w państwie polsko litewskim w okresie od 1565 r. do poł XVII w. Podczas kolejnych spotkań omawiać będziemy źródła z epoki i, w odniesieniu do kontekstu kulturowo-religijnego Pierwszej Rzeczypospolitej, rozważać poszczególne sfery aktywności jezuitów w aspektach: programowej refleksji nad celami i metodami; praktycznej realizacji; wreszcie – pozytywnych i negatywnych ocen formułowanych w epoce (zob. Zakres tematów w częśći B). Wychodząc od rozpoznania Grodzickiego, poszukiwać będziemy odpowiedzi na pytania, w jaki sposób jezuici łączyli mądrość i prostotę, czy ich propozycje były wiarygodne dla chrześcijan, wreszcie: jaką rolę jezuici odegrali odegrali w formowaniu nowożytnej kultury polskiej.