Teorie polityczne w epoce nowożytnej [2900-MK3-TPENW-KL] Semestr letni 2024/25
Konwersatorium, grupa nr 1

The Cambridge History of Political Thought 1450-1700, ed. by J. H. Burns, M. Goldie, Cambridge 1991, rozdz. III-V

J. I. Israel, Radical Enlightenment. Philosophy and the Making of Modernity 1650-1750, Oxford 2001

L. Kołakowski, Świadomość religijna i więź kościelna. Studia nad chrześcijaństwem bezwyznaniowym XVII wieku, Warszawa 1997

A. Mączak, Rządzący i rządzeni. Władza i społeczeństwo w Europie wczesnonowożytnej, Warszawa 1986

F. Meinecke, Die Idee der Staatsräson in der Neueren Geschichte, Berlin 1929

W. Reinhard, Geschichte der Staatsgewalt. Eine vergleichende Verfassungsgeschichte Europas von den Anfängen bis zur Gegenwart, München 1999

Q. Skinner, The Foundations of Modern Political Thought, 2 t., Cambridge 1997

K. Grzybowski, Historia doktryn politycznych i prawnych, Warszawa 1968.

P. Hazard, Myśl europejska w XVIII wieku. Od Monteskiusza do Lessinga, Warszawa 1972

Historia filozofii politycznej, red. L. Strauss, J. Cropsey, Warszawa 2010.

J. M. Kelly, Historia zachodniej teorii prawa, Kraków 2006.

Z. Kuderowicz, Filozofia nowożytnej Europy, Warszawa 1989

M. Ossowska, Myśl moralna oświecenia angielskiego, Warszawa 1996.

A. Quinton, Filozofia polityki, w: Oksfordzka ilustrowana historia filozofii, red. A. Kenny, Poznań 2001.

L. Strauss, Prawo naturalne w świetle historii, Warszawa 1969.

P. Manet, Intelektualna historia liberalizmu, Kraków 1994

Zarys tematów:

1. Podstawy teoretyczne: czym zajmuje się historia idei

Q. Skinner, Znaczenie i rozumienie w historii idei;

2. Podstawy ideowe:

- Platon, Państwo, ks. I-IV, VI

3. Projekt humanistyczny (do wyboru:)

Erazm, Wychowanie księcia chrześcijańskiego, w: tegoż, Pisma moralne , wybór i tłum. M. Cytowska, Warszawa 1970 (najlepiej całość a zwł. rozdz. I, III-VI)

Erazm, Podręcznik żołnierza chrystusowego, Warszawa 1965 (rozdz. I-VI)

4. Teoria polityczna reformacji (do wyboru:)

- M. Luter, Do szlachty chrześcijańskiej narodu niemieckiego

- M. Luter, O świeckiej zwierzchności, w: Pisma etyczne, Bielko Biała 2009, 179-215

T. Münzer, Kazanie do książąt, w: Myśl filozoficzno-religijna Reformacji XVI wieku, wyd. Lech Szczucki, Warszawa 1972, s. 168-198

5. U źródeł nowożytności: amoralna polityka czy sprawne rządy?

N. Machiavelli, Książę, (różne wydania, najlepiej całość, rozdz. V-X, XV-XIX, XXI-XXIII);

6. Projekt absolutyzmu? Bodin

Źródło:

Jean Bodin, Sześć ksiąg o Rzeczypospolitej, Warszawa 1958, ks. 1, rozdz. I, VI, VIII i X; ks. 2, rozdz. I; ks. 4, rozdz. VI; ks. 5, rozdz. II, rozdz. IV i VI. ks. 6, rozdz. VI

7. Lewiatan jako „śmiertelny Bóg” - Hobbes

źródło:

Thomas Hobbes, Lewiatan, Warszawa 2005, cz. 1, rozdz. X-XV, XVII-XVIII, XXI, XXVI, XLII

8. Praktyka absolutyzmu i oświeconego absolutyzmu?

Źródło:

Vasilikon Dōron albo Wskazówki Jego Królewskiej Mości dla swego ukochanego syna Henryka, księcia; wstęp, tł. i oprac. Mariusz Misztal, Kraków 2006

Fryderyk Wielki, Testament polityczny z 1768 roku, w: Prusy – mity i rzeczywistość, wyd. H.-J. Bömelburg i A. Lawaty, Poznań, s. 89-96

9 Nowożytna republika

źródła:

W. Szekspir, Koriolan (Akt 1-3)

--, Juliusz Cesar (Akt 1-3)

10. Oświeceniowy kontraktualizm

Źródła:

John Locke, Dwa traktaty o rządzie, Warszawa 1992, traktat drugi, rozdz. I – IX, s. 163-255

11. Walka o tolerancję

Locke, List o tolerancji

Wolter, Traktat o tolerancji.

Dyskusja nad tekstami, wspólna analiza; wystąpienia referatowe

Aktywny udział w dyskusji, obecność; ewentualnie: prace pisemne.

Warunkiem zaliczenia jest obecność i przygotowanie do zajęć

prof. Maciej Ptaszyński