„Ale urwał!” Kto, komu i co? - leksyka i frazeologia współczesnej polszczyzny [3003-C4TN-KJ1] Semestr letni 2024/25
Konwersatorium, grupa nr 1

SŁOWNIKI

Bańko M. (red.), Inny słownik języka polskiego, t. 1–2, Warszawa 2000.

Bańko M., Słownik porównań, Warszawa 2004.

Bąba S., Liberek J., Słownik frazeologiczny współczesnej polszczyzny, Warszawa 2002.

Czeszewski M., Foremniak K., Ludzie i miejsca w języku. Słownik frazeologizmów eponimicznych, red. nauk. M. Bańko, przedm. R. Sulima, Warszawa 2011.

Doroszewski W. (red.), Słownik języka polskiego, t. 1–11, Warszawa 1958–1969, https://doroszewski.pwn.pl/.

Dubisz S. (red.), Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 1–4. Warszawa 2003.

Dunaj B. (red.), Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa 1996.

Godyń A., Od Adama i Ewy zaczynać. Mały słownik biblizmów języka polskiego, Warszawa 1995.

Kłosińska A., Sobol E., Stankiewicz A. (oprac.), Wielki słownik frazeologiczny PWN z przysłowiami, Warszawa 2005.

Krasnowolski A., Słowniczek frazeologiczny. Poradnik dla piszących, Warszawa 1899.

Kubiak-Sokół A., Słownik frazeologiczny PWN, Warszawa 2019.

Mosiołek-Kłosińska K., Ciesielska A., W kilku słowach: słownik frazeologiczny języka polskiego, Warszawa 2001.

Müldner-Nieckowski P., Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego, Warszawa 2003.

Piela A., Słownik frazeologizmów z archaizmami. Pamiątki przeszłości, Warszawa 2018.

Puda-Blokesz M., Po nitce do kłębka. Mały słownik mitologizmów frazeologicznych języka polskiego, Kraków 2015.

Skorupka S., Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. 1–2. Warszawa 1967–1968.

Słownik neologizmów polskich Obserwatorium Językowego UW, Warszawa 2020–, https://obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl/czym-jest-slownik-neologizmow-polskich/,

Żmigrodzki P. (red.), Wielki słownik języka polskiego, Kraków 2007–, https://www.wsjp.pl/.

ARTYKUŁY I KSIĄŻKI NAUKOWE

Bańko M., Z pogranicza leksykografii i językoznawstwa, Warszawa 2001 (wybrane rozdziały).

Bogusławski A., O zasadach rejestracji jednostek języka, „Poradnik Językowy” 1976, z. 8, s. 356-364.

Bogusławski A., Uwagi o pracy nad frazeologią [w:] Studia z polskiej leksykografii współczesnej III, red. Red. Z. Saloni, Białystok 1989, s. 13-30.

Chlebda W., Elementy frazematyki. Wprowadzenie do frazeologii nadawcy, Łask 2003 (wybrane rozdziały).

Chlebda W., Skrzydlate słowa a frazeologia [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria, zagadnienia ogólne, red. S. Bąba, K. Skibski, M. Szczyszek, Poznań 2010, s. 9-20.

Chlebda, Frazeologia w reklamie i reklama we frazeologii [w:] Problemy frazeologii europejskiej I, red. A.M. Lewicki, Warszawa 1996, s. 57-68.

Czerepowicka M., Wielowyrazowe jednostki leksykalne w polszczyźnie. Studium leksykograficzne, Olsztyn 2023 (wybrane rozdziały).

Fliciński P., Frazeologia w „Wielkim słowniku języka polskiego” a zasób związków idiomatycznych współczesnej polszczyzny [w:] Nowe studia leksykograficzne 2, red. P. Żmigrodzki, R. Przybylska, Kraków 2008.

Fliciński P., Sposoby pomnażania współczesnego zasobu frazeologicznego polszczyzny [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria, zagadnienia ogólne, red. S. Bąba, K. Skibski, M. Szczyszek, Poznań 2010, s. 21-32.

Grochowski M., Zarys leksykologii i leksykografii. Zagadnienia synchroniczne, Toruń 1982 (wybrane rozdziały).

Koziara S., Biblizmy frazeologiczne w zasobach współczesnej polszczyzny [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria, zagadnienia ogólne, red. S. Bąba, K. Skibski, M. Szczyszek, Poznań 2010, s. 99-119.

Krawczyk-Tyrpa A., Tabu i eufemizmy we frazeologii [w:] Problemy frazeologii europejskiej I, red. A.M. Lewicki, Warszawa 1996, s. 81-92.

Lewicki A.M., Studia z teorii frazeologii, Łask 2003 (wybrane rozdziały).

Lewicki A.M., Wszystko na sprzedaż. Frazeologizmy jako tworzywo sloganów reklamowych [w:] Problemy frazeologii europejskiej I, red. A.M. Lewicki, Warszawa 1996, s. 69-79.

Liberek J., Zmiany w zasobie frazeologicznym współczesnej polszczyzny [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria, zagadnienia ogólne, red. S. Bąba, K. Skibski, M. Szczyszek, Poznań 2010, s. 33-56.

Majkowska G., Funkcje frazeologizmów w tekstach publicystycznych [w:] Problemy frazeologii europejskiej I, red. A.M. Lewicki, Warszawa 1996, s. 39-47.

Mosiołek-Kłosińska K., Innowacje frazeologiczne jako źródło powstawania nowych jednostek leksykalnych [w:] Problemy frazeologii europejskiej V, Lublin 2002, s. 21-34.

Müldner-Nieckowski P., Frazeologia poszerzona, Warszawa 2007 (wybrane rozdziały).

Nowakowska B., Nowe połączenia wyrazowe we współczesnej polszczyźnie, Kraków 2005.

Pajdzińska A., Przydatność frazeologizmów w badaniu językowego obrazu świata [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria, zagadnienia ogólne, red. S. Bąba, K. Skibski, M. Szczyszek, Poznań 2010, s. 87-97.

Pajdzińska A., Studia frazeologiczne, Łask 2006 (wybrane rozdziały).

Puda-Blokesz M., Frazeologizmy pochodzenia mitologicznego w języku polskim (zasób, stan i perspektywy opisu) [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria, zagadnienia ogólne, red. S. Bąba, K. Skibski, M. Szczyszek, Poznań 2010, s. 121-141.

Skorupka S., Typy połączeń frazeologicznych, „Poradnik Językowy” 1952, z. 5, s. 12-20.

Skorupka S., Z zagadnień frazeologii. Bogactwo frazeologiczne języka, „Poradnik Językowy” 1953, z. 8, s. 3-11.

Węgrzynek K., Związki frazeologiczne w „Wielkim słowniku języka polskiego” [w:] Nowe studia leksykograficzne, red. P. Żmigrodzki, R. Przybylska, Kraków 2007.

Dobór lektur może zmienić się w zależności do cyklu kształcenia.

1. Przegląd lingwistycznych koncepcji frazeologii (modele: S. Skorupki, A.M. Lewickiego, A. Bogusławskiego, M. Grochowskiego, W. Chlebdy, P. Müldnera-Nieckowskiego).

2. Słowniki frazeologiczne: od „Słowniczka frazeologicznego” Antoniego Krasnowolskiego po „Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego” Piotra Müldnera-Nieckowski.

3. Frazeologia w słownikach ogólnych języka polskiego.

4. Źródła współczesnej frazeologii polskiej.

5. Najstarsza i najnowsza warstwa frazeologii obecna we współczesnej polszczyźnie.

6. Frazeologia jako językowe narzędzie profilowania pojęć.

7. Funkcje frazeologii i zabiegów defrazeologizacyjnych.

8. Frazeologia w mediach.

Dyskusja, praca z tekstami źródłowymi, ze źródłami leksykograficznymi, z bazami danych i z artykułami naukowymi.

Nakład pracy i punkty ECTS:

- udział w zajęciach: 30 godzin (1 ECTS);

- przygotowanie do zajęć (lektury, zbieranie i analiza danych leksykograficznych, zbieranie i analiza danych materiałowych pozaleksykograficznych, praca zespołowa): 120 godzin (4 ECTS);

- prezentacja podczas zajęć wyników pracy indywidualnej i zespołowej: 30 godzin (1 ECTS);

- przygotowanie materiału – podstawy do publikacji leksykograficznej w słowniku neologizmów polskich OJ UW: 30 godzin (1 ECTS).

Podstawę zaliczenia konwersatorium stanowi:

- aktywność na zajęciach,

- przygotowanie i przedstawienie prac analitycznych (materiałowych) zgodnie z ustaleniami poczynionymi na forum grupy.

Student ma prawo do dwóch nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze.

Jeśli student ma więcej nieusprawiedliwionych nieobecności, nie zalicza zajęć.

Jeśli student chce usprawiedliwić nieobecności, musi w ciągu tygodnia udokumentować ich obiektywne przyczyny (np. zwolnieniem lekarskim).

Student ma obowiązek odrobić nadprogramowe usprawiedliwione nieobecności w sposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia.

Podstawa: Regulamin studiów na Uniwersytecie Warszawskim:

a. pkt. 17 par. 2,

b. pkt. 4.5 par. 17,

c. par. 33.

Jeśli student chce (na potrzeby pracy zaliczeniowej lub prac cząstkowych) skorzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, musi:

a. uzyskać na to zgodę osoby prowadzącej zajęcia,

b. uzgodnić z osobą prowadzącą zajęcia cele i zakres wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji.

Student nie może korzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, aby redagować prace w języku polskim, chyba że osoba prowadząca zajęcia się na to zgodzi.

Jeśli student wykorzysta narzędzia sztucznej inteligencji:

a. bez zgody osoby prowadzącej zajęcia lub

b. w sposób z nią nieuzgodniony,

osoba prowadząca zajęcia stosuje procedury analogiczne do tych stosowanych w procedurze antyplagiatowej. Procedury te opisała Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia w uchwale nr 14.

Podstawa:

1. Uchwała nr 170 Rady Dydaktycznej dla kierunków studiów: filologia bałtycka, filologia klasyczna i studia śródziemnomorskie, filologia polska, filologia polskiego języka migowego, kulturoznawstwo – wiedza o kulturze, logopedia ogólna i kliniczna, slawistyka, sztuka pisania, sztuki społeczne z dnia 27 lutego 2024 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia na Wydziale Polonistyki

2. Uchwała nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia

3. Uchwała nr 14 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 13 lipca 2020 r. w sprawie wytycznych dotyczących standardów i procedur postępowania w przypadku przygotowywania prac zaliczeniowych i dyplomowych z naruszeniem prawa na Uniwersytecie Warszawskim.