Laboratorium badawcze [3007-M1A3LB] Semestr zimowy 2024/25
Warsztaty, grupa nr 2

Przykładowa literatura i filmografia (wybór zostanie dokonany przez Prowadzącą zgodnie z charakterystyką grupy):

I

• Paris is Burning, reż. Jennie Livingston, USA 1991 (scena).

• Ślicznotki (To Wong Foo Thank for Everything, Julie Newmar), reż. Beeban Kidron, USA 1995 (wybrane sceny).

• 52 Tuesdays, reż. Sophie Hyde, Australia 2013 (wybrane sceny).

• Wszystko o mojej matce (Todo sobre mi madre), reż. Pedro Almodóvar, Francja, Hiszpania 1999 (sekwencja).

1. Anna M. Kłonkowska, Terminy stosowane w naukach społecznych, terminy stosowane w tej książce, [w:] Płeć: dana czy zadana? Strategie negocjacji (nie)tożsamości transpłciowej w Polsce, Gdańsk 2017, s. 13-24.

2. Murray Smith, Zaangażowanie widza w postać, przeł. J. Mach, [w:] Kognitywna teoria filmu. Antologia przekładów, red. J. Ostaszewski, Kraków 1999, s. 210-247.

3. Diana Taylor, Historie performansu, [w:] Performans, przeł. M. Borowski, M. Sugiera, Kraków 2018, s. 57-85.

4. Jacek Wachowski, Performanse jako działania somatyczne, [w:] Performans, Gdańsk 2011, s. 234-261.

5. Laura Mulvey, Ponowne refleksje nad „Przyjemnością wzrokową a kinem narracyjnym”, zainspirowane „Pojedynkiem w słońcu” Kinga Vidora (1946), przeł. J. Majmurek, [w:] Do utraty wzroku. Wybór tekstów, red. K. Kuc, L. Thompson, Kraków-Warszawa 2010, s. 79-83 (fragment rozdziału).

II

• Transamerica, reż. Duncan Tucker, USA 2005.

• Normalny (Normal), reż. Jane Anderson, USA 2003 (sekwencja).

6. Iwona Kurz, Stereotyp, [w:] Encyklopedia gender. Płeć w kulturze, red. M. Rudaś-Grodzka, K. Nadana-Sokołowska, A. Mrozik, K. Szczuka, K. Czeczot, B. Smoleń, A. Nasiłowska, E. Serafin, A. Wróbel, Warszawa 2014, s. 520-522.

7. Richard Dyer, Funkcja stereotypów, przeł. I. Kurz, [w:] Antropologia kultury wizualnej. Zagadnienia, wybór tekstów, red. A. Kędziorek, oprac. I. Kurz, P. Kwiatkowska, Ł. Zaremba, Warszawa 2012, s. 616-622.

8. Niall Richardson, Finding the Voice I Want to Use: Feminity, Gentility and ″TransAmerica‶, [w:] Transgressive Bodies. Representations in Film and Popular Culture, London, New York 2016, s. 131-145.

9. Ewa Szczęsna, Wizualizacja doświadczenia komunikacyjnego, [w:] Cyfrowa semiopoetyka, Warszawa 2018, s. 17-30.

10. Zofia Lissa, O komizmie muzycznym, [w:] B. Dziemidok, O komizmie. Od Arystotelesa do dzisiaj, oprac. M. Bokiniec, Gdańsk 2011, s. 453-460.

III

• Nie czas na łzy (Boys Don’t Cry), reż. Kimberly Peirce, USA 1999 (wybrane sceny z filmu fabularnego).

• Mów mi Marianna, reż. Karolina Bielawska, Polska 2015.

11. David Bordwell, Kristin Thompson, Film dokumentalny, [w:] D. Bordwell, Film Art. Sztuka filmowa. Wprowadzenie, przeł. B. Rosińska, Warszawa 2014, s. 383-406.

12. Krzysztof Kopczyński, Kreatywny punkt widzenia, [w:] Polski film dokumentalny po 2005 roku, Warszawa 2023, s. 66-80.

IV

• Fantastyczna kobieta (Una mujer fantástica), reż. Sebastián Lelio, Hiszpania, Niemcy, USA, Chile 2017.

• Girl, reż. Lukas Dhont, Belgia, Holandia 2018 (wybrane sceny).

13. Thomas Elsaesser, Malte Hagener, Wprowadzenie: Teoria filmu, kino, ciało i zmysły, [w:] Teoria filmu: Wprowadzenie przez zmysły, przeł. K. Wojnowski, Kraków 2015, s. 9-23.

14. Marta Stańczyk, Sensorium (II): dotyk, [w:] Filmowe sensorium. Teoria zmysłów i jej krytyczny potencjał, Kraków 2023, s. 147-161.

15. Anna Łebkowska, Nowa rola synestezji, [w:] Somatopoetyka – afekty – wyobrażenia. Literatura XX i XXI wieku, Kraków 2019, s. 36-37.

V

• Dziewczyna z portretu (The Danish Girl), reż. Tom Hooper, Belgia, Dania, Niemcy, USA, Wielka Brytania 2015.

• Podwójne życie Weroniki (La Double vie de Véronique), reż. Krzysztof Kieślowski, Francja, Norwegia, Polska 1991 (wybrane sceny).

• Einar Wegener / Lili Elbe, Denmark, Popleme ved Hobro (reprodukcje obrazów).

• Alfons Mucha, Marzenie, Pierwiosnek (reprodukcje obrazów).

16. Patti Bellantoni, Błękit zdystansowany, [w:] Jeśli to fiolet, ktoś umrze. Teoria koloru w filmie, przeł. M. Dańczyszyn, Warszawa 2016, s. 83-111.

17. Patti Bellantoni, Żółty – kolor zaprzeczeń, [w:] Jeśli to fiolet, ktoś umrze. Teoria koloru w filmie, przeł. M. Dańczyszyn, Warszawa 2016, s. 41-43 (fragment rozdziału).

18. Anna Łebkowska, Miejsce empatii – wstępne rozpoznania, [w:] Empatia. O literackich narracjach przełomu XX i XXI wieku, Kraków 2008, s. 5-35.

Laboratorium badawcze filmowo-artystyczne: w roku akademickim 2024/25 będzie poświęcone tematowi: "Transpłciowość w filmie".

Przykładowy zakres tematów (wybór zostanie dokonany przez Prowadzącą zgodnie z charakterystyką grupy):

1. Transpłciowość – the umbrella term.

2. Odgrywanie płci społeczno-kulturowej.

3. Kognitywna teoria emocji i jej funkcjonalne zastosowanie.

4. Trawestacja baśni.

5. Scena teatralna a scena somatyczna.

6. Akt ubierania się.

7. Humor w przełamaniu kulturowego tabu.

8. Filmowe zabiegi przybliżające zmieniającą się barwę głosu osób trans (w procesie tranzycji).

9. Niezgodność płciowa a metaforyczne, filmowe ujęcia.

10. Archiwizacja wspomnień.

11. Sceny filmowe o taktylnych właściwościach (haptyczna wizualność).

12. Rola zbliżeń, detali, dominant barwnych, muzyki niediegetycznej.

Istnieje możliwość modyfikacji programu zajęć i wyjścia z prowadzącą do kina, na wybrany przez Grupę film (wpisujący się w problematykę laboratorium badawczego) w celu jego analizy i interpretacji.

(Wyjście do kina nie odbywałoby się w czasie zajęć).

• Dyskusja

• Krótkie wykłady (pełniące jedynie funkcję wprowadzenia, ewentualnie wyjaśnienia)

• Analiza i interpretacja wybranych scen, sekwencji filmowych

• Ćwiczenia komparatystyczne

Dopuszczalna jest 1 nieobecność.

Forma zaliczenia: projekt indywidulany lub w małym zespole. Szczegóły zostaną podane na zajęciach.

Kryterium oceny:

• twórcza obecność

• otwartość na pomysły innych w zakresie poznawanych tekstów kultury i dzielenie się własnymi konceptami

• terminowe dostarczenie projektu.

--- Zasady korzystania ze sztucznej inteligencji ---

Korzystanie ze sztucznej inteligencji (SI) powinno być jawne i przejrzyste. Każde użycie SI musi być udokumentowane, ze wskazaniem narzędzia, które zostało wykorzystane oraz cel jego użycia.

Konkretne zadania i prace domowe mogą zawierać wskazówki i ograniczenia dotyczące zasad korzystania z SI. Studenci powinni zapoznać się z nimi przed rozpoczęciem pracy nad zadaniem wykorzystującym SI.

Nielegalne lub nieetyczne wykorzystanie SI, takie jak kopiowanie prac innych osób bez odpowiedniego zaznaczenia źródła, jest surowo zabronione i podlega odpowiednim sankcjom akademickim.

W razie wątpliwości co do dopuszczalności wykorzystania SI w określonym kontekście, studenci powinni zwrócić się o pomoc do prowadzącego zajęcia.

Laboratorium badawcze: filmowo-artystyczne.

I poł. sem.