Historia literatury polskiej po 1864 roku [3001-11A3LP]
Rok akademicki 2024/25
Ćwiczenia,
grupa nr 2
Przedmiot: | Historia literatury polskiej po 1864 roku [3001-11A3LP] |
Zajęcia: |
Rok akademicki 2024/25 [2024]
(w trakcie)
Ćwiczenia [CW], grupa nr 2 [pozostałe grupy] |
Termin i miejsce:
|
|
Terminy najbliższych spotkań:
Kliknij w datę by zobaczyć tygodniowy plan z zaznaczonym spotkaniem. |
Część spotkań jest ukryta - pokaż terminy wszystkich spotkań.
|
Liczba osób w grupie: | 18 |
Limit miejsc: | 19 |
Zaliczenie: | Zaliczenie na ocenę |
Prowadzący: | Maria Olszewska |
Literatura: |
Semestr pierwszy 1. Zajęcia organizacyjne. Wprowadzenie do literatury po 1864 roku.Artur Grottger jako kodyfikator wyobrażni narodowej. Pojęcie pozytywizmu, pokolenia Szkoły Głównej, formacji XIX-wiecznej 2. Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu (wybór artykułów). A. Wiślicki, Groch na ścianę; A. Świętochowski, My i wy; P. Chmielowski, Niemoralność w literaturze, P. Chmielowski, Utylitaryzm w literaturze [w:] Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, red. J. Kulczycka-Saloni, Wrocław 1985; fakultatywnie "Dziecię Starego Miasta" J. I. Kraszewski wyd. dowolne; E. Warzenica-Zalewska, Przełom scjentystyczny w publicystyce warszawskiego „obozu młodych" (lata 1866-1876), Warszawa 1978 – wybrane fragmenty. J. Tomkowski, "Mój pozytywizm", Warszawa 1993 (wybór). 3. Powieść tendencyjna i kwestia kobieca (Kilka słów o kobietach, Marta Elizy Orzeszkowej) Eliza Orzeszkowa, Marta - wydanie dowolne; E. Orzeszkowa, Kilka uwag nad powieścią; O powieściach T. T. Jeża z rzutem oka na powieść w ogóle [w:] Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu. M. Żmigrodzka, Strategia powieści tendencyjnej, w: tejże, Orzeszkowa. Młodość pozytywizmu, Warszawa 1965. A. Górnicka-Boratyńska, „Marta” i „Maria” – kwestia kobieca w twórczości Elizy Orzeszkowej, [w:] tejże, „Stańmy się sobą”. Cztery projekty emancypacji (1863–1939), Warszawa 2001. 4. Złoty wiek nowelistyki polskiej B. Prus Kamizelka, Antek – wydanie dowolne J. Bachórz, Posłowie, [w:] B. Prus, "Antek" i inne opowiadania, wybór i posłowie J. Bachórz. Wrocław 1998. T. Bujnicki, Jak jest zrobiona "Katarynka", w: Jubileuszowe "żniwo u Prusa", red. Z. Przybyła, Częstochowa 1998; T. Budrewicz, "Kamizelka" - obserwatorium społecznych faktów, "Ruch Literacki" 1993, z.5; B. Bobrowska, "Wielka szyba" - percepcja, reprezentacja, kreacja, w: Realiści, realizm, realność. W stulecie śmierci Bolesława Prusa, red. E. Paczoska, B. Szleszyński, D.M. Osiński, Warszawa 2013. H. Markiewicz, Pozytywizm, Warszawa 1978 (lub wyd. kolejne). E. Pieścikowski, Posłowie, [w:] Arcydzieła nowelistyki pozytywizmu, wybór i opracowanie E. Pieścikowski, Szczecin 1989. T. Żabski, Wstęp, [w:] B. Prus, Opowiadania i nowele, wybór i opracowanie T. Żabski, Wrocław 1996. 5. Dziurdziowie Elizy Orzeszkowej - próba lektury E. Orzeszkowa, Dziurdziowie - wydanie dowolne, ew. Cham wyd. dowolne J. Sosnowski, Śmierć czarownicy, [w:] tegoż. Śmierć czarownicy! Szkice o literaturze iw wątpieniu, Warszawa 1993. 6. Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej jako powieść mityczna E. Orzeszkowa, Nad Niemnem, oprac. J. Bachórz, Wrocław 1996 (BN I 292). Wstęp J. Bachórza do tego wydania A. Martuszewska, "Poetyka polskiej powieści dojrzałego realizmu", Wrocław 1977. 7. Warianty polskiego naturalizmu (Zając Adolfa Dygasińskiego) lub (Kaśka Kariatyda i Małaszka Gabriela Zapolska) A. Dygasiński, Zając – wydanie dowolne. E. Paczoska, Adolf Dygasiński. Drogi i bezdroża naturalizmu, [w:] J. Kulczycka- Saloni, D. Knysz-Rudzka, E. Paczoska, Naturalizm i naturaliści w Polsce, Warszawa 1992. J. Sztachelska, Od Darwina do mitu. Rzecz o Adolfie Dygasińskim, „Litteraria Copernicana” 2009/2 (4). lub Ciało, pożądanie, ubranie. O wczesnych powieściach Gabrieli Zapolskiej. Kr.: eFKa 1999 8-9. Kryzys według Bolesława Prusa – diagnoza i terapia (wybór z Kronik tygodniowych, Lalka) B. Prus, "Lalka", oprac. J. Bachórz, wyd. 2, przejrz. Wrocław 1998 (BN I 262) Wstęp J. Bachórza do tego wydania E. Paczoska, Lalka czyli rozpad świata, Białystok 1995. Świat "Lalki". 15 studiów, red. J. A. Malik, Lublin 2005. 10 Kryzys według Bolesława Prusa – diagnoza i terapia (Emacypantki) B. Prus, Emancypantki – wydanie dowolne. M. Głowiński, Anioł wśród fałszywych języków (O „Emancypantkach” Prusa), [w:] tegoż, Gry powieściowe, Warszawa 1973. T. Budrewicz, Filozofia profesora Dębickiego sposobem analitycznym wyłożona [w:] Prus i inni. Prace ofiarowane Profesorowi Stanisławowi Ficie, red. J. Malik, E. Paczoska, Lublin 2003, s. 97-125. K. Kłosińska, „Emancypantki” Bolesława Prusa. Pomiędzy ekonomią wymiany a filozofią daru. „Pozn. Studia Polonist. Ser. Lit.” 2003 t. 10 s. 227–246. 11-12. Spór o powieść historyczną (Potop Sienkiewicza a Faraon Prusa) B. Prus, Faraon – wydanie dowolne; H. Sienkiewicz, Potop – wydanie dowolne; H. Sienkiewicz, O powieści historycznej, [w:] Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu. - L. Szaruga, „Faraon" jako powieść o państwie, „Teksty : teoria literatury, krytyka, interpretacja”, nr 5 (23) 1975, s. 87-103. "Trylogia" Henryka Sienkiewicza. Studia, szkice, polemiki, oprac. T. Jodełka-Burzecki, Warszawa 1962. 13. Poezja czasów niepoetyckich. Wybór wierszy Adama Asnyka, Felicjana Faleńskiego, Marii Konopnickiej, polskich parnasistów. T. Mocarska-Tycowa, Wybory i konieczności. Poezja Asnyka wobec gustów estetycznych i najważniejszych pytań swoich czasów, Toruń 1990 – rozdz. 1: Między nicością a grobów marzeniem i rozdz. 3: Historia. Ludzkość. Natura. W. Ratajczak, Piotra Chmielowskiego argumenty przeciw poetom i poezji (w „Zarysie literatury z ostatnich lat szesnastu”), „Poznańskie Studia Polonistyczne”. Seria Literacka 2012, nr 19 (Poeci za bramą utopii). M. Płachecki, Dekadentyzm południa wieku. Rekonesans, „Studia Filologiczne Akademii Świętokrzyskiej” 2002, t. 17. 14. Pozytywistyczny świat teatru (Dom otwarty Michała Bałuckiego lub Ojciec Makary Aleksandra Świętochowskiego) M. Bałucki, "Grube ryby", "Dom otwarty", oprac. T. Weiss, Wrocław 1981, (BN I 236). A. Świętochowski, Ojciec Makary – wydanie dowolne Dramat i teatr pozytywistyczny I, pod red. D. Ratajczak, Wrocław 1992 (wybór) Semestr drugi: 1. Henryk Sienkiewicz wobec problemów wieku nerwowego (Bez dogmatu Sienkiewicz a Na wspak Huysmansa) H. Sienkiewicz, Bez dogmatu – wydanie dowolne; Henryk Sienkiewicz. Twórczość i recepcja światowa, Red A. Piorunowa, K. Wyka, Kraków 1968. Ewa Ihnatowicz, Bohaterowie polskiej prozy współczesnej 1864-1914. Artyści, twórcy, Warszawa 1999. K. Kłosińska, Powieści o "wieku nerwowym”, Katowice 1988. H. Markiewicz, Bezdogmatowcy i melancholicy, w: tegoż, W kręgu Żeromskiego, Warszawa 1977. A. Rozpłochowska, Dekadentyzm utracony, „Pamiętnik Literacki” 2006, z. 4. T. Walas, Ku otchłani (dekadentyzm w literaturze polskiej 1890-1905), Kraków 1986 – wybrane fragmenty 2. Manifesty nowego pokolenia (wybór artykułów programowych). Choroba dekadenta (Śmierć Ignacego Dąbrowskiego, W sieci Jana Augusta Kisielewskiego) Programy i dyskusje literackie okresu Młodej Polski, oprac. M. Podraza-Kwiatkowska, Wrocław 1973 i nast.: A. Górski, Młoda Polska; S. Przybyszewski, Confiteor; W. Nałkowski, Forpoczty ewolucji psychicznej i troglodyci I. Dąbrowski, Śmierć – wydanie dowolne; J. A. Kisielewski, W sieci, wyd. dowolne. K. Wyka, Spór pokoleń i zagadnienie początków Młodej Polski,[ w:] tegoż, Młoda Polska, t. I, Kraków 1987, s. 122-146. R. Nycz, Kilka uwag o literackiej formacji modernistycznej, [w:] tegoż, Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie, Wrocław 1997 D. Knysz-Rudzka, Ignacy Dąbrowski czyli naturalistyczne progi Młodej Polski, [w:] Naturalizm i naturaliści w Polsce, red. J. Kulczycka-Saloni, D. Knysz-Rudzka, E. Paczoska, Warszawa 1992. S. Sontag, Choroba jako metafora, Warszawa 1999 - wybrane fragmenty. T. Walas, Ku otchłani (dekadentyzm w literaturze polskiej 1890-1905), Kraków 1986 – wybrane fragmenty. 3. Kryzys modernistycznego podmiotu – wariant Stanisława Przybyszewskiego ( Z psychologii jednostki twórczej, Confiteor, Requiem aeternam). S. Przybyszewski, Requiem aeternam, [w:] tegoż, Poematy prozą, wybór, wstęp i oprac. G. Matuszek, Kraków 2003; G. Matuszek, Stanisław Przybyszewski – pisarz nowoczesny. Eseje i proza – próba monografii, Kraków 2008 - wybrane fragmenty; A. Z. Makowiecki, Norma to głupota, degeneracja zaś to geniusz, [w:] Obraz głupca i szaleńca w kulturach słowiańskich, red. T. Dąbek-Wigrowa, A. Z. Makowiecki, Warszawa 1996; P. Dybel, Pogrzeb Edypa. O „Requiem aeternam” Stanisława Przybyszewskiego, [w:] tegoż, Urwane ścieżki. Przybyszewski – Freud – Lacan, Kraków 2000. 4. Hymny Jana Kasprowicza jako wyraz postaw katastroficznych Hymny Jana Kasprowicza wydanie dowolne Artur Hutnikiewicz, Problematyka i zawartość treściowa Hymnów, [w:] Hymny Jana Kasprowicza Warszawa 1973. 5. Ziemia obiecana Reymonta – mit „złego miasta” W. Reymont, Ziemia obiecana – wydanie dowolne M. Popiel, "Oblicza wzniosłości. Estetyka powieści młodopolskiej", Kraków 1999 - rozdz. 3: Brzydota i patos cywilizacji. Ziemia obiecana Władysława Reymonta 6. Kondycja młodopolskiego artysty według Wacława Berenta (Próchno). W. Berent, Próchno (BN I - 234); M. Popiel, Oblicza wzniosłości. Estetyka powieści młodopolskiej, Kraków 1999 – rozdz. 4: Ironia, paradoks i „człowiek dostojny”. A. Z. Makowiecki, Twórczość i improduktywizm, [w:] tegoż, Młodopolski portret artysty, Warszawa 1971. M. Podraza-Kwiatkowska, Bóg, ofiara, clown czy psychopata? O roli artysty na przełomie XIX i XX wieku, w: tejże, Młodopolskie harmonie i dysonanse, Warszawa 1969. I. Rusek, Pragnienie – Symbol – Mit. Studium o „Próchnie” Wacława Berenta (Warszawa 2013) 7. Pałuba Karola Irzykowskiego jako powieść autotematyczna i eksperyment literacki K. Irzykowski, Pałuba (BN I 240). E. Paczoska, Tajemnice „Pałuby, [w:] J. Kulczycka-Saloni, D. Knysz-Rudzka, E. Paczoska, Naturalizm i naturaliści w Polsce, Warszawa 1992. K. L. Koniński, Katastrofa wierności. Uwagi o "Pałubie" Karola Irzykowskiego, [w:] Modernizm: Spotkania, pod red. E. Paczoskiej i L. Magnone, Warszawa 2008, s. 334–345. J. Franczak, Poszukiwanie realności. Światopogląd polskiej prozy modernistycznej, Kraków 2007 wybrane fragmenty. 8. Wokół twórczości Stefana Żeromskiego (Ludzie bezdomni, Dzieje grzechu, wybór opowiadań np. Mogiła) S. Żeromski, Ludzie bezdomni- wydanie dowolne S. Żeromski, Dzieje grzechu, wydanie dowolne S. Żeromski, Wybór opowiadań M. Popiel, "Oblicza wzniosłości. Estetyka powieści młodopolskiej", Kraków 1999 – rozdz. 2 Tragizm epicki. Ludzie bezdomni Stefana Żeromskiego Dariusz Trześniowski, Kim jest Ewa Pobratyńska? Rzecz o antypsychologizmie Żeromskiego [w:] Światy Stefana Żeromskiego, red. M. Olszewska, G. Bąbiak, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006, s. 423-435. 9. W kręgu poezji młodopolskiej. Tematyka, nurty, środki artystycznego wyrazu (wybór poezji L. Staffa, T. Micińskiego, późnej poezji J. Kasprowicza i K. Przerwy-Tetmajera, poezja kobieca) Wybór wierszy Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Jana Kasprowicza (Księga ubogich), Leopolda Staffa, T. Micińskiego, Bolesława Leśmian (według dowolnych wydań) M. Podraza-Kwiatkowska, Symbolizm i symbolika w poezji Młodej Polski, Kraków 1975. 10-11 Stanisław Wyspiański i teatr Wielkiej Reformy Teatru ( Wesele, Wyzwolenie, Noc listopadowa). S. Wyspiański, Noc listopadowa – wydanie dowolne S. Wyspiański, Wesele – wydanie dowolne S. Wyspiański, Wyzwolenie – wydanie dowolne; A. Łempicka, Wyspiański, pisarz dramatyczny. Idee i formy, Kraków 1973 (wybór) E. Miodońska-Brookes ., Studia o kompozycji dramatów Stanisława Wyspiańskiego, Kraków 1972. J. Nowakowski, Wyspiański. Studia o dramatach, Kraków 1972 M. Popiel, Wyspiański. Mitologia nowoczesnego artysty, Kraków 2008 (wybór) I. Sławińska, Młodopolska batalia o teatr, [w:] Myśl teatralna Młodej Polski, Warszawa 1966. R. Węgrzyniak, Wokół "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego, Wrocław 1991. 12. Literatura wobec rewolucji (Kniaź Patomkin Tadeusz Miciński) T. Miciński, Kniaź Patiomkin, [w:] tegoż, Utwory dramatyczne, t. I, Kraków 1996; K. Irzykowski, Dwie rewolucje, [w:] tegoż, Wybór pism krytycznoliterackich, Wrocław 1975. F. Ziejka, „Kniaź Patiomkin” Micińskiego a tradycja polskiego dramatu o rewolucji, "Miesięcznik Literacki" 1979, nr 7. S. Brzozowska, Człowiek i historia w dramatach Tadeusza Micińskiego, Opole 2009 – wybrane fragmenty. 13. Stanisław Brzozowski i krytyka kultury (Legenda Młodej Polski) S. Brzozowski, Legenda Młodej Polski, [w:] tegoż, Eseje i studia o literaturze, t. II (BN I - 258); C. Rowiński, Stanisława Brzozowskiego „Legenda Młodej Polski” na tle epoki, Wrocław 1975; A. Mencwel, No! Io non sono morto...Jak czytać „Legendę Młodej Polski, Kraków 2001. M. Głowiński, Ekspresja i empatia. Studia o młodopolskiej krytyce literackiej, Kraków 1997 – fragmenty dotyczące Legendy Młodej Polski. 14. Groteska młodopolska (wybór Historie maniaków Romana Jaworskiego) R. Jaworski, Historie maniaków, Kraków 1978 (wybór tekstów) K. Kłosiński, Wokół „Historii maniaków”. Stylizacja. Brzydota. Groteska, Kraków 1992 - wybrane fragmenty; - R. Okulicz-Kozaryn, Gest pięknoducha. Roman Jaworski i jego estetyka brzydoty, Warszawa 2003 - wybrane fragmenty. |
Zakres tematów: |
Semestr pierwszy 1. Zajęcia organizacyjne. Wprowadzenie do literatury po 1864 roku. Pojęcie pozytywizmu, pokolenia Szkoły Głównej, formacji XIX-wiecznej 2. Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu (wybór artykułów). A. Wiślicki, Groch na ścianę; A. Świętochowski, My i wy; P. Chmielowski, Niemoralność w literaturze, P. Chmielowski, Utylitaryzm w literaturze [w:] Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, red. J. Kulczycka-Saloni, Wrocław 1985. 3. Powieść tendencyjna i kwestia kobieca (Kilka słów o kobietach, Marta Elizy Orzeszkowej) 4. Złoty wiek nowelistyki polskiej (B. Prus Kamizelka, Antek) 5. Dziurdziowie Elizy Orzeszkowej - próba lektury 6. Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej jako powieść mityczna 7. Warianty polskiego naturalizmu (Zając Adolfa Dygasińskiego) lub (Kaśka Kariatyda i Małaszka Gabriela Zapolska) 8-9. Kryzys według Bolesława Prusa – diagnoza i terapia (wybór z Kronik tygodniowych, Lalka) 10 Kryzys według Bolesława Prusa – diagnoza i terapia (Emacypantki) 11-12. Spór o powieść historyczną (Potop Sienkiewicza a Faraon Prusa) 13. Poezja czasów niepoetyckich. Wybór wierszy Adama Asnyka, Felicjana Faleńskiego, Marii Konopnickiej, polskich parnasistów 14. Pozytywistyczny świat teatru (Dom otwarty Michała Bałuckiego lub Ojciec Makary Aleksandra Świętochowskiego) Semestr drugi 1. Henryk Sienkiewicz wobec problemów wieku nerwowego (Bez dogmatu Sienkiewicz a Na wspak Huysmansa) 2. Manifesty nowego pokolenia (wybór artykułów programowych). Choroba dekadenta (Śmierć Ignacego Dąbrowskiego, W sieci Jana Augusta Kisielewskiego) 3. Kryzys modernistycznego podmiotu – wariant Stanisława Przybyszewskiego ( Z psychologii jednostki twórczej, Confiteor, Requiem aeternam) 4. Hymny Jana Kasprowicza jako wyraz postaw katastroficznych 5. Ziemia obiecana Reymonta – mit „złego miasta” lub "Chłopi" jako powieść mityczna 6. Kondycja młodopolskiego artysty według Wacława Berenta (Próchno) 7. Pałuba Karola Irzykowskiego jako powieść autotematyczna i eksperyment literacki 8. Wokół twórczości Stefana Żeromskiego (Ludzie bezdomni, Dzieje grzechu, wybór opowiadań np. Mogiła) 9. W kręgu poezji młodopolskiej. Tematyka, nurty, środki artystycznego wyrazu (wybór poezji L. Staffa, T. Micińskiego, późnej poezji J. Kasprowicza i K. Przerwy-Tetmajera, poezja kobieca) 10-12 Stanisław Wyspiański i teatr Wielkiej Reformy Teatru ( Wesele, Wyzwolenie, Noc listopadowa) 12. Literatura wobec rewolucji (Kniaź Patomkin Tadeusz Miciński) 13. Franciszkanizm w poezji Młodej Polski 14. Groteska młodopolska (wybór Historie maniaków Romana Jaworskiego) 15. "Pałuba" Karola Irzykowskiego jako powieść eksperymentalna |
Metody dydaktyczne: |
Analiza i interpretacja tekstów źródłowych Dyskusja Elementy wykładu Konsultacje |
Metody i kryteria oceniania: |
Aktywność na zajęciach i pozytywnie oceniona praca roczna dopuszczają studenta do egzaminu ustnego. Ocena z egzaminu ustnego jest końcową oceną z przedmiotu. Zakres egzaminu określa lista zagadnień egzaminacyjnych dostępnych: http://zaklad2polowyxixwieku.uw.edu.pl/lista-zagadnien/ Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych, np. zwolnieniem lekarskim) – nie ma możliwości zaliczenia zajęć. Usprawiedliwione nadprogramowe nieobecności muszą zostać odrobione w sposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki.