Teoria literatury [3001-11A2TL] Rok akademicki 2024/25
Ćwiczenia, grupa nr 1

Semestr zimowy (prowadzi Artur Hellich)

- W. Szkłowski, Sztuka jako chwyt, przeł. R. Łużny, w: Teoria badań literackich za granicą, red. S. Skwarczyńska, t. 2, cz. 3, Kraków 1986; przedr. w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, red. A. Burzyńska, M.P. Markowski, Kraków 2007. [1917]

- wybrane krótkie teksty literackie

- J. Tynianow, Fakt literacki, przeł. M. Płachecki [oraz] O ewolucji literackiej, przeł. A. Pomorski, w: jego, Fakt literacki, wyb. E. Korpała-Kirszak, Warszawa 1978. [1924]

- R. Ingarden, O tak zwanej „prawdzie” w literaturze, w: jego, Studia z estetyki, t. 1, Warszawa 1957; także R. Ingarden, O tak zwanej „prawdzie” w literaturze, w: jego, Szkice z filozofii literatury, Kraków 2000; przedr. w: Teoretycznoliterackie tematy i problemy, wyb. D. Ulicka, Warszawa 2003. [1937]

- R. Ohmann, Akty mowy a definicja literatury, przeł. B. Kowalik, W. Krajka,

„Pamiętnik Literacki” 1980, z. 2. [1971]

- W. Iser, Apelacyjna struktura tekstów. Niedookreślenie jako warunek oddziaływania prozy literackiej, przeł. W. Bialik, w: Współczesna myśl literaturoznawcza w Republice Federalnej Niemiec. Antologia, wybór, oprac. i wstęp H. Orłowski, przeł. M. Łukasiewicz, W. Bialik, M. Przybecki, Warszawa 1986; przedr. w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, red. A. Burzyńska, M.P. Markowski, Kraków 2006; także W. Iser, Apelatywna struktura tekstów. Nieokreśloność jako warunek oddziaływania prozy literackiej, przeł. M. Łukasiewicz, „Pamiętnik Literacki” 1980, z. 1; także W. Iser, Apelatywna struktura tekstów, przeł. M. Kłańska, Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, oprac. H. Markiewicz, t. 4, cz. 1, Kraków 1996. [1970]

- R. Jakobson, Poetyka w świetle językoznawstwa, przeł. K. Pomorska, w: Współczesna teoria badań literackich za granicą, oprac. H. Markiewicz, t. 2, Kraków 1976; także R. Jakobson, Poetyka w świetle językoznawstwa, przeł. K. Pomorska, w: jego, W poszukiwaniu istoty języka. Wybór pism, red. M.R. Mayenowa, t. 2, Warszawa 1989; przedr. w: Teoretycznoliterackie tematy i problemy, wyb. D. Ulicka, Warszawa 2003. [1960]

- R. Barthes, Mit dzisiaj, w: jego, Mitologie, przeł. A. Dziadek, Warszawa 2000. [1956]

- J. Łotman, Problem znaczenia w tekście artystycznym, w: jego, Struktura tekstu artystycznego, przeł. A. Tanalska, Warszawa 1984; przedr. w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, red. A. Burzyńska, M.P. Markowski, Kraków 2007. [1970]

- P. Ricoeur, Wyjaśnianie i rozumienie, w: jego, Język, tekst, interpretacja. Wybór pism, oprac. K. Rosner, przeł. P. Graff, K. Rosner, Warszawa 1989. [1976]

- J. Derrida, Struktura, znak i gra w dyskursie nauk humanistycznych, w: jego, Pismo i różnica, przeł. K. Kłosiński, Warszawa 2004. [1970]

- H. White, Znaczenie narracyjności dla przedstawiania rzeczywistości, przeł. M.

Wilczyński, w: jego, Poetyka pisarstwa historycznego, red. E. Domańska, M. Wilczyński, Kraków 2000; przedr. w: Teoretycznoliterackie tematy i problemy, wyb. D. Ulicka, Warszawa 2003. [1980]

- Interpretacja i nadinterpretacja, red. S. Collini, przeł. T. Bieroń, Kraków 2008: [wszystkie wygłoszone 1990, pierwodruk 1992]

- S. Freud, Niesamowite, w: jego, Pisma psychologiczne, przeł. R. Reszke, Warszawa 1997. [1919]

- E.T. Hoffmann, Piaskun (dowolne wydanie)

- P. Bourdieu, Punkt widzenia autora. Kilka ogólnych właściwości pola produkcji kulturowej, w: jego, Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego, przeł. A. Zawadzki, Kraków 2007. [1992]

- N.K. Miller, Arachnologie: Kobieta, tekst i krytyka, przeł. K. Kłosińska, K. Kłosiński, w: Teorie lite ratury XX wieku. Antologia, red. A. Burzyńska, M.P. Markowski, Kraków 2007. [1986]

- Ch. Achebe, Obraz Afryki. Rasizm w Jądrze ciemności Josepha Conrada, przeł. M. Kunz, T. Kunz, w: Sztuka interpretacji w ostatnim półwieczu, wyb., oprac. H. Markiewicz, współudział T. Walas, Kraków 2011. [1977]

Semestr letni (prowadzi Przemysław Pietrzak)

Profil: Praktyki czytania

1. C. Brooks, Herezja parafrazy, przeł. J. Gutorow, w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, red. A. Burzyńska, M.P. Markowski, Kraków 2007. [1947]

2. B.M. Ejchenbaum, Jak jest zrobiony "Płaszcz" Gogola, przeł. M. Czermińska, w: Rosyjska szkoła stylistyki, wyb. i oprac. M.R. Mayenowa, Z. Saloni, Warszawa 1970. [1919]

3. S. Fish, Jak rozpoznać wiersz, gdy się go widzi, przeł. A. Grzeliński, w: jego, Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, Kraków 2002. [1980]

4. P. de Man, O Czytaniu (Proust), w: jego, Alegorie czytania. Język figuralny u Rousseau, Nietzschego, Rilkego i Prousta, przeł. A. Przybysławski, Kraków 2004. [1979]

5. R. Barthes, Mitologie, w: jego, Mitologie, przeł. A. Dziadek, Warszawa 2000 (fragmenty). [1954-1956]

6. R. Barthes, Przyjemność tekstu, tłum. A. Lewańska, Warszawa 2007 (wybrane fragmenty). [1973]

7. M. Nussbaum, Czytać, aby żyć, przeł. A. Bielik-Robson, „Teksty Drugie” 2002, nr 1–2. [1989]

8. W. Dilthey, Przeżywanie i rozumienie, Rozumienie, przeł. K. Krzemień, w: Z. Kuderowicz, Dilthey, Warszawa 1987.

9. H.-G. Gadamer, Sens i zasłanianie sensu w poezji Paula Celana, w: jego, Czy poeci umilkną?, przeł. M. Łukasiewicz, Bydgoszcz 1998. [1973]

10. P. Lacoue-Labarthe, Katastrofa w: jego, Poezja jako doświadczenie, przeł. J. Margański, Gdańsk 2005. [wybrane fragmenty] [wygłoszony 1983, wydany 1986]

11. S. Greenblatt, Rezonans i zachwyt, przeł. P. Biłos, w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, red. A. Burzyńska, M.P. Markowski, Kraków 2007. [1990]

12. F. Moretti, Mapy, w: jego, Wykresy, mapy, drzewa. Abstrakcyjne modele na potrzeby historii literatury, przeł. T. Bilczewski, A. Kowalcze-Pawlik, Kraków 2016. [2005]

Semestr zimowy (prowadzi Artur Hellich)

Podczas pierwszego semestru oraz początku semestru drugiego będziemy omawiać najważniejsze koncepcje teoretycznoliterackie, odwołując się do wybranych tekstów wskazanych na liście A.

Semestr letni (prowadzi Przemysław Pietrzak)

W tym semestrze zajmiemy się wybranymi lekturami z profilu "Praktyki czytania". Będziemy się poruszać po następujących obszarach zagadnień (ich liczba nie jest równa liczbie przeprowadzonych zajęć):

I. cel lektury formalistyczno-struturalnej

II. Krytyka tego modelu lektury przeprowadzona z perspektywy pragmatystycznej i dekonstrukcyjnej.

III. Lektura zaprojektowana jako manipulacja

IV. Lektura subwersywna jako rozbicie takiej manipulacji

V. Czytanie literatury w perspektywie tzw. zwrotu etycznego

VI. Przeżycie, doświadczenie, sens i rozumienie - literatura w polu hermeneutyki i współczesnych teorii kulturowych

Semestr 1:

Przed zajęciami studenci są zobowiązani do lektury wskazanych tekstów teoretycznych oraz - w kilkunastu przypadkach - również tekstów literackich, traktowanych kontekstowo. Nadto wymaga się od nich - również przed każdymi zajęciami - przesłania drogą mailową kilkuzdaniowej wypowiedzi pisemnej odnoszącej się do zadanych do lektury tekstów (treść pytania będzie podawana na tydzień przed zajęciami). Oprócz tego na każde kolejne zajęcia zadawany jest wybrany tekst z listy A, listy B lub spoza tych list - do zreferowania dla ochotniczki lub ochotnika.

Podczas zajęć dyskutujemy nad przeczytanymi tekstami teoretycznymi (i literackimi), nad przesłanymi przez studentów wypowiedziami na ich temat oraz nad wygłaszanymi przez ochotników referatami.

Semestr zimowy:

Oceniane będą:

a) obecność - dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze; powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych) nie ma możliwości zaliczenia zajęć;

b) przygotowanie do zajęć (lektura wskazanych tekstów oraz przesłanie wypowiedzi pisemnych na ich temat - brak przesłania wypowiedzi pisemnej przed zajęciami jest równoznaczny z nieobecnością na zajęciach);

c) aktywny udział w dyskusji;

d) referaty na zajęciach.

Semestr letni zaliczony zostanie na podstawie prostego testu dotyczącego omówionego w tym okresie materiału

Artur Hellich (30), Przemysław Pietrzak (30)

Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych, np. zwolnieniem lekarskim) – nie ma możliwości zaliczenia zajęć. Usprawiedliwione nadprogramowe nieobecności muszą zostać odrobione w sposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia