Dydaktyka WOS w szkole podstawowej (Specjalizacja Nauczycielska, I stopień, program od 2017, historia/WOS) [2900-L-SN-DWOS] Semestr zimowy 2023/24
Konwersatorium, grupa nr 1

- Bieniek M., Dydaktyka historii. Wybrane zagadnienia, Olsztyn 2007

- Chorąży E., Konieczka-Śliwińska D., Roszak S., Edukacja historyczna w szkole. Teoria i praktyka, Warszawa 2008

- Korzeniowski J., Machałek M., Edukacja obywatelska w szkole, teoria i praktyka, Warszawa 2011

- Marzano R., Sztuka i teoria skutecznego nauczania, Warszawa 2012

- Sawiński J.P., Sposoby aktywizowania uczniów w szkole XXI wieku. Pytania, refleksje, dobre rady. Poradnik dla nauczyciela, Warszawa 2014

- Szulc A., Nowa szkoła: zmianę warto zacząć przy tablicy, Rybna 2019

- Wojdon J., Techniki kreatywnego myślenia w kształtowaniu pojęć historycznych (link: https://www.academia.edu/22763872/Techniki_kreatywnego_my%C5%9Blenia_w_kszta%C5%82towaniu_poj%C4%99%C4%87_historycznych)

- Wójcik A., Podstawy dydaktyki dla studentów przygotowujących się do zawodu nauczyciela : podręcznik akademicki do wykładów i ćwiczeń, Lublin 2019

- Współczesna dydaktyka historii. Zarys encyklopedyczny dla nauczycieli i studentów, pod red. J. Maternickiego, Warszawa 2004

Zajęcia 1

Omówienie sylabusa, zapoznanie studentów z zasadami obowiązującymi na zajęciach, systemem oceniania i zaliczenia zajęć.

Dlaczego warto uczyć (się) WOSu? Jakie jest zadanie tego przedmiotu?

Zajęcia 2

Podstawa programowa oraz cele nauczania:

- analiza i omówienie zapisów podstawy programowej

- jakich umiejętności uczymy na lekcjach WOSu?

- cele nauczania - formułowanie celów ogólnego i szczegółowych do konkretnego celu z podstawy programowej

Zajęcia 3

Metody nauczania na lekcjach WOS

- z jakich metod warto korzystać na lekcjach WOS? Jakie są ich wady i zalety

Zadanie do wykonania przed zajęciami:

Proszę o zapoznanie się metodami nauczania na lekcjach WOS z 3. rozdziału książki Korzeniowski J., Machałek M., Edukacja obywatelska w szkole, teoria i praktyka, Warszawa 2011, s. 55-138 i porównanie ich z dotychczas poznanymi metodami. Proszę zastanowić się, które z nich są według Państwa szczególnie ważne wykorzystania na lekcjach WOSu i dlaczego?

Zajęcia 4

Debaty na lekcjach WOS

- typy debat

- jakie są wady i zalety tej metody?

- bank pomysłów na debaty

- w jaki sposób planować debaty na etapie tworzenia rocznego rozkładu materiału?

Zadanie do wykonania przed zajęciami:

Proszę obejrzeć dwa krótkie filmiki instruktażowe oraz wypisać najważniejsze zasady przeprowadzania debat. Proszę także zastanowić się, o czym warto pamiętać i na co zwrócić uwagę przygotowując uczniów do udziału w debatach.

Filmik nr 1: https://www.youtube.com/watch?v=bzZT4rKZW8o&ab_channel=MuzeumJ%C3%B3zefaPi%C5%82sudskiegowSulej%C3%B3wku

Filmik nr 2: https://www.youtube.com/watch?v=mp1b7mFE9Gk&ab_channel=fundacjakop12

Zajęcia 5-7

Metoda projektu na lekcjach WOS

- w jaki sposób pracować z uczniami metodą projektów? Etapy pracy.

- jakie są wady i zalety pracy tą metodą?

- analiza przykładowych projektów przeprowadzonych na lekcjach WOS

Zadanie do wykonanie przed zajęciami:

Proszę o lekturę tekstu: “Uczyć się robiąc, czyli jak pracować metodą projektów”, link: https://koss.ceo.org.pl/dla-nauczycieli/uczyc-inaczej/artykuly/uczyc-sie-robiac-czyli-jak-pracowac-metoda-projektow

Zadanie do wykonania po zajęciach:

Proszę przygotować propozycję części lekcji z wykorzystaniem wybranej metody nauczania. Państwa propozycje będą prezentowane na 6. i 7. zajęciach.

Każdemu z Państwa zostanie przydzielona jedna metoda nauczania. Państwa zadaniem będzie wybranie zagadnienia z podstawy programowej, a następnie przygotowanie fragmentu lekcji na ten temat (wykorzystując wskazaną metodę).

Opis fragmentu lekcji należy przesłać mailowo do prowadzącej przed rozpoczęciem zajęć nr 6 (dokładny termin zostanie ustalony wspólnie na zajęciach).

W dokumencie należy zawrzeć:

- temat lekcji

- cel ogólny i cele szczegółowe lekcji

- cel fragmentu lekcji/ćwiczenia

- treści z podstawy programowej

- opis zadania

Zajęcia 8

Krytyczne myślenie na lekcjach WOS

- w jaki sposób możemy uczyć krytycznego myślenia na lekcjach WOS oraz zaplanować taką pracę w rocznym rozkładzie nauczania?

- w jaki sposób uczyć naszych uczniów odróżniania faktów od opinii oraz weryfikowania wiadomości w Internecie?

- uczenie krytycznego myślenia na wybranych przykładach

Zadanie do wykonania przed zajęciami:

Proszę o obejrzenie webinaru “Czym jest umiejętność krytycznego myślenia? Od teorii do praktyki - na przykładzie lekcji WOS” oraz zastanowienie się, dlaczego warto rozwijać umiejętności krytycznego myślenia na lekcji WOS i w jaki sposób można to robić, link do webinaru:

https://www.youtube.com/watch?v=zdzgNTvLZPo&ab_channel=NowaEra

Zajęcia 9 -10

Środki dydaktyczne w nauczaniu WOS

- z jakich środków dydaktycznych możemy korzystać na lekcjach WOS?

- rola podręcznika i zeszytów ćwiczeń na lekcjach WOS - czy powinniśmy z nich korzystać?

- praca w parach – każda para ma za zadanie wymyślić ćwiczenie z wykorzystaniem wybranego środka dydaktycznego. Zadaniem pary jest sformułowanie co najmniej trzech pytań do danego środka dydaktycznego, a następnie wyjaśnienie czemu służy to ćwiczenie oraz w jaki sposób nauczyciel może zweryfikować, czy cel ćwiczenia został osiągnięty przez wszystkich uczniów

Zadanie do wykonania przed zajęciami:

Proszę o przeczytanie fragmentu książki: Korzeniowski J., Machałek M., Edukacja obywatelska w szkole, teoria i praktyka, Warszawa 2011, s. 146-165 oraz 171-173 oraz zastanowienie się, które środki dydaktyczne i dlaczego można wykorzystać tylko na lekcjach WOS, a które na lekcjach WOSu i historii.

Zajęcia 11-12

Planowanie lekcji WOS

- w jaki sposób zaplanować lekcję WOSu? O czym pamiętać i jakich błędów nie popełniać?

- zasady pisania scenariusza lekcji

Zadanie do wykonania po zajęciach:

Proszę o przygotowania scenariusza lekcji WOS na wybrany temat. Scenariusz należy przesłać do 2. tygodni po zakończeniu zajęć nr 12.

Zajęcia 13

Jak wychować dobrego obywatela?

- zagadnienia obywatelskości i patriotyzmu na lekcjach WOSu

Zajęcia 14-15

Omówienie wcześniej obserwowanych lekcji

Podsumowanie zajęć

Warunki zaliczenia zajęć oraz kryteria oceniania:

- obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieobecności. Obie trzeba zaliczyć, o ile prowadząca nie zwolni z tego obowiązku)

- aktywność na zajęciach

- przygotowanie do zajęć (znajomość materiałów zadanych przed zajęciami)

- wykonanie prac zaliczeniowych: Proszę przygotować propozycję części lekcji z wykorzystaniem wybranej metody nauczania oraz przygotować scenariusza lekcji WOS na wybrany temat.

Wykład, rozmowa nauczająca, praca w grupach/parach, burza mózgów, lekcja odwrócona.

Wiedza: student zna i rozumie:

- treści nauczania przedmiotu WOS oraz typowe trudności uczniów związane z ich opanowaniem;

- zasady planowania lekcji WOS i tworzenia jej scenariusza

- sposób wykorzystania debaty oraz metody projektu na lekcjach WOS

- zagadnienia związane z planowania działu

- warsztat pracy: właściwe wykorzystanie czasu lekcji oraz doboru metod i form pracy właściwych dla nauczania we wszystkich typach szkół;

W zakresie umiejętności absolwent potrafi:

- zaplanować i przeprowadzić lekcję WOSu

- zaprojektować dział

Warunki zaliczenia zajęć oraz kryteria oceniania:

- obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieobecności. Obie trzeba zaliczyć, o ile prowadząca nie zwolni z tego obowiązku)

- aktywność na zajęciach

- przygotowanie do zajęć (znajomość materiałów zadanych przed zajęciami)

- wykonanie prac zaliczeniowych: Proszę przygotować propozycję części lekcji z wykorzystaniem wybranej metody nauczania oraz przygotować scenariusza lekcji WOS na wybrany temat.

- przygotować ćwiczenia doskonalące umiejętność krytycznego myślenia

- dostosować sposób pracy do indywidualnych potrzeb i możliwości uczniów

- wykorzystać różnorodne środki dydaktyczne na lekcjach

W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:

- twórczego poszukiwania najlepszych rozwiązań dydaktycznych sprzyjających postępom uczniów

- stosowania w pracy zasad i norm etycznych; budowania systemu wartości i rozwijania postaw etycznych uczniów oraz kształtowania ich kompetencji komunikacyjnych i nawyków kulturalnych

- promowania odpowiedzialnego i krytycznego wykorzystywania mediów cyfrowych, oraz poszanowania praw własności intelektualnej

- zachęcania uczniów do rozwijania tzw. kompetencji przyszłości, m.in. krytycznego myślenia

mgr Barbara Łochowska