Literatura popularna [3001-11B2PO] Semestr letni 2023/24
Ćwiczenia, grupa nr 2

Proponowany spis literatury może ulec zmianie (ostateczny sylabus zostanie przekazany na pierwszym spotkaniu).

1. Zajęcia wstępne. Literatura i kultura popularna/masowa – zagadnienia teoretyczne, stan badań,

początki, problem gatunków i odmian gatunkowych, mody i trendy

S. Buryła, L. Gąsowska, D. Ossowska, Wstęp, [w:] Mody w kulturze i literaturze popularnej, red. ciż, Kraków

2011.

A. Fulińska, Dlaczego literatura popularna jest popularna?, „Teksty Drugie” 2003, nr 4.

K. Olkusz, Wszechkultura jako dziedzina badawczej stygmatyzacji, [w:] 50 twarzy popkultury, red. taż, Kraków

2017.

2. Źródła i struktury

• Baśnie i/lub mity w wyborze prowadzącego;

• A. Fulińska, Mit, naśladowanie i „postfiguracja”. Propozycja kategorii opisu współczesnej kultury popularnej, „Teksty Drugie” 2008, nr 1–2.

Referaty:

• J. Campbell, Bohater o tysiącu twarzy, tłum. A. Jankowski, Poznań 1997 (fragmenty);

• W. Propp, Morfologia bajki magicznej, tłum. P. Rojek, Kraków 2011 (fragmenty).

3. Podróż i przygoda (07.03.)

• J. Verne, W osiemdziesiąt dni dookoła świata, wyd. dowolne;

• K. Koziołek, Przemiany literatury przygodowej dla dzieci i młodzieży. Od powieści podróżniczej do kryminału i horroru, [w:] Powieść dla dzieci i młodzieży po roku 1980. T. 1, red. K. Heska-Kwaśniewicz, Katowice 2008.

• Referat: J. Dünne, The World as Network and Tableau: Jules Verne’s “Around the World in Eighty Days”, [w:] Globalizing Literary Genres: Literature, History, Modernity, red. J. Hanjan, F. Imlinger, New York – London 2016.

4. Izolacja (14.03.)

• R. Waksmund, Nie tylko Robinson, czyli o oświeceniowej literaturze dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1987 (fragmenty);

• Referat 1: D. Defoe, Robinson Crusoe, wyd. dowolne [przypomnienie] + hasło słownikowe "Robinsonada";

• Referat 2: E. Rąbkowska, Od Robinsona do Neli Małej Reporterki. Recykling dziecięcego marzenia o podróży i przygodzie, „Dzieciństwo. Literatura i Kultura” 2019, t. 1, nr 1.

5. Romans

• J. Austen, Duma i uprzedzenie, tłum. A. Przedpełska-Trzesiakowska, wyd. dowolne;

• J. Gwioździk, Jane Austen. Pisarka – twórczość – epoka w kulturze współczesnej, „Bibliotheca Nostra” 2017, nr 3(49).

Referat:

• A. Martuszewska, Architektonika literackiego romansu, Gdańsk 2014 (fragmenty).

6. Porywy serca

• A. Proulx, Tajemnica Brokeback Mountain (wraz z esejem), tłum. K. Majchrzak, K. Karłowska, Poznań 2006.

• A. Aciman, Tamte noce, tamte dni, tłum. T. Bieroń, Warszawa 2017.

Referaty:

• J. Bédier, Dzieje Tristana i Izoldy, tłum. T. Boy-żeleński, wyd. dowolne [przypomnienie] + D. de Rougemont, Mit Tristana, [w:] tenże, Miłość a świat kultury zachodniej, tłum. L. Eustachiewicz, Warszawa 1968.

• wybrana współczesna polska powieść romansowa/melodramatyczna.

7. Detektyw

• A. Conan Doyle, Studium w szkarłacie, tłum. E. Łozińska-Małkiewicz, wyd. dowolne;

• N. Springer, Sprawa zaginionego markiza, tłum. E. Gałązka-Salamon, Warszawa 2020;

• S. S. van Dine, Dwadzieścia zasad pisania powieści detektywistycznych, tłum. J. Krogulec, „Literatura i Kultura Popularna” 2015, nr 21.

Referat:

• T. Cegielski, Detektyw w krainie cudów. Powieść kryminalna i narodziny nowoczesności (1841–1941), Warszawa 2015 (fragmenty).

8. Zbrodnia (i kara)

• A. Christie, Tajemnicza historia w Styles, wyd. dowolne;

• A. Christie, Kurtyna, wyd. dowolne;

Referaty:

• S. Žižek, Logika powieści detektywistycznej, tłum. J. Pomorska, „Pamiętnik Literacki” 1990, z. 3;

• wybrana współczesna polska powieść detektywistyczna/kryminalna.

9. Labirynt

• S. Jackson, Nawiedzony dom na wzgórzu, tłum. M. Straszewska-Hallab, wyd. dowolne (także pod tytułem Nawiedzony);

• H. Kubicka, Tam, gdzie czai się zło. Przestrzeń w horrorze jako mechanizm budzenia strachu, „Literatura i Kultura Popularna” 2010, nr 16.

Referaty:

• H. Walpole, Zamczysko w Otranto, tłum. M. Przymanowska, wyd. dowolne (przypomnienie) + M. Aguirre, Geometria strachu. Wykorzystanie przestrzeni w literaturze gotyckiej, tłum. A. Izdebska, [w:] Wokół gotycyzmów. Wyobraźnia, groza, okrucieństwo, red. G. Gazda, A. Izdebska, J. Płuciennik, Kraków 2002;

• K. Olkusz, Gotyckie światy współczesnej grozy, [w:] Światy grozy, red. taż, Kraków 2016.

10. Potwór

• M. Shelley, Frankenstein, czyli współczesny Prometeusz, tłum. M. Płaza, Czerwonak 2013;

• serial Z archiwum X, odcinek Postmodernistyczny Prometeusz, 1997;

• N. Carroll, Filozofia horroru albo paradoksy uczuć, tłum. M. Przylipiak, Gdańsk 2004 (fragmenty);

• A. Wieczorkiewicz, Monstruarium, wyd. dowolne (fragmenty).

Referaty:

• M. Marcela, Monstruarium nowoczesne, Katowice 2015 (fragmenty);

• wybrana współczesna polska powieść grozy.

11. Dzieci

• C. S. Lewis, Lew, czarownica i stara szafa, tłum. A. Polkowski, wyd. dowolne;

• N. Gaiman, Problem Zuzanny, tłum. P. Braiter, wyd. dowolne;

• T. Z. Majkowski, W cieniu Białego Drzewa. Powieść fantasy w XX wieku, Kraków 2013 (fragmenty);

• M. E. Smith, Zabawa w Narnię, w: tenże, Zew Aslana. Chrześcijańska droga do Narnii, tłum. J. Wolak, Kraków 2006.

Referaty:

• P. Stasiewicz, Między światami. Intertekstualność i postmodernizm w literaturze fantasy, Białystok 2016 (fragmenty);

• M. Rogoż, Fantastycznie obecne. Anglojęzyczne bestsellerowe cykle powieściowe dla dzieci i młodzieży we współczesnej polskiej przestrzeni medialnej, Kraków 2015 (fragmenty).

12. Światy

• A. Sapkowski, wybrane przez prowadzącego opowiadania o wiedźminie Geralcie;

• gra Wiedźmin 3. Dziki gon, 2015 (fragmenty rozgrywki);

• serial Wiedźmin, prod. Netflix, 2019– (fragmenty);

• K. M. Maj, Światotwórstwo w fantastyce. Od przedstawienia do zamieszkiwania, Kraków 2020 (fragmenty).

Referat:

• K. M. Maj, Jeden, by wszystkimi rządzić. Świat transmedialny (transmedial world) a uniwersum Wiedźmina, „Śląskie Studia Polonistyczne” 2017, nr 1(9).

13. Spotkania

• H. G. Wells, Wojna światów, wyd. dowolne (tylko część 1);

• T. Chiang, Historia twojego życia, [w:] tenże, Historia twojego życia, tłum. D. Kopociński, M. Jakuszewski, A. Sylwanowicz, wyd. dowolne;

• P. Frelik, P. Kincaid, L. Swanstrom, S. Vint, K. M. Maj, B Szymczak-Maciejczyk, M. Tokarski, Science fiction. Źródła i kontynuacje, „Creatio Fantastica” 2018, nr 2.

Referaty:

• D. Suvin, O poetyce gatunku science fiction, tłum. K. M. Maj, „Creatio Fantastica” 2018, nr 2;

• wybrana współczesna polska powieść science fiction.

14. Więzienia

• U. K. Le Guin, Ci, którzy odchodzą z Omelas, tłum. Z. Uhrynowska-Hanasz, wyd. dowolne;

• M. Atwood, Opowieść podręcznej, tłum. Z. Uhrynowska-Hanasz, wyd. dowolne;

• K. Olkusz, Utopia, [w:] Ilustrowany słownik terminów literackich, red. Z. Kadłubek, B. Mytych-Forajter, A. Nawarecki, Gdańsk 2018;

• A. Całek, Nolite te bastardes carborundorum. Podręczna w dyskursie medialnym o prawach kobiet, „Dziennikarstwo i Media” 2018, t. 10.

Referat:

• wybrana dystopia dla młodych dorosłych.

15. Apokalipsa/pandemia

• M. Brooks, World War Z, tłum. L. Erenfeicht, Poznań 2013;

• Ł. Afeltowicz, M. Wróblewski, Epidemie, nowoczesność i apokalipsa zombie Motyw chorób zakaźnych w kulturze popularnej jako wyraz leków społecznych, „Kultura Współczesna” 2018, nr 2(101).

Referat:

• T. Nowicki, Żywy trup. Jak kultura popularna reprodukuje lęk przed wykluczeniem, „Kultura Popularna 2013”, t. 2, nr 36.

Do całych zajęć: wybrane hasła ze Słownika literatury popularnej, red. T. Żabski, wyd. 2, Wrocław 2006.

W opisie przedmiotu.

W opisie przedmiotu.

W opisie przedmiotu.

W opisie przedmiotu.