Historia literatury polskiej po 1864 roku [3001-11A3LP] Rok akademicki 2023/24
Ćwiczenia, grupa nr 4

1.

Wprowadzenie do epoki pozytywizmu.

2.

- Adam Wiślicki, "Groch na ścianę"; Aleksander Świętochowski, "My i wy", "Pleśń społeczna i literacka", w: "Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu", oprac. Janina Kulczycka-Saloni, BN I-249;

- Janusz Maciejewski, „Powstanie styczniowe a przełom kulturowy połowy wieku”, w: „Literatura południa wieku. Twórczość lat sześćdziesiątych XIX stulecia wobec romantyzmu i pozytywizmu”, red. J. Maciejewski, Warszawa 1992.

3.

- Eliza Orzeszkowa, "Marta", wydanie dowolne;

- Eliza Orzeszkowa „Kilka uwag nad powieścią” w: "Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu", oprac. Janina Kulczycka-Saloni, BN I-249;

- Anna Martuszewska, „Pozycja narratora w powieściach tendencyjnych Elizy Orzeszkowej”, Gdańsk 1970.

4.

- Eliza Orzeszkowa, „Meir Ezofowicz”, wydanie dowolne;

- Władysław Panas, „Sacer: święty-przeklęty. Obraz judaizmu w literaturze polskiej drugiej połowy XIX wieku”, w: idem., „Pismo i rana. Szkice o literaturze polsko-żydowskiej”, Lublin 1996.

5.

- Aleksander Świetochowski, "Dumania Pesymisty", oprac. Ewa Paczoska, Warszawa 2002; - Aleksander Świętochowski, "Ona", "Sam w sobie", "Klub Szachistów", w: idem, "Nowele i opowiadania", oprac. Samuel Sandler, BN I-185;

- Jan Tomkowski, „Geniusz i miliony”, w: idem „Mój pozytywizm”, Warszawa 1993.

6.

- Emil Zola, "Germinal", wydanie dowolne;

- Emil Zola, „Powieść eksperymentalna”, w: Janina Kulczycka-Saloni, „Pozytywizm”, Warszawa 1971;

- Guy Robert, „Emil Zola. Ogólne zasady i cechy jego twórczości”, Warszawa 1968.

7.

- Stanisław Witkiewicz, "Malarstwo i krytyka u nas", "Mickiewicz jako kolorysta", w: idem, "Sztuka i krytyka u nas", pod. red. Jana Z. Jakubowskiego i Marii Olszanieckiej, Kraków 1971;

- Maria Olszaniecka, „Wstęp”, w: Sztuka i krytyka u nas", pod. red. Jana Z. Jakubowskiego i Marii Olszanieckiej, Kraków 1971.

8.

- Antoni Sygietyński, „Wysadzony z siodła”, wydanie dowolne;

- Henryk Sienkiewicz, „ O naturalizmie w powieści”, w: "Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu", oprac. Janina Kulczycka-Saloni, BN I-249;

- Ewa Paczoska, „Antoni Sygietyński – teoretyk w laboratorium naturalizmu”, w: „Naturalizm i naturaliści w Polsce. Poszukiwania, doświadczenia, kreacje”, red. Janina Kulczycka-Saloni, Danuta Knysz-Rudzka, Ewa Paczoska, Warszawa 1992.

9.

- Bolesław Prus, "Placówka", BN-251;

- Jerzy Sosnowski, „Pozytywistyczna księga Hioba”, w: idem, „Śmierć czarownicy”, Warszawa 1993.

10.

- Eliza Orzeszkowa, "Cham", oprac. Grażyna Borkowska, Kraków 1999.

- Michał Głowiński, „<Cham> czyli pani Bovary nad brzegami Niemna”, w:

„<Lalka> i inne. Studia w stulecie polskiej powieści realistycznej” red. Jozef Bachórz i Michał Głowiński, Warszawa 1992.

11.

- „Problem powieści historycznej” , w:„Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu” oprac. J. Kulczycka Saloni, BN I- 249;

- Stanisław Brzozowski, „Henryk Sienkiewicz i jego stanowisko w literaturze współczesnej, w: idem, „Eseje i studia o literaturze”, t. I, BN-258.

- Kontekst: Henryk Sienkiewicz, „Trylogia”, wydanie dowolne.

12.

- Henryk Sienkiewicz, "Bez dogmatu", BN I-301;

- Artur Hutnikiewicz, „Współczesne powieści Sienkiewicza”, w: idem, „Portrety i szkice literackie”, Warszawa 1976.

13.

- Bolesław Prus, "Emancypantki", wydanie dowolne;

- Michał Głowiński, „Anioł wśród fałszywych języków (O <Emancypantkach> Prusa)”, w: idem, „Gry powieściowe”, Warszawa 1973.

14.

- Ignacy Dąbrowski, "Śmierć", Kraków 2001;

- Susan Sontag, „Choroba jako metafora”, Warszawa 1999.

- Danuta Knysz-Rudzka, „Ignacy Dąbrowski czyli naturalistyczne progi Młodej Polski”, w: „Naturalizm i naturaliści w Polsce. Poszukiwania, doświadczenia, kreacje”, red. Janina Kulczycka-Saloni, Danuta Knysz-Rudzka, Ewa Paczoska, Warszawa 1992.

15.

- Stanisław Witkiewicz, "Na przełęczy", wydanie dowolne.

- Jan Majda, „Góralszczyzna w twórczości S. Witkiewicza”, Wrocław 1979;

- Jacek Kolbuszewski, „Młoda Polska Tatrzańska i Podhalańska – S. Witkiewicz”, w: idem, „Tatry w literaturze polskiej 1805-1939”, Kraków 1982.

16.

- „Antologia liryki Młodej Polski”, red. Ireneusz Sikora, Wrocław 1990.

- Maria Podraza-Kwiatkowska, „Przełomowe znaczenie literatury Młodej Polski”, w: eadem, „Somnambulicy – dekadenci – herosi”, Kraków 1985.

17.

- Stanisław Przybyszewski, "Requiem aeternam", w: idem, "Wybór pism",, BN I-190., Stanisław Przybyszewski, "Z psychologii jednostki twórczej. Chopin i Nietzsche"; Wacław Nałkowski, "Forpoczty ewolucji psychicznej i troglodyci", w: "Programy i dyskusje literackie okresu Młodej Polski", oprac. Maria Podraza-Kwiatkowska, BN I-212;

- Andrzej Z. Makowiecki, „<Norma to głupota, degeneracja zaś to geniusz>”, w : „Obraz głupca i szaleńca w kulturach słowiańskich”, red. Teresa Dąbek-Wigrowa, Andrzej Z. Makowiecki, Warszawa 1996;

- Paweł Dybel, „Pogrzeb Edypa. O <Requiem aeternam> Stanisława Przybyszewskiego”, w: idem, „Urwane ścieżki. Przybyszewski – Freud – Lacan”, Kraków 2000.

18.

- Tadeusz Konczyński, "Gabriel D’Annunzio"; Piast [Stanisław Szczepanowski], "Dezynfekcja prądów europejskich"; Ludwik Szczepański, "Sztuka narodowa"; Marian Zdziechowski, "Płazy a ptaki"; Quasimodo [Artur Górski], "Młoda Polska. Felieton nie posłany na konkurs <Słowa Polskiego>”, w: "Programy i dyskusje literackie okresu Młodej Polski", oprac. Maria Podraza-Kwiatkowska, BN I-212;

- Anna Kieżuń, „Zdziechowski, Górski i <Młoda Polska>. Spór czy porozumienie?”, w: „Etyka i literatura. Pisarze polscy lat 1863-1918 w poszukiwaniu wzorów życia i sztuki”, red. Ewa Ihnatowicz i Ewa Paczoska, Warszawa 2006.

19.

- Jan Kasprowicz, "Hymny", w: idem, "Wybór poezji", oprac. Jan Józef Lipski, BN I-120;

- Artur Hutnikiewicz, „<Hymny>” Jana Kasprowicza”, Warszawa 1973.

20.

- Joseph Conrad, "Jądro ciemności", wydanie dowolne;

lub

- Oscar Wilde, "Portret Doriana Graya", wydanie dowolne;

21.

- Władysław Reymont, „Ziemia obiecana”, BN I-286;

- Magdalena Popiel, „Brzydota i patos cywilizacji. <Ziemia obiecana> Władysława Reymonta”, w: eadem, „Oblicza wzniosłości. Estetyka powieści młodopolskiej”, Kraków 1999.

22.

- Jan August Kisielewski," W sieci", w: idem, "Dramaty", BN I-196;

- Andrzej Z. Makowiecki, „Artysta i filistrzy: Konflikt czy symbioza”, w: idem, „Młodopolski portret artysty”, Warszawa 1971.

23.

- Wacław Berent, "Próchno", BN I-234;

- Magdalena Popiel, „Ironia, paradoks i <człowiek dostojny>”. <Próchno> Wacława Berenta, w: eadem, „Oblicza wzniosłości. Estetyka powieści młodopolskiej”, Kraków 1999;

- Andrzej Z. Makowiecki, „Twórczość i improduktywizm”, w: idem, „Młodopolski portret artysty”, Warszawa 1971.

24.

- Stanisław Wyspiański, "Wyzwolenie", BN I-200;

- Michał Głowiński, „Konstelacja <Wyzwolenia>”, w: idem, „Ekspresja i empatia. Studia o młodopolskiej krytyce literackiej”, Kraków 1997;

- Magdalena Popiel, „Wyspiański – artysta agonu, Starcie drugie: Wyspiański – Mickiewicz”, w: eadem, „Wyspiański. Mitologia nowoczesnego artysty”, Kraków 2008.

25.

- Karol Irzykowski, "Pałuba", BN I-240;

- Kazimierz Wyka, „<Pałuba> a <Próchno>, w: idem, „Modernizm polski”, Kraków 1959;

- Teresa Walas, „Osobowość rozszczepiona i mózgowcy”, w: eadem, „Ku otchłani (dekadentyzm w literaturze polskiej 1890-1905)”, Kraków 1986.

26.

- Tadeusz Miciński, "Kniaź Patiomkin", w: idem, "Utwory dramatyczne", t. I, wybór i oprac. Teresa Wróblewska, Kraków 1996;

- Karol Irzykowski, „Dwie rewolucje”, w: idem, „Wybór pism krytycznoliterackich”, BN-222;

- Elżbieta Rzewuska, „O dramaturgii Tadeusza Micińskiego”, Wrocław 1977.

27.

- Stefan Żeromski, „Dzieje grzechu”, wydanie dowolne;

- Dariusz Trześniowski, „Kim jest Ewa Pobratyńska? Rzecz o antypsychologizmie Stefana Żeromskiego”, w: „Światy Stefana Żeromskiego”, red. Maria Olszewska i Grzegorz Bąbiak, Warszawa 2005.

28.

- Roman Jaworski "Historie maniaków", wydanie dowolne;

- Ryszard Nycz, "Gest śmiechu. Z przemian świadomości literackiej początku XX wieku (do pierwszej wojny), w: idem, "Język modernizmu", Wrocław 1997.

29.

- Wacław Berent, "Ozimina", BN I-213;

- Kontekst: Stanisław Wyspiański, "Wesele";

- Bronisław Malinowski, „Uwagi o <Oziminie> Wacława Berenta, w: idem „Dziennik w ścisłym znaczeniu tego wyrazu”, oprac. Grażyna Kubica, Kraków 2001.

30.

- Tadeusz Boy Żeleński, „Słówka”, wydanie dowolne;

- Tadeusz Boy Żeleński, „Znaszli ten kraj?...”, wydanie dowolne;

- Roman Zimand, „Mitotwórca”, w: idem, „Trzy studia o Boyu”, Warszawa 1961.

1. Zajęcia organizacyjne; wprowadzenie do epoki pozytywizmu.

2. Programy i dyskusje wczesnego pozytywizmu.

3. Założenia literatury tendencyjnej - "Marta" E. Orzeszkowej.

4. Asymilacja Żydów – „Meir Ezofowicz” E. Orzeszkowej.

5. Pozytywistyczny pesymizm - "Dumania pesymisty" A. Świętochowskiego.

6. Europejski naturalizm - twórczość Emila Zoli.

7. "Nie co, a jak" - naturalistyczna kampania "Wędrowca".

8. W kręgu naturalizmu – A. Sygietyński „Wysadzony z siodła”, H. Sienkiewicz „O naturalizmie w powieści”.

9. „Placówka" – pozytywistyczna "Księga Hioba".

10. W kręgu „Madame Bovary”: E. Orzeszkowa "Cham".

11. Spory o powieść historyczną.

12. W "wieku nerwowym" - cz. I: "Bez dogmatu" H. Sienkiewicza.

13. "Emancypantki" - czy istniał pozytywistyczny dekadentyzm?

14. W "wieku nerwowym" - cz. II: "Śmierć" I. Dąbrowskiego.

15. Podróż w Tatry: "Na przełęczy" epok i stylów.

16. Wprowadzenie do epoki Młodej Polski.

17. Modernistyczna osobowość neurotyczna w literaturze i publicystyce.

18. Młodopolskie programy i dyskusje - spór o sztukę narodową.

19. (Pre)ekspresjonizm i katastrofizm - "Hymny" J. Kasprowicza.

20. "Zgroza, zgroza" jako opis kondycji człowieka XX wieku.

21. Modernistyczne miasto.

22. Artysta kontra filister : "W sieci" J.A. Kisielewskiego.

23."Próchno" W. Berenta: modernistyczna księga mitów artystowskich.

24."POEZJO, PRECZ!!! JESTEŚ TYRANEM!!" S. Wyspiańskiego konfrontacja z romantyzmem.

25. Karol Irzykowski - Wysłannik Bogini Rzeczywistości.

26. Po rewolucji 1905; "Kniaź Patiomkin" - dramat (pre)ekspresjonistyczny.

27. „Erotyczna” powieść Żeromskiego – „Dzieje grzechu”.

28. Modernistyczna groteska; "Historie maniaków".

29. Po rewolucji 1905; "Ozimina" - powieść polifoniczna.

30. Młoda Polska się śmieje.

dyskusja, pogadanka, praca z tekstem, elementy wykładu.

- aktywność na zajęciach (udział w dyskusji);

- praca roczna dopuszczająca do egzaminu.

Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych - nie ma możliwości zaliczenia zajęć).