Teoria literatury [3001-11A2TL] Rok akademicki 2023/24
Ćwiczenia, grupa nr 1

- W. Szkłowski, Sztuka jako chwyt, przeł. R. Łużny, w: Teoria badań literackich za granicą, red. S. Skwarczyńska, t. 2, cz. 3, Kraków 1986; przedr. w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, red. A. Burzyńska, M.P. Markowski, Kraków 2007. [1917]

- wybrane krótkie teksty literackie

- J. Tynianow, Fakt literacki, przeł. M. Płachecki [oraz] O ewolucji literackiej, przeł. A. Pomorski, w: jego, Fakt literacki, wyb. E. Korpała-Kirszak, Warszawa 1978. [1924]

- R. Ingarden, O tak zwanej „prawdzie” w literaturze, w: jego, Studia z estetyki, t. 1, Warszawa 1957; także R. Ingarden, O tak zwanej „prawdzie” w literaturze, w: jego, Szkice z filozofii literatury, Kraków 2000; przedr. w: Teoretycznoliterackie tematy i problemy, wyb. D. Ulicka, Warszawa 2003. [1937]

- R. Ohmann, Akty mowy a definicja literatury, przeł. B. Kowalik, W. Krajka,

„Pamiętnik Literacki” 1980, z. 2. [1971]

- W. Iser, Apelacyjna struktura tekstów. Niedookreślenie jako warunek oddziaływania prozy literackiej, przeł. W. Bialik, w: Współczesna myśl literaturoznawcza w Republice Federalnej Niemiec. Antologia, wybór, oprac. i wstęp H. Orłowski, przeł. M. Łukasiewicz, W. Bialik, M. Przybecki, Warszawa 1986; przedr. w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, red. A. Burzyńska, M.P. Markowski, Kraków 2006; także W. Iser, Apelatywna struktura tekstów. Nieokreśloność jako warunek oddziaływania prozy literackiej, przeł. M. Łukasiewicz, „Pamiętnik Literacki” 1980, z. 1; także W. Iser, Apelatywna struktura tekstów, przeł. M. Kłańska, Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, oprac. H. Markiewicz, t. 4, cz. 1, Kraków 1996. [1970]

- R. Jakobson, Poetyka w świetle językoznawstwa, przeł. K. Pomorska, w: Współczesna teoria badań literackich za granicą, oprac. H. Markiewicz, t. 2, Kraków 1976; także R. Jakobson, Poetyka w świetle językoznawstwa, przeł. K. Pomorska, w: jego, W poszukiwaniu istoty języka. Wybór pism, red. M.R. Mayenowa, t. 2, Warszawa 1989; przedr. w: Teoretycznoliterackie tematy i problemy, wyb. D. Ulicka, Warszawa 2003. [1960]

- R. Barthes, Mit dzisiaj, w: jego, Mitologie, przeł. A. Dziadek, Warszawa 2000. [1956]

- J. Łotman, Problem znaczenia w tekście artystycznym, w: jego, Struktura tekstu artystycznego, przeł. A. Tanalska, Warszawa 1984; przedr. w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, red. A. Burzyńska, M.P. Markowski, Kraków 2007. [1970]

- P. Ricoeur, Wyjaśnianie i rozumienie, w: jego, Język, tekst, interpretacja. Wybór pism, oprac. K. Rosner, przeł. P. Graff, K. Rosner, Warszawa 1989. [1976]

- J. Derrida, Struktura, znak i gra w dyskursie nauk humanistycznych, w: jego, Pismo i różnica, przeł. K. Kłosiński, Warszawa 2004. [1970]

- H. White, Znaczenie narracyjności dla przedstawiania rzeczywistości, przeł. M.

Wilczyński, w: jego, Poetyka pisarstwa historycznego, red. E. Domańska, M. Wilczyński, Kraków 2000; przedr. w: Teoretycznoliterackie tematy i problemy, wyb. D. Ulicka, Warszawa 2003. [1980]

- Interpretacja i nadinterpretacja, red. S. Collini, przeł. T. Bieroń, Kraków 2008: [wszystkie wygłoszone 1990, pierwodruk 1992]

- S. Freud, Niesamowite, w: jego, Pisma psychologiczne, przeł. R. Reszke, Warszawa 1997. [1919]

- E.T. Hoffmann, Piaskun (dowolne wydanie)

- H. James, W kleszczach lęku (dowolne wydanie)

- W. Benjamin, Twórca jako wytwórca, przeł. J. Sikorski, w: jego, Twórca jako wytwórca, wyb. H. Orłowski, Poznań 1975; przedr. w: jego, Anioł historii. Eseje, szkice, fragmenty, wyb. i oprac. H. Orłowski, Poznań 1996. [napisany 1934, pierwodruk 1982]

- P. Bourdieu, Punkt widzenia autora. Kilka ogólnych właściwości pola

produkcji kulturowej, w: jego, Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego, przeł. A. Zawadzki, Kraków 2007. [1992]

- J. Butler, Krytycznie Queer, przeł. A. Rzepa przedr. w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, red. A. Burzyńska, M.P. Markowski, Kraków 2007. [1993]

- Ch. Achebe, Obraz Afryki. Rasizm w Jądrze ciemności Josepha Conrada, przeł. M. Kunz, T. Kunz, w: Sztuka interpretacji w ostatnim półwieczu, wyb., oprac. H. Markiewicz, współudział T. Walas, Kraków 2011. [1977]

- F. Ankersmit, Pamiętając Holocaust: żałoba i melancholia, przeł. A. Ajschtet, A. Kubis, J. Regulska, w: jego, Narracja, reprezentacja, doświadczenie: studia z teorii historiografii, red. E. Domańska, Kraków 2006. [1997]

- M. Głowiński, Czarne sezony, Warszawa 1999

- M. Saryusz-Wolska, Wprowadzenie, w: Pamięć zbiorowa i kulturowa, Kraków 2009

- B. Massumi, Autonomia afektu, przeł. A. Lipszyc, „Teksty Drugie” 2013, z. 6. [1995]

- L. Lipski, Piotruś (dowolne wydanie)

- A. Dziadek, Wstęp oraz Krytyka somatyczna, w: jego, Projekt krytyki

somatycznej, Warszawa 2014. [2014]

- Kari Weil, Zwrot ku zwierzętom, w: „Zwierzęta, gender i kultura”, red. A. Barcz, Lublin 2014

- Helmut Kajzar, "Koniec półświni"

- E. Rybicka, Od poetyki przestrzeni do polityki miejsca. Zwrot topograficzny w badaniach literackich, w: jej, Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków 2014. [2008]

- S. Szymutko, Nagrobek ciotki Cili, Katowice 2001

- P. Bogalecki, „Zasupłany w rytmach”. Wykorzenienie jako poemat postsekularny, w: jego Szczęśliwe winy teolingwizmu. Poezja polska po roku 1968 w perspektywie postsekularnej, Warszawa 2016. [2013]

- Paul de Man, Opór wobec teorii, w: Dekonstrukcja w badaniach literackich, red. R. Nycz, Gdańsk 2000

Podczas pierwszego semestru oraz początku semestru drugiego będziemy omawiać najważniejsze koncepcje teoretycznoliterackie, odwołując się do wybranych tekstów wskazanych na liście A.

Po zakończeniu tej części ćwiczeń odbędzie się dwoje zajęć o charakterze seminaryjnym, mających na celu wspólną dyskusję nad propozycjami tematów prac rocznych każdej uczestniczki i każdego uczestnika ćwiczeń.

Podczas drugiej połowy semestru drugiego (7-8 zajęć) omówimy kilka nowszych perspektyw badawczych (trauma studies, memory studies, krytyka afektywna, krytyka somatyczna, posthumanizm i studia animalistyczne, geopoetyka, postsekularyzm), odwołując się do wybranych tekstów z listy B (dział "Refrakcje").

Ostatnie zajęcia będą miały charakter podsumowujący.

Przed zajęciami studenci są zobowiązani do lektury wskazanych tekstów teoretycznych oraz - w kilkunastu przypadkach - również tekstów literackich, traktowanych kontekstowo. Nadto wymaga się od nich - również przed każdymi zajęciami - przesłania drogą mailową kilkuzdaniowej wypowiedzi pisemnej odnoszącej się do zadanych do lektury tekstów (treść pytania będzie podawana na tydzień przed zajęciami). Oprócz tego na każde kolejne zajęcia zadawany jest wybrany tekst z listy A, listy B lub spoza tych list - do zreferowania dla ochotniczki lub ochotnika.

Podczas zajęć dyskutujemy nad przeczytanymi tekstami teoretycznymi (i literackimi), nad przesłanymi przez studentów wypowiedziami na ich temat oraz nad wygłaszanymi przez ochotników referatami.

Po zakończeniu pierwszej części zajęć, poświęconej omawianiu tekstów z listy A, studenci są zobowiązani do stworzenia abstraktu planowanej pracy rocznej. Wszyscy uczestnicy zajęć przedstawiają swoje projekty pracy rocznej, które są potem wspólnie omawiane. Po uzgodnieniu ostatecznego tematu pracy rocznej studenci są zobowiązani do napisania pracy rocznej i przesłania jej drogą mailową przed wskazanym terminem (w drugiej połowie semestru letniego).

Oceniane będą:

a) obecność - dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze; powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych) nie ma możliwości zaliczenia zajęć;

b) przygotowanie do zajęć (lektura wskazanych tekstów oraz przesłanie wypowiedzi pisemnych na ich temat - brak przesłania wypowiedzi pisemnej przed zajęciami jest równoznaczny z nieobecnością na zajęciach);

c) aktywny udział w dyskusji;

d) nadesłana praca roczna;

e) referaty na zajęciach.

Zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem przystąpienia do egzaminu. Zakres egzaminu opisany jest w części ogólnej sylabusa (nie wszystkie teksty i zagadnienia omawiane są na ćwiczeniach).

W części niniejszego sylabusa pt. "Literatura" wskazano lektury obowiązkowe dla wszystkich uczestników zajęć, nie wskazano natomiast kilku lektur z listy A oraz listy B, które będą referowane i omawiane na ćwiczeniach niezależnie od głównego tematu zajęć.