Wstęp do technik i terminologii rzemiosła artystycznego i designu

obowiązkowe

Wykład poświęcony wybranym dziedzinom rzemiosła artystycznego i designu. Celem pełnego cyklu wykładów jest zapoznanie studentów z najważniejszymi zagadnieniami z zakresu rzemiosła artystycznego i designu (m.in. złotnictwa, meblarstwa, tkanin, szkła, ceramiki artystycznej, introligatorstwa) przez pryzmat technik i materiałów.

Wykład poświęcony wybranym dziedzinom europejskiego rzemiosła artystycznego i designu. W trakcie kolejnych zajęć omówione zostaną przez pryzmat technik, materiałów, funkcji i najważniejszych ośrodków artystycznych zagadnienia z zakresu rzemiosła artystycznego i designu, m.in. złotnictwa (w tym także biżuterii), meblarstwa, tkanin (tkanin użytkowych i dekoracyjnych), haftów i koronek, ubiorów i akcesoriów, szkła, ceramiki artystycznej (fajans, kamionka, porcelana) oraz opraw książkowych. Wśród poruszanych zagadnień znajdą się także związki rzemiosła artystycznego z innymi dziedzinami sztuki, a w szczególności z grafiką. Omówieniu poszczególnych typów obiektów będą towarzyszyły podstawowe informacje dotyczące oceny stanu zachowania i warunków ich przechowywania.

Tryb zajęć: Zajęcia będą prowadzone zdalnie, w czasie rzeczywistym, w terminach przewidzianych w planie, na platformie Zoom. Materiały pomocnicze zostaną udostępnione na stronie kursu na platformie Kampus oraz na współdzielonym folderze dysku Google.

Literatura podstawowa:

Bender A., Tapiserie w dawnej Rzeczypospolitej, Lublin 2004.

Bhaskaran L., Design XX wieku: główne nurty i style we współczesnym designie, Warszawa 2006.

Chruszczyńska J., Orlińska-Mianowska E., Tkaniny dekoracyjne, Warszawa 2009.

Daranowska-Łukaszewska J., Dworzak A., Betlej A (red.), Ornament i dekoracja dzieła sztuki: studia z historii sztuki, Warszawa 2015.

Foot M., Bookbinders at work: their roles and methods, London 2006.

Gradowski M., Dawne złotnictwo: technika i terminologia, Warszawa 1984.

Grzeluk I., Słownik terminologiczny mebli, Warszawa 2000, Biblioteka Kolekcjonera.

Janneau G., Encyklopedia sztuki dekoracyjnej, Warszawa 1978.

Kowecka E., Polska porcelana, Wrocław 1983.

Lhotka E.R., ABC of leather bookbinding: an illustrated manual on traditional bookbinding, London 2000.

Mańkowski T., Polskie tkaniny i hafty XVI–XVIII wieku, Wrocław 1954.

Morant H. de, Historia sztuki zdobniczej od pradziejów do współczesności, Warszawa 1983.

Polak A., Szkło i jego historia, Warszawa 1981.

Rada P., Techniki ceramiki artystycznej, Warszawa 1993.

Samek J., Polskie rzemiosło artystyczne: czasy nowożytne, Warszawa 1984.

———, Polskie rzemiosło artystyczne: średniowiecze, Warszawa 2000.

Sieradzka A., Tysiąc lat ubiorów w Polsce, Warszawa 2007.

Shelley M. (red.), The Care and Handling of Art Objects: Practices in The Metropolitan Museum of Art (revised edition, 2019), New York 2019.

Ślesiński W., Konserwacja zabytków sztuki, t. 3 Rzemiosło artystyczne, Warszawa 1990.

Broszury z serii „Ochrona Zabytków”, https://nimoz.pl/dzialalnosc/wydawnictwa/seria-ochrona-zbiorow.

Literatura uzupełniająca:

Betlejewska C., Meble gdańskie od XVI do XIX wieku, Warszawa 2001.

Chrościcki L., Porcelana - znaki wytwórni europejskich, Warszawa 1991.

Ciechańska M., Papierowe obicia ścienne w pałacu w Wilanowie: studium portretowe ; historia, technologia i konserwacja, Warszawa 2010.

Hryszko H., Kwaśnik-Gliwińska A., Stachurska M. (red.), Tekstylia w zbiorach sakralnych. Inwentaryzacja – konserwacja – przechowywanie, Warszawa 2013.

Kjellberg P., Historia mebli europejskich: od średniowiecza do współczesności ze szczególnym uwzględnieniem wzorów francuskich, Warszawa 2014.

Kłysz-Hackbarth J., Wzory ornamentalne Erazma Kamyna: złotnika poznańskiego z XVI wieku, Warszawa 2014.

Kopplin M., Chinois Drezdeńska sztuka lakiernicza w Pałacu Wilanowskim, Warszawa  2006.

Michałowska M., Słownik terminologiczny włókiennictwa, Warszawa 1995, Biblioteka muzealnictwa i ochrony zabytków t. 92.

Molenda-Berkowicz M., Splendide vestitus: o znaczeniu ubiorów na królewskim dworze Jagiellonów w latach 1447-1572, Kraków 2012.

Nowacki D., Piwocka M., Szewczyk-Prokurat D., Wlaźnik A. (red.), Rządzić i olśniewać: klejnoty i jubilerstwo w Polsce w XVI i XVII wieku: eseje, Warszawa 2019.

Regulska G., Gotyckie złotnictwo w Polsce, Warszawa 2015.

Szelegejd B., Czerwona i czarna kamionka oraz jej naśladownictwa w zbiorach wilanowskich, Warszawa 2013.

Ślesiński W., Fałszerstwa rzemiosła artystycznego, Wrocław 1994.

Tomaszewski J., Oprawy haftowane i tekstylne z XVI-XIX wieku w zbiorach polskich, Warszawa 2013.

Wagner A., Superekslibris polski: studium o kulturze bibliofilskiej i sztuce od średniowiecza do połowy XVII wieku, Toruń 2016.

Wilson T., Maiolica: Italian Renaissance Ceramics in the Metropolitan Museum of Art, Metropolitan Museum of Art 2016.

Zamrzycka J., Introligatorzy toruńscy od XV do XVI/XVII wieku: typologia cech warsztatowych, Toruń 2014.

Zasławska D.N., Chinoiserie w Wilanowie: studium z dziejów nowożytnej recepcji mody chińskiej w Polsce, Warszawa 2008, Artystyczny Orient 8.

Wiedza. Po uczestniczeniu w cyklu wykładów student zna i rozumie:

K_W02 zna podstawową terminologię historyczno-artystyczną dotyczącą rzemiosła artystycznego i designu, w szczególności w zakresie technik, materiałów, funkcji, datowania, warunków przechowywania.

K_W03 ma uporządkowaną wiedzę ogólną z zakresu historii sztuki, obejmującą dzieje, teorię i metodologię dyscypliny.

K_W10 zna na terminologię z zakresu teorii i praktyki złotniczej i ceramicznej, a także innych działów rzemiosła artystycznego i designu.

K_W11 ma podstawową wiedzę o technikach i technologii złotnictwa i ceramiki, a także innych działów rzemiosła artystycznego i designu.

Egzamin pisemny, składający się z testu wizualnego (slajdy do rozpoznania) i pytań otwartych.

W przypadku konieczności ukończenia semestru w trybie zdalnym, dopuszczalna jest forma zdalna egzaminu/zaliczenia, zgodnie z obowiązującym zarządzeniem Rektora UW.