Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Historia polskich edycji literatury powszechnej (wraz z elementami translatologii)

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3007-W1A3HP
Kod Erasmus / ISCED: 09.2 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Historia polskich edycji literatury powszechnej (wraz z elementami translatologii)
Jednostka: Instytut Polonistyki Stosowanej
Grupy: Przedmioty II roku specjalizacji edytorstwo naukowe i redakcja tekstu (III r. st.) - stacjonarne
Przedmioty specjalizacji edytorstwo naukowe i redakcja tekstu dla polonistów - studia stacjonarne
Wszystkie przedmioty polonistyczne - oferta ILP (3001...) , IJP (3003...) i IPS (3007...)
Punkty ECTS i inne: 4.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Założenia (opisowo):

Wymagania

formalne:

1. Złożenie egzaminów i zaliczeń potrzebnych do rozpoczęcia zajęć

na drugim roku specjalizacji edytorstwo naukowe i redakcja tekstu

dla polonistów na studiach licencjackich.


Założenia wstępne:

1. Generalna orientacja w polskim życiu literacko-kulturalnym XVIII,

XIX i XX w. w kontekstach zagranicznych.

3. Bierna znajomość języków światowych i obcych.

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Zajęcia dotyczą problematyki obecności wydań znaczącej literatury

przekładowej w historii literatury polskiej i są kontynuacją

kursu „historia edycji literatury polskiej” z

I roku specjalizacji edytorskiej. Ćwiczenia obejmują

różnorodny zakres zjawisk literacko-kulturowych i stanowi odbicie

transdyscyplinarności nowego przedmiotu edukacyjnego. W

ramach kursu zostaną omówione zasadnicze

problemy badań teoretyczno-porównawczych (kategoria literatury

powszechnej, kanon literacki, przekład literacki), edytorsko-

literackich (znaczące wydania dzieł przekładowych, serie

wydawnicze) oraz historycznoliterackich (recepcja literatury obcej w

kulturze polskiej i wpływ literatury przekładowej na rozwój prądów i

nurtów literatury narodowej). Zakres czasowy materiału

dydaktycznego obejmuje piśmiennictwo szeroko rozumianej epoki

nowoczesności, od przełomu oświeceniowego po 2. poł. XX w.,

sprofilowane pod kątem okresów literackich przez specjalizację

historycznoliteracką prowadzącego.

Pełny opis:

I. Kwestię historii polskich edycji literatury powszechnej

można sprowadzić do pytania: jakie dzieła należące do

międzynarodowego kanonu literackiego tłumaczono na

przestrzeni stuleci na język polski? Powyższe

zagadnienie oznacza więc w praktyce historyczny

przegląd najważniejszych inicjatyw edytorsko-

translatorskich literatury pięknej podejmowanych w

języku polskim w XVIII, XIX i XX w. Rodzi się oto

swoista hybryda badawcza, którą jest polskojęzyczna

literatura przekładowa, polska literatura przekładowa

lub – przytoczmy częściej spotykane określenie –

literatura przekładowa w języku polskim. Czy to

zjawisko literackie stanowi zasadniczą część polskiego

procesu historycznoliterackiego, czy też sytuuje się na

obrzeżach jego mainstreamu? Czy suma przekładów

literackich w danym okresie historycznoliterackich

upoważnia nas do mówienia o „literaturze

przekładowej”, czy powinniśmy raczej pozostać przy

stwierdzeniu, że mamy do czynienia z przekładami

literackimi, rozpatrywanymi incydentalnie i z osobna?

Czy literatura powszechna w jej „przekładowej

reprezentacji” w języku polskim była dokładnym

odwzorowaniem zbioru literatury arcydzieł, czy polski

ethnos profilował ów kanon stosowanie do własnych

potrzeb? I wreszcie szereg pytań końcowych: co

tłumaczono (fikcję: prozę, poezję, dramat czy

dokument?), kogo tłumaczono (pisarzy uznanych czy

popularnych?), gdzie tłumaczono (prasa społeczna,

periodyki literackie, serie wydawnicze?), jak

tłumaczono (w całości, w wyborze, wiernie,

parafrazując, swobodnie?) i wreszcie kto tłumaczył

(profesjonaliści, panny na wydaniu, pisarze czy

dziennikarze?). Powyższy ciąg pytań wskazuje, że

formuła merytoryczna i metodologiczna zajęć będzie

otwarta, niekonkluzywna i eksperymentalna, a ich

zasadniczym celem stanie się wypracowanie - metodą

prób i błędów - pola problemowo-faktograficznego

nowego transdyscyplinarnego przedmiotu

dydaktycznego, którym jest „historia polskich edycji

literatury powszechnej wraz z elementami

translatologii”.

II. W trakcie zajęć student nabywa podstawowych wiadomości z

zakresu teorii przekładoznawstwa, polskiego edytorstwa

naukowego oraz historii prasy i ruchu wydawniczego.

Rachunek godzinowy:

ćwiczenia = 30 godzin (1 grupa)

przygotowania do ćwiczeń (w tym autorski projekt

badawczy) = 1,5 godz. x tydz. = 45 godzin

przygotowania do egzaminu = 30 godzin

RAZEM: 105 godzin.

Literatura:

Wybrane opracowania (monografie i książki zbiorowe):

Henry Remak, Literatura porównawcza – jej definicja i funkcja, [w:] Antologia zagranicznej komparatystyki literackiej, red. Halina Janaszek-Ivanićkova, Warszawa 1997 / Henryk Markiewicz, Zakres i podział literaturoznawstwa porównawczego, [w:] tegoż, Przekroje i zbliżenia dawne i nowe, Warszawa 1976 Kwiryna Ziemba, Projekt komparatystyki wewnętrznej, „Teksty Drugie” 2005.

Maria Krysztofiak, Przekład literacki a translatologia, Poznań 1999 (wyd. II) [fragmenty] / Urszula Dąmbska-Prokop, Dokąd zmierza przekładoznawstwo: najnowsze tendencje. Kilka uwag, [w:] Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja. Zjazd Polonistów Kraków, 22 25 września 2004, t. I, red. Małgorzata Czermińska, Stanisław Gajda, Krzysztof Kłosiński in., Kraków 2005.

Współczesne teorie przekładu. Antologia, red. Piotr Bukowski Magda Heydel, Kraków 2009.

Edward Balcerzan, Tłumaczenie jako wojna światów. W kręgu translatologii i komparatystyki, Poznań 2010.

Tomasz Bilczewski, Komparatystyka i interpretacja. Nowoczesne badania porównawcze wobec translatologii, Kraków 2010.

Terminologia tłumaczenia, red. Jean Delisle, Hannelore LeeJahnke i Monique C. Cormier, przeł. Teresa Tomaszkiewicz, Poznań 2006.

Przekład literacki. Teoria – Historia – Współczesność, red. Alina Nowicka-Jeżowa i Danuta Knysz-Tomaszewska, Warszawa 1997.

O sztuce tłumaczenia, red. Michał Rusinek, Wrocław 1955. Podręczniki historii literatury polskiej z serii „Wielka historia literatury polskiej” do oświecenia, romantyzmu, pozytywizmu, Młodej Polski, dwudziestolecia międzywojennego i literatury wojennej.

Efekty uczenia się:

W trakcie jednosemestralnych zajęć student nabywa

podstawowych wiadomości z zakresu przekładoznawstwa i badań

porównawczych nad przekładem (miejsce literatury powszechnej

wśród innych kategorii literackich), historii polskiego edytorstwa

naukowego literatury pięknej i stosowanej oraz historii ruchu

prasowo-wydawniczego.

Metody i kryteria oceniania:

Zaliczenie, do którego student dopuszczany jest na podstawie:

1. regularnej obecności (dopuszczalne 2 nieobecności),

2. aktywności na ćwiczeniach,

3. autorskiego projektu badawczego prezentowanego na zajęciach.

Rozkład pracy studenta i punkty ECTS:

- udział w ćwiczeniach: 30 godzin (1 ECTS);

- przygotowanie do zajęć (wykonywanie zadań, prac, inne aktywności): 45 godzin (1,5 ECTS);

-przygotowanie do zaliczenia: 45 godzin (1,5 ECTS).

Na ćwiczeniach student nie może korzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, aby przygotowywać się do zajęć i zaliczenia.

Student ma prawo do dwóch nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze.

Jeśli student ma więcej nieusprawiedliwionych nieobecności, nie otrzymuje zaliczenia z zajęć.

Jeśli student chce usprawiedliwić dodatkowe nieobecności, musi w ciągu tygodnia udokumentować ich obiektywne przyczyny (np. zwolnieniem lekarskim).

Praktyki zawodowe:

Nie.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin, 45 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Dariusz Dziurzyński, Milena Wojtyńska-Nowotka
Prowadzący grup: Dariusz Dziurzyński
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia - Egzamin
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Zajęcia dotyczą problematyki obecności wydań znaczącej literatury

przekładowej w historii literatury polskiej i są kontynuacją

kursu „historia edycji literatury polskiej” z

I roku specjalizacji edytorskiej. Ćwiczenia obejmują

różnorodny zakres zjawisk literacko-kulturowych i stanowi odbicie

transdyscyplinarności nowego przedmiotu edukacyjnego. W

ramach kursu zostaną omówione zasadnicze

problemy badań teoretyczno-porównawczych (kategoria literatury

powszechnej, kanon literacki, przekład literacki), edytorsko-

literackich (znaczące wydania dzieł przekładowych, serie

wydawnicze) oraz historycznoliterackich (recepcja literatury obcej w

kulturze polskiej i wpływ literatury przekładowej na rozwój prądów i

nurtów literatury narodowej). Zakres czasowy materiału

dydaktycznego obejmuje piśmiennictwo szeroko rozumianej epoki

nowoczesności, od przełomu oświeceniowego po 2. poł. XX w.,

sprofilowane pod kątem okresów literackich przez specjalizację

historycznoliteracką prowadzącego.

Pełny opis:

Wybrane bloki problemowe:

1. Literatura powszechna – literatura przekładowa – literatura

narodowa. W kręgu kategorii literaturoznawczych.

2. Dwujęzyczność w badaniach literackich.

3. Problematyka estetyki odbioru (recepcja krytyczna i

przekładowa literatury obcej).

4. Przekład literacki – jego odmiany i poetyka tekstu

tłumaczonego.

5. Edycje dzieł polskich a edycje tłumaczeń.

6. Inicjatywy, serie i wydarzenia translatorskie w historii

polskiego ruchu wydawniczego.

7. Recepcja przekładowa literatur obcych i literatury

powszechnej w Polsce w lat. 1864-1918

8. Przekład jako ideologia – na przykładzie edycji pism Emila

Zoli na łamach „Przeglądu Tygodniowego”.

9. Przekład artystyczny i przekład wolny – na przykładzie

tłumaczeń Cieplarni Maurycego Maeterlincka przez Zenona

Przesmyckiego.

10. Przekład polemiczny – Szymborska wobec Baudelaire’a.

11. Co z tymi, którzy byli „obcy”, lecz nie „powszechni”? Orkan i

Sydor Twerdochlib jako popularyzatorzy twórczości Młodej

Ukrainy.

Literatura:

Wybrane opracowania (monografie i książki zbiorowe):

Henry Remak, Literatura porównawcza – jej definicja i funkcja, [w:] Antologia zagranicznej komparatystyki literackiej, red. Halina Janaszek-Ivanićkova, Warszawa 1997 / Henryk Markiewicz, Zakresi podział literaturoznawstwa porównawczego, [w:] tegoż, Przekroje i zbliżenia dawne i nowe, Warszawa 1976 / Kwiryna Ziemba, Projekt komparatystyki wewnętrznej, „Teksty Drugie” 2005.

Maria Krysztofiak, Przekład literacki a translatologia, Poznań 1999 (wyd. II) [fragmenty] / Urszula Dąmbska-Prokop, Dokąd zmierza przekładoznawstwo: najnowsze tendencje. Kilka uwag, [w:] Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja. Zjazd Polonistów Kraków, 22 -25 września 2004, t. I, red. Małgorzata Czermińska, Stanisław Gajda, Krzysztof Kłosiński in., Kraków 2005.

Współczesne teorie przekładu. Antologia, red. Piotr Bukowski i Magda Heydel, Kraków 2009.

Edward Balcerzan, Tłumaczenie jako wojna światów. W kręgu translatologii i komparatystyki, Poznań 2010.

Tomasz Bilczewski, Komparatystyka i interpretacja. Nowoczesne badania porównawcze wobec translatologii, Kraków 2010.

Terminologia tłumaczenia, red. Jean Delisle, Hannelore Lee-Jahnke i Monique C. Cormier, przeł. Teresa Tomaszkiewicz, Poznań 2006.

Przekład literacki. Teoria – Historia – Współczesność, red. Alina Nowicka-Jeżowa i Danuta Knysz-Tomaszewska, Warszawa 1997.

O sztuce tłumaczenia, red. Michał Rusinek, Wrocław 1955.

Podręczniki historii literatury polskiej z serii „Wielka historia literatury polskiej” do oświecenia, romantyzmu, pozytywizmu, Młodej Polski, dwudziestolecia międzywojennego i literatury wojennej.

Uwagi:

Zajęcia prowadzone w sali.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (w trakcie)

Okres: 2024-10-01 - 2025-01-26
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin, 45 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Dariusz Dziurzyński, Katarzyna Maciejak
Prowadzący grup: Dariusz Dziurzyński
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia - Egzamin
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Zajęcia dotyczą problematyki obecności wydań znaczącej literatury

przekładowej w historii literatury polskiej i są kontynuacją

kursu „historia edycji literatury polskiej” z

I roku specjalizacji edytorskiej. Ćwiczenia obejmują

różnorodny zakres zjawisk literacko-kulturowych i stanowi odbicie

transdyscyplinarności nowego przedmiotu edukacyjnego. W

ramach kursu zostaną omówione zasadnicze

problemy badań teoretyczno-porównawczych (kategoria literatury

powszechnej, kanon literacki, przekład literacki), edytorsko-

literackich (znaczące wydania dzieł przekładowych, serie

wydawnicze) oraz historycznoliterackich (recepcja literatury obcej w

kulturze polskiej i wpływ literatury przekładowej na rozwój prądów i

nurtów literatury narodowej). Zakres czasowy materiału

dydaktycznego obejmuje piśmiennictwo szeroko rozumianej epoki

nowoczesności, od przełomu oświeceniowego po 2. poł. XX w.,

sprofilowane pod kątem okresów literackich przez specjalizację

historycznoliteracką prowadzącego.

Pełny opis:

Wybrane bloki problemowe:

1. Literatura powszechna – literatura przekładowa – literatura

narodowa. W kręgu kategorii literaturoznawczych.

2. Dwujęzyczność w badaniach literackich.

3. Problematyka estetyki odbioru (recepcja krytyczna i

przekładowa literatury obcej).

4. Przekład literacki – jego odmiany i poetyka tekstu

tłumaczonego.

5. Edycje dzieł polskich a edycje tłumaczeń.

6. Inicjatywy, serie i wydarzenia translatorskie w historii

polskiego ruchu wydawniczego.

7. Recepcja przekładowa literatur obcych i literatury

powszechnej w Polsce w lat. 1864-1918

8. Przekład jako ideologia – na przykładzie edycji pism Emila

Zoli na łamach „Przeglądu Tygodniowego”.

9. Przekład artystyczny i przekład wolny – na przykładzie

tłumaczeń Cieplarni Maurycego Maeterlincka przez Zenona

Przesmyckiego.

10. Przekład polemiczny – Szymborska wobec Baudelaire’a.

11. Co z tymi, którzy byli „obcy”, lecz nie „powszechni”? Orkan i

Sydor Twerdochlib jako popularyzatorzy twórczości Młodej

Ukrainy.

Literatura:

Wybrane opracowania (monografie i książki zbiorowe):

Henry Remak, Literatura porównawcza – jej definicja i funkcja, [w:] Antologia zagranicznej komparatystyki literackiej, red. Halina Janaszek-Ivanićkova, Warszawa 1997 / Henryk Markiewicz, Zakresi podział literaturoznawstwa porównawczego, [w:] tegoż, Przekroje i zbliżenia dawne i nowe, Warszawa 1976 / Kwiryna Ziemba, Projekt komparatystyki wewnętrznej, „Teksty Drugie” 2005.

Maria Krysztofiak, Przekład literacki a translatologia, Poznań 1999 (wyd. II) [fragmenty] / Urszula Dąmbska-Prokop, Dokąd zmierza przekładoznawstwo: najnowsze tendencje. Kilka uwag, [w:] Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja. Zjazd Polonistów Kraków, 22 -25 września 2004, t. I, red. Małgorzata Czermińska, Stanisław Gajda, Krzysztof Kłosiński in., Kraków 2005.

Współczesne teorie przekładu. Antologia, red. Piotr Bukowski i Magda Heydel, Kraków 2009.

Edward Balcerzan, Tłumaczenie jako wojna światów. W kręgu translatologii i komparatystyki, Poznań 2010.

Tomasz Bilczewski, Komparatystyka i interpretacja. Nowoczesne badania porównawcze wobec translatologii, Kraków 2010.

Terminologia tłumaczenia, red. Jean Delisle, Hannelore Lee-Jahnke i Monique C. Cormier, przeł. Teresa Tomaszkiewicz, Poznań 2006.

Przekład literacki. Teoria – Historia – Współczesność, red. Alina Nowicka-Jeżowa i Danuta Knysz-Tomaszewska, Warszawa 1997.

O sztuce tłumaczenia, red. Michał Rusinek, Wrocław 1955.

Podręczniki historii literatury polskiej z serii „Wielka historia literatury polskiej” do oświecenia, romantyzmu, pozytywizmu, Młodej Polski, dwudziestolecia międzywojennego i literatury wojennej.

Uwagi:

Zajęcia prowadzone w sali.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki.
ul. Pasteura 5, 02-093 Warszawa tel: +48 22 5532 000 https://www.fuw.edu.pl/ kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.0.0-7 (2024-10-21)