(pl) Polska i Polacy - od początków państwa do współczesności

ogólnouniwersyteckie

Wykład ma charakter cyklu spotkań, których ideą przewodnią jest próba prezentacji i interpretacji najważniejszych zjawisk w kulturowych dziejach narodu polskiego, odniesionych do współczesności. Stanowi propozycję rozważań o polskiej specyfice oraz powtarzalności zbiorowych zachowań i mentalności narodowej. Traktuje o faktach i miejscach na kulturowej mapie Polski. Jest próbą szukania historycznych odniesień do polskiej współczesności w sferze życia społecznego i duchowego. Propozycja ta koresponduje z interdyscyplinarnym cyklem wykładów prezentujących wiedzę o Polsce i Polakach.

Wykład ma za zadanie zaprezentowanie najważniejszych zjawisk w kulturowych dziejach narodu polskiego, ale odniesionych do współczesności. Stanowi propozycję wspólnych poszukiwań polskiej odrębności, specyfiki czy nawet mentalności narodowej, objawiających się poprzez szereg powtarzalnych w kolejnych generacjach wyborów i ustaleń społecznych. Ukazuje polskie preferencje estetyczne i humanistyczne oraz usytuowanie na kulturowej mapie Europy. Uwaga zwrócona jest na aspekty wielokulturowości i wieloetniczności polskich dziejów. Osadza polskość w kontekście dziejów innych narodów słowiańskich. Tu prezentowane jest ujęcie od słowiańskiego rodowodu po ideę panslawizmu. Prezentuje specyfikę polskiej religijności i instytucji kościoła w naszym państwie. Traktuje o centralizacji i decentralizacji władzy oraz stosunku Polaków do niej. Jest przeglądem zmieniającej się w dziejach struktury społecznej i etnicznej. Szczególnie strukturze państwa szlacheckiego. Prezentuje wybitne osobowości polskiej kultury, sztuki, nauki i życia społecznego, tak w kraju, jak i poza jego granicami. Jest też próbą przyjrzenia się polskiej diasporze, powodom i etapom jej powstawania. Część wywodu poświęcona jest lingwakulturowym poszukiwaniom polskiej tożsamości językowej i cywilizacyjnej. Tutaj zagadnienia dotyczą problematyk onomastycznej i frazeologicznej (etymologia i typologia nazw własnych – osobowych i miejscowych). Przyglądamy się Polsce poprzez pryzmat własnych i sąsiedzkich stereotypów, przyzwyczajeń, kompleksów i fobii.

*ze względu na zmiany wprowadzone przez administrację UW, wywołane COVID-19, opis zawarty w sylabusie mógł ulec nieznacznym zmianom. Wykladowcy udzielili Państwu stosownej informacji via USOSmail.

• Charakter narodowy Polaków i innych, E. Lewandowski, Warszawa 2008.

• Kultura polska. Silva rerum, red. R. Cudak, J. Tambor, Katowice 2001.

• Świat języka polskiego oczami cudzoziemców, P. Garncarek, Warszawa 1997.

• Bogactwo kultur i cywilizacji europejskiej na lektoracie języka obcego, red. R. Kuźmińska, Wrocław 2004.

• Kultura w nauczaniu języka polskiego jako obcego, red. W. Miodunka, Kraków 2004.

• Przestrzeń kulturowa w nauczaniu języka polskiego jako obcego, P. Garncarek, Warszawa 2006.

• Obraz Polski i Polaków w Europie, red. L. Kolarska-Bobińska, Warszawa 2003.

• Wartości w kulturze polskiej, red. L. Dyczewski, Lublin 1993.

• Dzieje kultury polskiej, M. Bogucka, Wrocław 1987.

• Kategoria narodu w kulturach słowiańskich, red. T. Dąbek-Wirgowa, A. Makowiecki, Warszawa 1993.

• Dzieje obyczajów w dawnej Polsce, St. Bystroń, Warszawa

1994.

Efektem zajęć powinno być nabycie przez cudzoziemskich słuchaczy kompetencji kulturowej i historycznej, dotyczącej szeroko rozumianego pojęcia kultury polskiej. Rozszerzenie i usystematyzowanie wiedzy na temat dziejów narodu polskiego, jego specyfiki i kulturowych wyróżników, odniesionych zarówno do historii, jak i współczesności.

– obecność na zajęciach

– esej zaliczeniowy (w języku polskim ewentualnie angielskim lub rosyjskim)