Perswazja i manipulacja w różnych typach dyskursu

obowiązkowe

Założeniem zajęć jest zdobycie przez studentów wiedzy na temat wykładników językowych funkcji perswazyjnej, wykorzystywanych w różnych typach dyskursu. Umiejętność ich stosowania w sposób zgodny z kulturą języka, a także reagowania na niezgodne z etyką posługiwanie się nimi w wystąpieniach publicznych oraz w rozmowach potocznych jest potrzebna każdemu humaniście, w szczególności filologom.

w sali

Zajęcia są przeznaczone dla studentów wszystkich kierunków studiów. Celem zajęć jest zdobycie nowej wiedzy i uzupełnienie już wcześniej poznanej na temat istoty perswazji językowej oraz jej nieetycznej wersji, czyli manipulacji, stosowanej w różnych typach dyskursu. Naukowa analiza tych zjawisk z zastosowaniem metodologii wykorzystywanej w językoznawstwie, a zwłaszcza w teorii tekstu, ma uświadomić istotę zjawiska, jego wymiar społeczny oraz najczęściej spotykane postacie. Wiedza zdobyta na zajęciach będzie przydatna także w praktyce - w codziennej komunikacji oraz w przyszłej pracy zawodowej, w której jako narzędzia używa się słowa mówionego lub pisanego.

Na konwersatorium będą omawiane najważniejsze zagadnienia z teorii tekstu i retoryki. Celem jest zapoznanie studentów z różnymi technikami oddziaływania na odbiorcę wypowiedzi ustnej lub pisemnej za pomocą określonych środków językowych i pozawerbalnych oraz ze sposobami obrony przed atakiem słownym. Na zajęciach będą łączone problemy teoretyczne z praktyką językową, toteż oprócz korzystania z wykładu i wspólnego omawiania poruszanej problematyki uczestnicy zajęć będą sami przygotowywali krótkie wystąpienia o funkcji perswazyjnej oraz uczestniczyli w reżyserowanych na użytek zajęć debatach oraz negocjacjach.

1. Antas J., O kłamstwie i kłamaniu, Kraków 2000.

2. Austin J.L., Jak działać za pomocą słów? [w:] „Mówienie i poznawanie: rozprawy i wykłady filozoficzne”, Warszawa 1961.

3. Barańczak S., Słowo – perswazja – kultura masowa, ,,Twórczość’’ 1975 nr 7, s.46-57.

4. Bartmiński J., Bartmińska-Niebrzegowska S., Tekstologia, Warszawa 2009.

5. Bartmiński J. [red.], Współczesny język polski, Lublin 2001.

6. Beck G., Zakazana retoryka, Gliwice 2007.

8. Bralczyk J., Język na sprzedaż, Warszawa – Bydgoszcz 2000.

7. Cialdini R. B, Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, Gdańsk 2001.

8. Duszak A., Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa 1998.

9. Grice P., Logika i konwersacja, tłum. Jadwiga Wajszczuk, „Przegląd Humanistyczny”, 1977, nr 6. s. 85-99.

10. Głowiński M., Retoryka nienawiści, „Nauka” 2007, nr 2, s. 19-27

11. Guber P., Zwycięskie opowieści, Warszawa 2011.

12. Kochan M., Pojedynek na słowa, Kraków 2005.

13. Kołodziejek E., Walka na słowa. O perswazji i innych „chwytach” we współczesnych wystąpieniach sejmowych. (w:) I. Iwasiów, Madejski J. (red.), Rozgrywanie światów. Formy perswazji w kulturze współczesnej. Jerzy Madejski. Szczecin. 1994, s.227-235.

14. Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1998.

15. Lewiński P., Argumentacja ad hominem jako strategia komunikacyjna. (w:) Sawicka G. (red.), Sytuacja komunikacyjna i jej parametry, Bydgoszcz 2010, s.95-103.

16. Maćkiewicz J., Kiedy słowo jest bronią, czyli erystyka w ujęciu potocznym. „Język Polski” LXXVI, 1996, nr 2-3 s. 108-113.

17. Perelman Ch. Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja. Warszawa 2002.

18. Schopenhauer A., Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów. Warszawa 1993.

19. Tokarz M., Argumentacja, perswazja, manipulacja, Gdańsk 2006.

20. Wierzbicka E., Wolański A., Zdunkiewicz-Jedynak D., Podstawy stylistyki i retoryki, Warszawa 2008.

Uczestnicy konwersatorium zdobędą podstawową wiedzę z tekstologii i teorii perswazji. Poznają główne zasady i techniki perswazji, nabędą umiejętność analizy językowej najważniejszych typów tekstów o funkcji perswazyjnej. Zapoznają się także z różnymi metodami analizy środków językowych wykorzystywanych w komunikacji, w szczególności tych o funkcji perswazyjnej oraz podstawowymi rodzajami argumentacji retorycznej i erystycznej. Pozwoli to każdemu uczestnikowi zajęć samodzielnie tworzyć teksty o funkcji perswazyjnej, trafnie dobierać argumenty i skutecznie odpierać ataki słowne z uwzględnieniem prawnych i etycznych uwarunkowań działalności naukowej i zawodowej obowiązujących we współczesnym świecie.

Zaliczenie konwersatorium na podstawie obecności i aktywnego uczestnictwa w zajęciach

Student ma prawo do dwóch nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze.

Jeśli student ma więcej nieusprawiedliwionych nieobecności, nie zalicza zajęć.

Jeśli student chce usprawiedliwić nieobecności, musi w ciągu tygodnia udokumentować ich obiektywne przyczyny (np. zwolnieniem lekarskim).

Student ma obowiązek odrobić nadprogramowe usprawiedliwione nieobecności w sposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia.

Podstawa: Regulamin studiów na Uniwersytecie Warszawskim:

a. pkt. 17 par. 2,

b. pkt. 4.5 par. 17,

c. par. 33.

Punkty ECTS uzyskane przez studenta:

- udział w konwersatorium (30 godz.) 1 pkt. ECTS

- bieżące przygotowanie do zajęć (30 godz.) 1 pkt. ECTS

- przygotowanie i wygłoszenie referatu (60 godz.) 2 pkt. ECTS

- przygotowanie mowy perswazyjnej (30 godz.) 1 pkt ECTS

- udział w przykładowej debacie i negocjacjach (60 godz.) 2 pkt

Wykorzystanie narzędzi sztucznej inteligencji przez uczestników seminarium wymaga uzgodnienia z osobą prowadzącą zajęcia (zgodnie z uchwałą nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia).

Nie dotyczy