Wybrane zagadnienia z historii powszechnej
Informacje ogólne
| Kod przedmiotu: | 2700-L-DM-D1WZPO |
| Kod Erasmus / ISCED: |
15.1
|
| Nazwa przedmiotu: | Wybrane zagadnienia z historii powszechnej |
| Jednostka: | Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii |
| Grupy: | |
| Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
| Język prowadzenia: | polski |
| Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
| Skrócony opis: |
Przedmiot prowadzony jest przez 5 wykładowców. Każdy z nich prezentuje historę powszechną z innej perspektywy. Studenci wybirerają jaki zakres ich interesuje. |
| Pełny opis: |
dr I. Pugacewicz Zajęcia mają na celu ukazanie europejskiego rozwoju cywilizacyjnego poprzez pryzmat edukacji, nauki, obyczaju i kultury. Omówione zostaną wybrane mechanizmy historyczne i stojące za nimi instytucje wprowadzające postęp i wynikające z niego przemiany obyczajowe. Ukazana zostanie stosunkowo krótka historia wybranych organizacji i instytucji państwowych zajmujących się sferą pomocy i filantropii. Na przykładzie wybranych krajów przedstawiony zostanie rozwój nowożytnego szkolnictwa na wszystkich poziomach nauczania. Na tym tle zostanie podjęta refleksja o historycznym rozszerzaniu dostępności do nauki, opieki i dóbr kultury w kontekście awansu cywilizacyjnego. Omówione zostaną różne drogi (od ewolucyjnej po rewolucje) w osiąganiu tzw. ”postępu cywilizacyjnego”. Na wybranych przykładach podjęta zostanie analiza różnej proweniencji historycznej takich pojęć jak nowożytne państwo, nacjonalizm, narodowość. Ukazany zostanie awans wybranych grup społecznych (dzieci, młodzieży i kobiet) w kontekście przemian polityczno-ideowych. Zrozumieniu europejskiej tożsamości będzie towarzyszyć ukazanie jej historycznej różnorodności. Na wybranych przykładach z życia społecznego zostanie omówiony wkład i doświadczenia wybranych narodów w rozwój powszechnie przyjętych i do dziś uznawanych wartości, takich jak demokracja, wolność, tolerancja, poszanowanie praw narodowych, praw mniejszości, etc. W trakcie zajęć będą realizowane wybrane zagadnienia z historii powszechnej w ramach następujących obszarów tematycznych: • Przemiany cywilizacyjno-obyczajowe XVI-XX w. – ogólna charakterystyka. • Francuskie „cywilizowanie” nowożytnej Europy. • Oświecenie a rozwój nauki i zachodniej kultury. • Rewolucja Francuska i jej skutki. • „Polityka narodowościowa” XIX stulecia a ówczesne systemy państwowe • Francja: narodowe uniwersum: stereotypy – ideologie i mity. • Naród, nacjonalizm, patriotyzm na wybranych przykładach z historii Europy zachodniej, Rosji i Stanów Zjednoczonych. • Nowożytne instytucje kulturalno-oświatowe i ich rola w przemianach społeczno-obyczajowych XIX-XX w. Narodzin europejskich instytucji nauki, systemów edukacyjnych i ośrodków kultury • Awans społeczny w ujęciu dziejowym: kobieta w kulturze francuskiej na tle przemian zachodniej Europy XVI-XIX w. • Awans społeczny w ujęciu dziejowym: opieka społeczna, stosunek do dziecka XVI-XX w. • Awans społeczny w ujęciu dziejowym: ruchy młodzieżowe XIX-XX w. • Europejska tożsamość kulturowa: - narody, państwa, ojczyzny – walencje, identyfikacje, konwersje • Mniejszości narodowe - ich historie i problemy. • Migracji i ich rodzaje, różnorodności etniczno-kulturowej XVI-XX-wiecznej Europy. prof. dr hab. D. Kuźmina • Schizma wschodnia i odnowa kościoła w średniowieczu • Rozwój zakonów w Europie • Walka o inwestyturę • Znaczenie soborów w historii Kościoła • Święci Kościoła katolickiego • Rola kleru w kształtowaniu ośrodków akademickich • Reformacja i kontrreformacja – sobór Trydencki • Działalność misyjna Kościoła • I sobór Watykański – walka o zachowanie państwa kościelnego • Społeczna nauka Kościoła w XIX wieku • Postawy Stolicy Apostolskiej wobec I i II wojny światowej • Sobór Watykański II • Kościół w Ameryce Południowej w połowie XX wieku • Działalność kleru wobec współczesnych zagrożeń • Działalność i znaczenia papieży po soborze watykańskim II prof. dr hab. R. Kotowski • Przemiany społeczne i ich przyczyny na świecie w XIX i XX wieku • Wpływ I wojny światowej na społeczeństwa stron konfliktu • Społeczeństwa państw europejskich w okresie międzywojennym • Społeczeństwa państw europejskich w czasie II wojny światowej • Rodzina i kwestie demograficzne • Przemiany pozycji społecznej kobiet od XIX do XX wieku • Praca i poziom życia społeczeństw po dwóch stronach żelaznej kurtyny • Przemiany i główne prądy kulturowe • Środowiska społeczne i konflikty społeczne • Rewolucje obyczajowe • Migracje ludności dr hab., prof. ucz. M. Tobera Próba odpowiedzi na pytanie: "Co dziennikarz powinien wiedzieć o historii Europy XIX-XX w.?" Dominuje polski punkt widzenia, aczkolwiek z próbą ukazania interpretacji odmiennych. Celem zajęć jest zarówno uporządkowanie podstawowej wiedzy, jak i głębsza refleksja dotycząca zagadnień politycznych, społecznych i gospodarczych, istotnych dla zrozumienia dziejów powszechnych, zwłaszcza dziejów Europy od połowy XIX w. do końca XX w. Rozpatrywane są takie zagadnienia, jak wschód i zachód w myśleniu europejskim, powikłane dziedzictwo Europy, imperializm, walka ideologii i walka orężna, wielkie wojny i ich konsekwencje, totalitaryzm i demokracja, rola Niemiec oraz Rosji/ZSRR w dziejach najnowszych Europy. Omawiane tematy to m.in.: - Wiek węgla i pary, czyli europejska geneza nowoczesności - "Piękna epoka" - Europa u szczytu potęgi - "Widmo krąży po Europie" - narodziny ideologii - Wielka wojna 1914-1918 - szok i odmienność doświadczeń zachodnich i wschodnich - Po wielkiej wojnie - przed jeszcze większą (Europa 1918-1939) - Faszyzm, nazizm - totalitaryzm i imperializm po włosku i niemiecku - Rewolucja i wojna domowa w Rosji - upadek państwa carów, narodziny państwa Sowietów - Hekatomba i spadek z ligi (Europa w czasie II wojny światowej i wobec jej skutków) - ZSRR 1922-1991 - totalitaryzm i imperializm po sowiecku prof. dr hab. M. Jabłonowski Zakres tematyczny przedmiotu obejmuje przedstawienie dziejów politycznych świata od roku 1914 poprzez wydarzenia I wojny światowej, Konferencję Wersalską i jej konsekwencje dla dziejów Europy i Świata, tzw. Ładu Wersalskiego, aż do czasu jego załamania w dekadzie lat 30; Lata II wojny światowej z położeniem nacisku na działania Wielkiej Koalicji zakończone konferencjami w Jałcie i Poczdamie; Czas „zimnej wojny” i ukształtowanie się dwublokowego układu sił na świecie; Koniec epoki stalinizmu; okres konfrontacji i współpracy pomiędzy Wschodem i Zachodem z uwzględnieniem m.in. głównych konfliktów po 1945 r. aż do okresu współpracy i rywalizacji w świecie przełomu XX i XXI wieku, gdzie załamał się Układ Jałtański, nastąpiło zjednoczenie Niemiec i rozpad ZSRR, aż po konflikty wojenne po 1989 r. (wojna na Bałkanach, wojna w Czeczenii, interwencje w Iraku i Afganistanie, wojna domowa na Ukrainie). |
| Literatura: |
Opisane w sylabusie każdej grupy |
| Efekty uczenia się: |
dr I. Pugacewicz Wiedza • zna podstawy społeczne, historyczne, ideologiczne wpływające na definiowanie państwa nowożytnego • potrafi wymienić i scharakteryzować najważniejsze, wybrane wydarzenia zmieniające bieg historii w kategoriach postępu społecznego • na wybranych przykładach wyjaśnia procesy przemian historyczno-obyczajowych • potrafi przeanalizować ewolucję, awans społeczny wybranych grup w kontekście dostępności do nauki, szkolnictwa oraz publicznych i niepublicznych instytucji kultury począwszy od XIX w. • wymienia najważniejsze nowopowstające instytucje kultury europejskiej na Zachodzie w XVIII- XIX i XX w. • wyjaśnia i definiuje najważniejsze problemy społeczno-cywilizacyjne XIX w. odwołując się do ich historycznej genezy • wyjaśnia w perspektywie porównawczej ważność wybranych obyczajów, tradycji, dziedzictwa europejskiego i światowego Umiejętności • na wybranych przykładach potrafi wskazać ciągłość rozwoju historycznego wybranych społeczności, instytucji kultury • umie zdiagnozować najważniejsze zagrożenia cywilizacyjne XXI w. wynikające z przeszłości • w oparciu o analizę wielo-/ międzykulturowości opisuje możliwości rozwiązywania problemów cywilizacyjnych, historyczne przestrzenie edukacyjne konieczne do wykorzystania w celu zapobiegania konfliktom społecznym • wyszukuje, selekcjonuje, analizuje i ocenia różnego rodzaju informacje z wykorzystaniem różnych źródeł historycznych, • samodzielnie zdobywa wiedzę i tworzy własny system poglądów i hierarchii wartości • rozwija różnorodne umiejętności badawcze prof. dr hab. D. Kuźmina Wiedza • Student ma pogłębioną wiedzę o najważniejszych z punktu widzenia problematyki życia społecznego kościoła polskiego X- XX wieku • Zna pojęcia i terminy fachowe z zakresu historii kościoła X- XX w. • Zna osobowości o szczególnym znaczeniu dla dziejów polskiego kościoła • Student rozumie zjawiska zachodzące w dziejach kościoła . • ma wiedze o powiązaniach historii kościoła z innymi dziedzinami nauki i dyscyplinami naukowymi, które mogą być pomocne w pracy dziennikarskiej Umiejętności • Student rozumie przemiany cywilizacyjne w Polsce z okresu X- XX wieku. • Potrafi interpretować najważniejsze wydarzenia z zakresu. Historii Polski • Potrafi poddać krytycznemu osądowi poglądy dotychczasowej literatury na najważniejsze zjawiska społeczne w dziejach kościoła . • Potrafi wykorzystać poznane wiadomości do krytycznej oceny informacji z różnych źródeł z zakresu historii społecznej , politycznej i kultury . • Zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji różnych koniecznych do obiektywnej interpretacji faktów • Umie przygotować materiał historyczny w oparciu o źródła do popularyzacji. Kompetencje społeczne • Student rozumie znaczenie zjawisk zachodzących w kościele polskim. na tle całego procesu historycznego. • Student docenia potrzebę stałego, samodzielnego uaktualniania wiedzy i umiejętności w zakresie historii kościoła dr hab., prof. ucz. M. Tobera Wiedza Po ukończeniu przedmiotu student dysponuje: - znajomością periodyzacji i podstawowej faktografii dotyczącej dziejów powszechnych XIX i XX w., a zwłaszcza historii Europy, jej aspektów ideologicznych oraz doświadczeń liberalno-demokratycznych, imperialnych i totalitarnych - umiejętnością odniesienia tych zagadnień do historii Polski - orientacją w terminologii dotyczącej ww. zagadnień - znajomością mechanizmów rządzących walką polityczną prowadzoną metodami perswazji, manipulacji, a niekiedy też przemocy. Umiejętności - diagnoza specyfiki okresów, podokresów i poszczególnych wydarzeń w historii Europy oraz uniwersalizacja płynących stąd wniosków. - samodzielna analiza procesów i wydarzeń historycznych - konfrontacja wiedzy typu podręcznikowego z dostrzeżonymi samodzielne zastrzeżeniami - wychwycenie różnic między oficjalnie deklarowanymi zamierzeniami a skrywanymi celami rozgrywek prowadzonych przez liderów politycznych i podmioty zbiorowe Inne kompetencje - znajomość dziejów Europy w omawianym okresie, kształtująca przekonanie o niezbędności posiadania wiedzy historycznej i sprawnego posługiwania się nią przez współczesnego dziennikarza. prof. dr hab. R. Kotowski Wiedza • Student ma pogłębioną wiedzę o najważniejszych z punktu widzenia problematyki życia społecznego świata XIX i XX wieku • Zna pojęcia i terminy fachowe z zakresu historii powszechnej XIX i XX w. • Zna osobowości o szczególnym znaczeniu dla dziejów powszechnych XIX i XX w. • Student rozumie zjawiska społeczne w dziejach świata XIX i XX wieku. Umiejętności • Student rozumie przemiany cywilizacyjne w Europie XIX i XX w. • Potrafi interpretować najważniejsze wydarzenia z zakresu dwudziestowiecznej historii społecznej świata. • Potrafi poddać krytycznemu osądowi poglądy dotychczasowej literatury na najważniejsze zjawiska społeczne w dziejach świata XX w. • Potrafi umiejscowić i ocenić różnice rozwoju różnych regionów świata w XX w., ze szczególnym uwzględnieniem podziałów w okresie Zimnej wojny. • Potrafi wykorzystać poznane wiadomości do krytycznej oceny informacji z różnych źródeł z zakresu historii społecznej świata XX w.. Kompetencje społeczne • Student rozumie znaczenie zjawisk społecznych XIX i XX w. na tle całego procesu historycznego. • Student docenia potrzebę stałego, samodzielnego uaktualniania wiedzy i umiejętności w zakresie historii XIX i XX w. prof. dr hab. M. Jabłonowski Wiedza: • Student zna historię powszechną i jej uwarunkowania w XX wieku. • Zna podstawowe periodyzacje historii powszechnej w kontekście politycznym i wojskowym. • Zna konteksty wypracowywania i konsekwencje podstawowych decyzji politycznych w okresie objętym konwersatorium Umiejętności: • Umiejętność samodzielnej pracy na podstawowym materiale bibliograficznym. • Student nabył podstawy w zakresie samodzielnego studiowania i wyciągania wniosków związanych z podstawowymi wydarzeniami z historii powszechnej dot. dziejów najnowszych • Student potrafi wybrać temat związany z historią powszechną XX wieku i odnajdywać współczesne konteksty w tym zakresie. Inne kompetencje: • Student poznał podstawowe typy literatury historycznej: monografie, biografie, wspomnienia i wybory dokumentów • Student rozumie na czym polega odpowiedzialność dziennikarza stawiającego pytania związane z historią powszechną XX wieku. • Student na podstawie nabytej wiedzy może wyciągać wnioski o charakterze ogólnym w swojej pracy dziennikarskiej. |
| Metody i kryteria oceniania: |
Opisane w sylabusie każdej grupy |
| Praktyki zawodowe: |
brak |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki.
