Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Chemia kwantowa

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1200-1CHKW3
Kod Erasmus / ISCED: 13.3 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0531) Chemia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Chemia kwantowa
Jednostka: Wydział Chemii
Grupy: Przedmioty minimum programowego - zamienniki dla studentów 3-go semestru (S1-CH)
Punkty ECTS i inne: 5.50 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne

Założenia (opisowo):

Jest to pierwszy kurs chemii kwantowej na studiach chemicznych I stopnia, w wersji zaawansowanej. Korzystamy tu w pełni z aparatu matematycznego, który studenci poznali na I roku studiów. Zakłada się, że student nie boi sie matematyki, a w razie potrzeby jest gotów nieco poszerzyć swą wiedzę w tej dziedzinie.


Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Cel: poznanie kwantowej teorii budowy atomów i molekuł (cząsteczek chemicznych), oraz podstaw spektroskopii molekularnej.

Kurs składa się z wykładu i proseminarium, oraz laboratorium komputerowego (zaliczanego oddzielnie).

Wykład: po 2 godz. lekcyjne w tygodniu (30 godz. w semestrze).

Proseminarium: po 2 godz. lekcyjne w wybrane tygodnie (15 godz. w semestrze).

Pełny opis:

Program wykładu i proseminarium:

1. Wstęp matematyczny: liczby zespolone, przestrzenie wektorowe, iloczyn skalarny, przekształcenia liniowe (operatory) w przestrzeniach wektorowych.

2. Postulaty mechaniki kwantowej:

(I) Funkcje falowe. (II) Operatory. (III) Ewolucja czasowa układu kwantowego, równanie Schrődingera. (IV) Interpretacja pomiarów w mikroświecie.

Zasada nieoznaczoności Heisenberga. Indeterminizm mechaniki kwantowej.

3. Układy jednowymiarowe: cząstka swobodna, pudło potencjału, bariera potencjału, oscylator harmoniczny.

4. Kwantowa cząstka w trzech wymiarach. Operatory momentu pędu.

5. Postulaty mechaniki kwantowej (dc):

(V) Spin cząstki. (VI) Kwantyzacja ładunku elektrycznego. (VII) Moment magnetyczny cząstki. (VIII) Antymateria.

Układ jednostek atomowych.

6. Postulaty mechaniki kwantowej (dc):

(IX) Funkcje falowe i operatory dla układu wielu cząstek.

7. Układ dwóch cząstek: rozdzielenie ruchu środka masy i ruchu względnego. Rotator sztywny. Jon wodoropodobny, orbitale atomowe.

8.. Rozdzielenie ruchu jąder i elektronów w jonie AB+ (A,B = H, D, T): przybliżenie adiabatyczne i przybliżenie Borna-Oppenheimera. Przybliżona addytywność energii ruchu elektronowego, ruchu oscylacyjnego i ruchu rotacyjnego w molekule.

9. Rachunek zaburzeń (metoda perturbacyjna). Zasada wariacyjna i metoda wariacyjna. Metoda wariacyjna Ritza.

10. Postulaty mechaniki kwantowej (dc):

(X) Układy cząstek identycznych, statystyki kwantowe (dla bozonów i fermionów). Układy wielu elektronów i zakaz Pauliego.

11. Atomy i molekuły jako układy wielu elektronów. Przybliżenie jednoelektronowe: teoria orbitali atomowych i molekularnych. Spinorbitale, funkcja wyznacznikowa. Układy zamkniętopowłokowe.

12. Metoda Hartree-Focka i metoda Hartree-Focka-Roothaana. Twierdzenie Koopmansa. Teoria funkcjonału gęstości (DFT) i metoda Kohna-Shama.

13. Teoria struktury atomów: konfiguracje elektronowe, reguły Hunda, termy atomowe. Układ okresowy Mendelejewa.

14. Orbitale molekularne (wiążące i antywiążące) w jonie H2+. Powstawanie kowalencyjnego wiązania chemicznego.

15. Teoria struktury elektronowej molekuł w przybliżeniu LCAO MO. Orbitale molekularne kanoniczne i energie orbitalne, twierdzenie Koopmansa. Orbitale molekularne zlokalizowane, ich typy i konstrukcja przybliżona przy pomocy orbitali atomowych zhybrydyzowanych.

16. Powierzchnia energii potencjalnej, geometria molekuły i jej wyznaczanie. Model VSEPR.

17. Drgania molekuły. Przybliżenie harmoniczne i drgania normalne.

Energia rotacyjna, oscylacyjna i elektronowa molekuły.

18. Molekuły pi-elektronowe, metoda Hűckla i jej zastosowania.Reaktywność molekuł pi-elektronowych. Reguły Woodwarda-Hoffmanna.

19. Postulaty mechaniki kwantowej (dc):

(XI) Nietrwałość stanów wzbudzonych. (XII) Kwanty pola elektromagnetycznego (fotony).

20. Podstawy spektroskopii molekularnej: przejścia indukowane przez fale elektromagnetyczne (absorpcja i emisja fotonu). Przejścia rotacyjne, oscylacyjne i elektronowe. Intensywność przejść i reguły wyboru.

21. Wertykalne przejścia elektronowe: reguła Francka-Condona. Orbitalny model wzbudzeń elektronowych - metoda CIS.

22. Symetria molekuł. Klasyfikacja symetrii stanów elektronowych i drgań molekuł wieloatomowych.

Literatura:

1. Lucjan Piela, "Idee chemii kwantowej", PWN, Warszawa, 2003.

2. Włodzimierz Kołos, "Chemia kwantowa", PWN, Warszawa, 1978.

3. Włodzimierz Kołos, Joanna Sadlej, "Atom i cząsteczka", WNT, Warszawa, 2007.

Efekty uczenia się:

Wykład:

1. Zrozumienie podstawowej teorii mikroświata: mechaniki kwantowej.

2. Poznanie opisu kwantowego podstawowych składników otaczającej nas materii: elektronów, jąder atomowych i (skwantowanego) pola elektromagnetycznego.

3. Zrozumienie budowy atomów i molekuł (cząsteczek chemicznych), oraz poznanie metod ich opisu w ramach chemii kwantowej.

4. Poznanie niektórych aspektów reaktywności chemicznej molekuł, a także opisu oddziaływania molekuł z polem elektromagnetycznym.

Metody i kryteria oceniania:

Podstawą zaliczenia wykładu i proseminarium jest wynik egzaminu pisemnego.

Praktyki zawodowe:

brak

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Proseminarium, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Robert Moszyński, Leszek Stolarczyk
Prowadzący grup: Leszek Stolarczyk
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki.
ul. Pasteura 5, 02-093 Warszawa tel: +48 22 5532 000 https://www.fuw.edu.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)