Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Analiza aktywacyjna

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1200-1CHJANAKW6
Kod Erasmus / ISCED: 13.3 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0531) Chemia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Analiza aktywacyjna
Jednostka: Wydział Chemii
Grupy: Przedmioty do wyboru dla studentów 6-go semestru (S1-PRK-CHJR)
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne

Założenia (opisowo):

Zakłada się, że student posiada podstawową wiedzę z:


- fizyki, w szczególności fizyki ciała stałego i podstaw elektryczności;

- chemii ogólnej;

- chemii jądrowej, w szczególności rozpady promieniotwórcze, prawa rozpadów promieniotwórczych, budowa jądra atomowego; oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią, detekcja promieniowania;

- chemii fizycznej;

- chemii analitycznej.

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Na wykładzie przedstawione zostaną zagadnienia związane z fizycznymi podstawami oraz zastosowaniem techniki analizy aktywacyjnej. Omówione zostanie jej miejsce wśród technik chemii analitycznej, fizyczne podstawy detekcji promieniowania gamma pozwalające na dokonanie analizy jakościowej i ilościowej, sposób przygotowania próbek (aktywacja). Przedstawione zostaną wady i zalety techniki.

Pełny opis:

Klasyfikacja neutronów

Wykorzystywane reakcje jądrowe, przekroje czynne

Źródła cząstek aktywujących: neutronów, fotonów, cząstek naładowanych

Detektory promieniowania jądrowego: γ, neutronów, cząstek naładowanych

Matematyczny opis procesu aktywacji i rejestrowania aktywności, analiza natychmiastowa i opóźniona, cykliczna i kumulacyjna analiza aktywacyjna, analiza krótko- i bardzo długożyciowych izotopów

Neutronowa analiza aktywacyjna (NAA), wykorzystanie różnych energii neutronów

Fotonowa analiza aktywacyjna (PAA), metody rezonansowe, spektroskopia Mössbauera

Analiza aktywacyjna cząstkami naładowanymi (CPAA)

Procedura pomiarowa

Radiochemiczna analiza aktywacyjna, analiza specjacyjna

Analiza aktywacyjna wybranych pierwiastków, pomiar opóźnionych neutronów

Analiza ilościowa – metody bezpośrednia, wzorca pojedynczego i wielokrotnego, k0, symulacja widm

Limity detekcji, czułość i dokładność metody, walidacja, porównanie z innymi technikami analitycznymi

Źródła błędów w analizie aktywacyjnej

Specyficzne odmiany analizy aktywacyjnej: analiza impulsowa, analiza opóźnionego promieniowania X, obrazowanie/mapowanie, profilowanie składu z wykorzystaniem analizy aktywacyjnej

Przykłady zastosowań: geologia, archeologia, kryminalistyka, nauki o życiu

Analiza aktywacyjna w medycynie in-vivo, aktywacja w terapii medycznej

Termin wykładu jest do ustalenia

Literatura:

B. Dziunikowski, Radiometryczne Metody Analizy Chemicznej, WNT, Warszawa 1991

R. Dybczyński, S. Sterliński, Podstawy Analizy Aktywacyjnej, Ośrodek Informacji o Energetyce Jądrowej, Warszawa 1968

W. Lisiecki, Praktyczna Spektrometria Promieniowania Gamma w Badaniach Technicznych, WNT, Warszawa, 1967

A. Piątkowski, W. Scharf, Elektroniczne Mierniki Promieniowania Jonizującego, WMON, Warszawa 1979

A. Vértes, S. Nagy, Z. Klencsár, R.G. Lovas, F. Rösch, Handbook of Nuclear Chemistry, Springer, 2011

G. Molnar, Handbook of Prompt Gamma Activation Analysis: With Neutron Beams, Springer, 2004

Z.B. Alfassi, Instrumental Multi-Element Chemical Analysis, Kluwer, 1998

G. Gilmore, Practical Gamma-ray Spectroscopy, Wiley, 2008

W. Szymański, Chemia Jądrowa, PWN, Warszawa, 1991

A. Czerwiński, Energia Jądrowa i Promieniotwórczość, Oficyna Edukacyjna K. Pazdro, Warszawa, 2005

J. Sobkowski, M. Jelińska-Kazimierczuk, Chemia Jądrowa, Adamantan, Warszawa, 2006

W. Loveland, D.J. Morrissey, G.T. Seaborg, Modern Nuclear Chemistry, Wiley, Hoboken NJ 2006

Efekty uczenia się:

Znajomość podstaw analizy aktywacyjnej, w tym:

- co może być oznaczane za pomocą tej techniki;

- sposób aktywowania materiałów przeznaczonych do analizy, fizyczne podstawy zjawisk związanych z aktywowaniem;

- analiza jakościowa i ilościowa uzyskanych rezultatów;

- aparatura wykorzystywana w analizie, fizyczne podstawy jej działania i detekcji promieniowania ;

- mechanizm uzyskania informacji o składzie próbki na podstawie oddziaływania promieniowania z materiałem detektora;

- wady i zalety techniki;

- bezpieczeństwo pracy

Metody i kryteria oceniania:

Ocena

Praktyki zawodowe:

nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (zakończony)

Okres: 2024-02-19 - 2024-06-16
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Michał Grdeń
Prowadzący grup: Michał Grdeń
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki.
ul. Pasteura 5, 02-093 Warszawa tel: +48 22 5532 000 https://www.fuw.edu.pl/ kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.0.0-5 (2024-09-13)