Biologia komórki i jej struktur

Wykład dotyczy: budowy komórki i jej struktur, powiązań pomiędzy budową strukturalną a pełnionymi funkcjami, zagadnień związanych z fizjologią i cyklem życiowym komórki.

Wykład obejmuje zagadnienia:

1. Ogólna charakterystyka komórek pro- i eukariotycznych. Teoria komórkowa.

2. Skład molekularny komórek. Struktura i właściwości głównych składników chemicznych komórek.

3. Podstawowe procesy wewnątrzkomórkowe.

4. Budowa i funkcje błon biologicznych. Transport przez błony. Błona komórkowa – receptory błonowe, sygnalizacja międzykomórkowa.

5. Cytoszkielet komórki eukariotycznej– mikrotubule, filamenty pośrednie, mikrofilamenty (filamenty aktynowe), ich budowa i funkcje. Przykłady struktur cytoszkieletu w komórce prokariotyczej.

6. Organizacja i ruchy cytoplazmy. Organelle komórkowe.

7. Jądro komórkowe: otoczka jądrowa, jąderko. Struktura jądrowych kompleksów porowych. Transport do i z jądra przez pory jądrowe.

8. Cykl komórkowy i jego regulacja. Apoptoza.

9. Materiał genetyczny – struktura chromosomów eukariotycznych i bakteryjnych (genofory).

10. Mitoza i mejoza. Aberracje chromosomowe.

11. Mitochondria i chloroplasty (plastydy) i ich semiautonomia; dziedziczenie pozajądrowe.

12. Endocytoza. Lizosomy – ich biogeneza i rola w endocytozie.

13. Synteza i sekrecja białka, organelle szlaku sekrecyjnego.Transport białek w komórce – kotranslacyjny i posttranslacyjny. Modyfikacje posttranslacyjne.

14. Struktura i typy połączeń międzykomórkowych.

15. Macierz zewnątrzkomórkowa – jej budowa i funkcje. Elementy budowy ścian komórkowych komórek.

16. Onkogeneza i nowotwory. Komórki macierzyste.

Podstawy Biologii Komórki”. B. Alberts i wsp. PWN (wydanie drugie, 2018)

„Strukturalne podstawy biologii komórki”. Wincenty Kilarski, Elżbieta Pyza, Grzegorz Tylko, PWN 2022

"Molecular Biology of the Cell" 4th edition. B.Alberts i wsp. 2002

„Cytobiochemia”. L. Kłyszejko – Stefanowicz, PWN 2002

Efekty kształcenia:

1. zna strukturalne podstawy budowy komórki i funkcję tych struktur (K_W01, K_W04, K_W06)

2. zna podstawowe aspekty regulacji cyklu komórkowego, mitozy i mejozy (K_W01, K_W06)

3. opanował wiedzę dotyczącą przekazywania sygnału, apoptozy, onkogenezy ((K_W01, K_W03, K_W06)

4. umie wyjaśnić i przedstawić podstawowe procesy zachodzące w komórkach (K_U01, K_U02)

5. rozumie i potrafi wykorzystać wiedzę o komórkowych podstawach funkcjonowania organizmów (K_K01, K_K05)

Egzamin końcowy pisemny - pytania otwarte oraz test wyboru