Przedmiot fakultatywny: Niemiecka Republika Demokratyczna w niemieckim filmie przed i po 1989 roku

Tematem zajęć będzie wizerunek Niemieckiej Republiki Demokratycznej w filmie niemieckim

(rzeczywistość, symbole, problemy). Przykładów dostarczy kino Defy sprzed roku 1989 –

ważne, znane i dyskutowane, jak i filmy powstałe już po roku 1989 – związane z nurtem

nostalgicznym, ale i nie tylko.

Filmy, które zostaną omówione i zinterpretowane podczas zajęć stanowić mogą wartościowe

źródło do przyjrzenia się problemom NRD w okresie jej istnienia, jak i kwestiom związanym z

tym nieistniejącym już krajem po zjednoczeniu Niemiec (jak choćby historia NRD,

wyobrażenia społeczne, problemy, itd.). Poszczególne zajęcia będą skoncentrowane wokół

takich filmów jak m.in.: „Gwiazdy” Konrada Wolfa (1959), „Ślad kamieni” Franka Beyera

(1966), „Coming out” (1989) Heinera Carowa, „Architekci” (1989) Petera Kahanego, „Good

Bye, Lenin!” Wolfganga Beckera (2003), „Go Trabi, go!” Petera Timma (1991), „Słoneczna

Aleja” (1999) oraz inne filmy Leandera Haussmanna, „Życie na podsłuchu” (2006) Floriana

Henckel von Donnersmarcka oraz „Ostatnia egzekucja” Franziski Stünkel (2021). Ponadto,

wspomniane i omówione zostaną wybrane seriale dotyczące NRD po 1989 roku, filmy

indiańskie Defy oraz enerdowskie filmy sci-fi (np. „Milcząca gwiazda” Kurta Maetziga, 1960),

które interesująco mówią o aspiracjach enerdowskiego kina i jego specyfice.

Prowadząca przedmiot udostępnia studentom wszystkie materiały do zajęć. Znajomość

języka niemieckiego nie jest wymagana (fragmenty filmowe będą prezentowane z

tłumaczeniem polskim lub angielskim).

Nakład pracy studenta:

Uczestnictwo i praca na zajęciach, przygotowanie do zajęć (uczestnictwo w dyskusji,

wykonanie krótkiej pracy pisemnej) – (2 ECTS).

Od studentów oczekuje się przygotowania zadanej lektury tekstowej lub /i wizualnej,

czynnego uczestnictwa w zajęciach (zabieranie głosu w dyskusji).

Metody dydaktyczne

Metoda podająca, dyskusja, dyskusja kierowana, „burza mózgów”, prezentacja

multimedialna prowadzącego, fragmenty filmowe, materiały audiowizualne i tekstowe w

różnym zakresie.

Literatura podstawowa: Lektury zostaną przedstawione i udostępnione studentom w

nawiązaniu do prezentowanych zagadnień (drogą elektroniczną).

Przykładowe opracowania:

Archiwum DEFA Film Library, University of Massachusetts, na: https://www.umass.edu/defa/

Andrzej Gwóźdź, Kino na biegunach. Filmy niemieckie i ich historie (1949-1991),

Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2019.

Sebastian Heiduschke, East German Cinema: DEFA and Film History, Palgrave Macmillan,

2013.

Re-imagining DEFA. East German Cinema in its National and Transnational Context, red.

Sebastian Heiduschke, Sean Allan, Berghahn, 2015.

Ralf Schenk, Eine kleine Geschichte der DEFA. Daten, Dokumente, Erinnerungen / zsgest.

und kommentiert von Ralf Schenk, Berlin 2006.

Wiedza: absolwent zna i rozumie:

- w stopniu podstawowym specyfikę różnych modeli kultury w ujęciu antropologicznym,

procesy ich transformacji i wzajemne powiązania oraz emanacje w sferze symbolicznej i

semiotycznej, a więc w przestrzeni kultury Niemiec (K1_W03) a szczególnie w odniesieniu

do NRD i kultury filmowej

- w podstawowym stopniu kontekst kultury filmowej i medialnej – potrafi zastosować tę

wiedzę w odniesieniu do kultury Niemiec (K1_W05)

- w podstawowym stopniu szeroko rozumiany kontekst interkulturowy; ma wiedzę o

człowieku jako podmiocie konstruującym wytwory kulturowe, ma świadomość zasad ich

funkcjonowania i wynikających stąd różnic w postrzeganiu życia społecznego przez

przedstawicieli różnych narodowości w kontekście Niemiec i Europy (K1_W07)

Umiejętności: absolwent potrafi:

- wyszukać, selekcjonować, analizować i wykorzystywać potrzebne mu informacje z różnych

źródeł (K1_U01)

- formułować i analizować problemy badawcze, dobierać metody i narzędzia badawcze, oraz

prowadzić pod kierunkiem opiekuna naukowego proste badania z zakresu kulturoznawstwa i

dyscyplin pokrewnych, dotyczących Niemiec ze szczególnym uwzględnieniem NRD oraz

sytuacji po przełomie 1989 (K1_U02)

- rozwijać swoje umiejętności badawcze, samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze

wsparcia opiekuna naukowego; umiejętnie formułować myśli, prezentować wyniki badań w

postaci wypowiedzi ustnej lub pisemnej (różnego typu) (K1_U03)

- przeprowadzić krytyczną analizę wytworów kultury właściwych dla danej epoki w rozwoju

Niemiec; rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury Niemiec, przeprowadzić ich analizę,

odróżniać różne perspektywy spojrzenia na rozwój kultury, mając świadomość istnienia

różnic tożsamości kulturowych i kontekstu (K1_U05)

- samodzielnie przygotować wypowiedź pisemną i ustną, w języku polskim, na wybrane

tematy z zakresu teorii kultury oraz problematyki Niemiec w kontekście kultury filmowej w

NRD i po przełomie 1989, prezentować wyniki swojej pracy na forum grupy (K1_U08)

Kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do:

- do krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego dokształcania się i uzupełniania zdobytej

wiedzy (K1_K01)

- efektywnego komunikowania się i życia w społeczeństwie, w tym również w społeczeństwie

odmiennym kulturowo od własnego, podejmowania pracy w grupie, radzenia sobie w

typowych sytuacjach zawodowych, do weryfikacji swoich poglądów na drodze rzeczowej

dyskusji oraz oceny posiadanej wiedzy (K1_K02)

1. Organizacja zajęć

Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu jest obowiązkowa obecność na

zajęciach. W przypadku zajęć o wymiarze 30 godzin w semestrze dopuszczalne jest

opuszczenie 2 zajęć bez usprawiedliwienia w semestrze.

Zajęcia prowadzone będą w formie konwersatorium i dyskusji (dyskusja otwarta i w grupach)

na temat zadanych lektur lub materiału zaprezentowanego przez prowadzącego. Aktywny

udział w dyskusji oznacza merytoryczne uczestnictwo w dyskusji podczas co najmniej 50%

zajęć. Do każdego tematu prowadzący przedmiot proponuje studentom lekturę w formie

tekstowej lub (i) wizualnej. Lektury są zapewniane studentom przez prowadzącego zajęcia.

Struktura zajęć:

- wprowadzenie prowadzącej (informacyjne, problemowe, prezentacja multimedialna)

- analiza tekstów i / lub nagrań filmowych (wspólnie z grupą pod kierunkiem prowadzącego z

elementami np. burzy mózgów)

- otwarta dyskusja w ramach grupy zajęciowej i podsumowanie prowadzącej.

2. Metody oceniania

Przedmiot kończy się zaliczeniem na ocenę w formie pisemnej (krótka praca pisemna na

temat zaproponowany przez prowadzącą). Bieżąca rejestracja aktywności studentów

(merytoryczne wypowiedzi podczas zajęć).

3. Kryteria oceniania

Na końcową ocenę składają się: krótka praca pisemna (80 %) oraz aktywność

na zajęciach (20 %) - (aktywność podnosi ocenę końcową). Aktywny udział w dyskusji

oznacza merytoryczne uczestnictwo w dyskusji podczas co najmniej 50% zajęć.

4. Skala ocen:

0%-49% - 2

50%-60% - 3

61%-70% - 3+

71%-80% - 4

81%-90% - 4+

91%-100% - 5

Dodatkowa wiedza - 5+