Kultura krajów regionu w kontekście europejskim – Niemcy

ogólnouniwersyteckie

w sali

Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów z głównymi problemami historii kultury Niemiec na tle wydarzeń kulturowych Europy.

Zajęcia zamykają blok poświęcony historii i współczesności kultury Niemiec. Ich celem jest wskazanie i analiza relacji miedzy kulturą Niemiec a kulturami krajów europejskich oraz usytuowanie wybranej kultury na mapie zjawisk i procesów kulturowych kształtujących współcześnie oblicza kultury europejskiej. Materiałem analizowanym w ramach zajęć są zarówno zjawiska i procesy związane z tożsamością i różnorodnością kulturową, formy więzi i działań społecznych oraz nurty ideowe i związane z nimi praktyki instytucjonalizacji, kontestacji i emancypacji jak i reprezentacje literackie i artystyczne tych zjawisk i procesów. Poszczególne ujęcia łączy wykorzystanie teorii i kategorii antropologicznych.

Student rozwija swoje umiejętności badawcze, uczy się samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego.

Omówione zostaną następujące problemy:

1. Dziedzictwo luteranizmu i kalwinizmu – Max Weber „Etyka protestancka i duch kapitalizmu”

2. Faustyzm i romantyzm niemiecki w kontekście europejskim – na przykładzie interpretacji filmowej

3. Republika weimarska i mit Berlina – na przykładzie „Berlin Alexanderplatz”

4. Problem I wojny światowej w pamięci niemieckiej i europejskiej (na przykładzie „Na zachodzie bez zmian”)

5. Znaczenie „Heimat“ dla niemieckiej tożsamości a problem ojczyzn w Europie Środkowo-Wschodniej

6. Nazizm a inne totalitaryzmy XX wieku

7. Niemiecka polityka i problemy pamięci (na przykładzie badań i opracowań m.in. Haralda Welzera)

8. Zimna wojna (i jej obrazy filmowe; Berlin jako "miasto szpiegów")

9. Relacje polsko-niemieckie ze szczególnym uwzględnieniem polsko-niemieckich miejsc pamięci (na przykładzie Gdańska)

10. Relacje między RFN a NRD na przykładzie kultury filmowej

11. Kultura materialna (i popularna) NRD na tle innych państw

12. Upadek muru berlińskiego – jako teatr polityki i historii (na przykładzie m.in. filmów pozjednoczeniowych)

13. Krajobraz niemiecki po zjednoczeniu – obrazy transformacji politycznej/ relacje francusko-niemieckie

14. Współczesność niemiecka (kulturalna, językowa, literacka, filmowa)

15. Zaliczenie na ocenę

Nakład pracy studenta:

Uczestnictwo w zajęciach w sali – 30 godzin (1 ECTS)

Przygotowanie do zajęć - 30 godzin (1 ECTS)

Przygotowanie do zaliczenia ustnego – 30 godzin (2 ECTS)

Zajęcia prowadzone są przez wykładowcę z uwzględnieniem prezentacji multimedialnej i różnych materiałów audiowizualnych. Przedmiot realizowany jest z wykorzystaniem i odwołaniem do materiałów audiowizualnych (filmu) w interpretacji przedstawianych problemów. Prezentacja problemów kultury poprzez film i media audiowizualne.

Literatura do zajęć zostanie przedstawiona na pierwszych zajęciach i oferowana studentom (skany, wydruki, linki) przed zajęciami.

Lektury uzupełniające:

Mann Golo, Niemieckie dzieje w XIX i XX wieku, Borussia, Olsztyn 2007

Cziomer Erhard, Historia Niemiec współczesnych 1945-2005, Neriton, Warszawa 2006

Słownik współczesnej kultury krajów języka niemieckiego, Wrocław 2019

Glaser Hermann, Kultura RFN. Zarys historii 1945-1989, Oficyna Naukowa, 2002

Kino niemieckie w dialogu pokoleń i kultur, red. Andrzej Gwóźdź, Rabid, Kraków 2004

Gwóźdź Andrzej, Kino na biegunach. Filmy niemieckie i ich historie 1949-1991, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2018

Polacy i Niemcy. Historia-kutura-polityka,Poznańska Biblioteka Niemiecka,Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2003

Ahbe Thomas, Ostalgie. Zu ostdeutschen Erfahrungen und Reaktionen nach dem Umbruch, Berlin 2016

Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, Saryusz-Wolska Magdalena, Universitas, Kraków 2009

Efekty uczenia się:

Wiedza: absolwent zna i rozumie:

- w stopniu podstawowym specyfikę różnych modeli kultury w ujęciu antropologicznym, procesy ich transformacji i wzajemne powiązania oraz emanacje w sferze symbolicznej i semiotycznej, a więc w przestrzeni kultury Niemiec (K1_W03) na tle kontekstu europejskiego.

- w podstawowym stopniu kontekst europejski i globalny procesów kulturowych – potrafi zastosować tę wiedzę w odniesieniu do kultury Niemiec na każdym etapie ich rozwoju (K1_W05) na tle kontekstu europejskiego.

- w podstawowym stopniu szeroko rozumiany kontekst interkulturowy; ma wiedzę o człowieku jako podmiocie konstruującym wytwory kulturowe, ma świadomość zasad ich funkcjonowania i wynikających stąd różnic w postrzeganiu życia społecznego przez przedstawicieli różnych narodowości w kontekście Niemiec i Europy (K1_W07)

Umiejętności: absolwent potrafi:

- wyszukać, selekcjonować, analizować i wykorzystywać potrzebne mu informacje z różnych źródeł (K1_U01)

- formułować i analizować problemy badawcze, dobierać metody i narzędzia badawcze, oraz prowadzić pod kierunkiem opiekuna naukowego proste badania z zakresu kulturoznawstwa i dyscyplin pokrewnych, dotyczących Niemiec (K1_U02)

- rozwijać swoje umiejętności badawcze, samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego; umiejętnie formułować myśli, prezentować wyniki badań w postaci wypowiedzi ustnej lub pisemnej (różnego typu) (K1_U03)

- przeprowadzić krytyczną analizę wytworów kultury właściwych dla danej epoki w rozwoju Niemiec; rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury Niemiec, przeprowadzić ich analizę, odróżniać różne perspektywy spojrzenia na rozwój kultury, mając świadomość istnienia różnic tożsamości kulturowych i kontekstu na tle innych państw (K1_U05)

- samodzielnie przygotować wypowiedź pisemną i ustną, w języku polskim, na wybrane tematy z zakresu teorii kultury oraz problematyki Niemiec na tle europejskim, prezentować wyniki swojej pracy na forum grupy (K1_U08)

Kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do:

- do krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego dokształcania się i uzupełniania zdobytej wiedzy (K1_K01)

- efektywnego komunikowania się i życia w społeczeństwie, w tym również w społeczeństwie odmiennym kulturowo od własnego, podejmowania pracy w grupie, radzenia sobie w typowych sytuacjach zawodowych, do weryfikacji swoich poglądów na drodze rzeczowej dyskusji oraz oceny posiadanej wiedzy (K1_K02)

1. Organizacja zajęć

Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu jest obowiązkowa obecność na zajęciach.

W przypadku zajęć o wymiarze 30 godzin w semestrze dopuszczalne jest opuszczenie 2 zajęć

bez usprawiedliwienia w semestrze.

Zajęcia prowadzone będą w formie konwersatorium i dyskusji (dyskusja otwarta i w grupach)

na temat zadanych lektur lub materiału zaprezentowanego przez prowadzącego. Aktywny

udział w dyskusji oznacza merytoryczne uczestnictwo w dyskusji podczas co najmniej 50%

zajęć. Do każdego tematu prowadzący przedmiot proponuje studentom lekturę w formie

tekstowej lub (i) wizualnej. Lektury są zapewniane studentom przez prowadzącego zajęcia.

Struktura zajęć:

- wprowadzenie prowadzącej (informacyjne, problemowe)

- analiza tekstów i / lub nagrań filmowych (wspólnie z grupą pod kierunkiem prowadzącego z

elementami np. burzy mózgów)

- otwarta dyskusja w ramach grupy zajęciowej i podsumowanie.

2. Metody oceniania

Przedmiot kończy się zaliczeniem na ocenę w formie ustnej (losowane pytania),

sprawdzającym znajomość lektur oraz wiadomości przedstawiane w toku zajęć.

Przewidziana jest także prezentacja (lub inna wypowiedź ustna) na temat zadany przez

prowadzącego. Ostateczny termin prezentacji stanowi data wyznaczona przez prowadzącego

na pierwszych lub drugich zajęciach. Osoby nieobecne na tych zajęciach zobowiązane są do

zasięgnięcia informacji u prowadzącego zajęcia.

Bieżąca rejestracja aktywności.

3. Kryteria oceniania

Na końcową ocenę składają się: zaliczenie ustne (60 %), prezentacja (20%) oraz aktywność

na zajęciach (20 %) - (aktywność podnosi ocenę końcową). Aktywny udział w dyskusji

oznacza merytoryczne uczestnictwo w dyskusji podczas co najmniej 50% zajęć.

4. Skala ocen:

0%-49% - 2

50%-60% - 3

61%-70% - 3+

71%-80% - 4

81%-90% - 4+

91%-100% - 5

Dodatkowa wiedza - 5+