Niedokształcenie mowy pochodzenia korowego

obowiązkowe

Student zna wczesne uwarunkowania rozwoju mowy, ma opanowaną wiedzę na temat budowy i funkcjonowania mózgu człowieka.

w sali

Realizacja przedmiotu ma zapewnić poznanie objawów językowych i pozajęzykowych charakterystycznych dla zaburzeń mowy i języka uwarunkowanych uszkodzeniami i/lub dysfunkcjami ośrodkowego układu nerwowego rejestrowanymi u dzieci i młodzieży. Studenci poznają podstawowe logopedyczne metody diagnozowania i usprawniania dzieci z takimi zaburzeniami.

Na zajęciach realizowane są następujące zagadnienia:

- definicje i klasyfikacje zaburzeń mowy i języka uwarunkowanych mózgowo u dzieci i młodzieży,

- charakterystyczne językowe i pozajęzykowe objawy zaburzeń,

- metody i narzędzia logopedycznego diagnozowania osób z zaburzeniami pochodzenia mózgowego,

- terapeutyczne postępowanie logopedyczne (m.in. wybór metod i dobór materiału językowego stosowanego w ćwiczeniach),

- sytuacja administracyjno-prawna dzieci z afazją w systemie oświaty w Polsce,

-fundacje i stowarzyszenia rodziców dzieci i dzieci z zaburzeniami mowy i języka uwarunkowanymi krowo (ośrodkowo).

Dilling – Ostrowska E. (1982) ”Rozwój i zaburzenia mowy u dzieci w zależności od stopnia dojrzałości układu nerwowego”. [w:] red.J.Szumska „Zaburzenia mowy u dzieci”, Warszawa.

Drewniak-Wołosz E., Paluch A. (2018), "Karty oceny języka dziecka – AFA. KOJD-AFA", Komlogo, Gliwice.

Emiluta – Rozya D. (2002) „Projekt „Badania mowy” Ireny Styczek jako pierwowzór logopedycznego postępowania diagnostycznego”, Szkoła Specjalna nr 3.

Emiluta-Rozya D. (2008) "Madyfikacja zestawienia form zaburzeń mowy H. Mierzejewskiej i D. Emiluty-Rozya, [w:] J. Porayski-Pomsta (red.) Diagnoza i terapia w logopedii, , Elipsa, Warszawa.

Emiluta-Rozya D. (2013) "Całościowe badanie logopedyczne z materiałem obrazkowym". Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.

Gałkowski T. i Jastrzębowska G. (red.) (1999) „Logopedia. Pytania i odpowiedzi.” Podręcznik akademicki, Uniwersytet Opolski, Opole.

Grabias S. (1994)„Logopedyczna klasyfikacja zaburzeń mowy”, Audiofonologia T. VI Warszawa – Lublin.

Grabias S. (2001) „Perspektywy opisu zaburzeń mowy”, [w:] „Zaburzenia mowy”. (red.) S. Grabias, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.

Grabias S. (2012). "Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego", [w:] (red.). S.Grabias, M. Kurkowski (red.), Logopedia.

Terapia zaburzeń mowy (s. 15–74). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Haman E., Fronczyk K, Łuniewska M. (2012), Obrazkowy Test Słownikowy – Rozumienie, Pracownia Testów Psychologicznych i Pedagogicznych, Gdańsk.

Herzyk A. (1992) „Afazja i mutyzm dziecięcy”, Lublin.

Herzyk A. (1993) „Mózgowa organizacja języka w ontogenezie. Ujęcie neuropsychologiczne”, Audiofonologia T.V., Warszawa-Lublin.

Kaczmarek B. ( 1993) „Mowa a kształtowanie się asymetrii mózgowej”. [w:] Scholasticus 4-5, Linea, Wrocław-Lublin.

Kaczmarek B. (1986) „Z zagadnień kształtowania mowy u dzieci z dysfunkcjami ośrodkowego układu nerwowego”. „Zagadnienia wychowawcze a zdrowie psychiczne”. Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej nr 2-3, Warszawa.

Knobloch – Gala A. ( 1990) „Asymetria i integracja hemisferyczna a mowa i niektóre jej zaburzenia”, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.

Kordyl Z. ( 1969) „Psychologiczne problemy afazji dziecięcej”, PWN, Warszawa.

„Mowa dzieci afatycznych”, [w:] Logopedia 8-9, Lublin.

Kowszykow W. A. (1985) „Alalia ekspresywna”. Instytut A.U.Herzena, Leningrad.

Kułakowska Z. współ. Konera W. (2003) „Wczesne uszkodzenie dojrzewającego mózgu. Od neurofizjologii do rehabilitacji”. Folium. Lublin

Krasowicz-Kupis G. (2012) „SLI i inne zaburzenia językowe”, GWP, Sopot

Kurowska M. (2008) „Rozwijanie umiejętności rozumienia wypowiedzi

i samodzielnego wypowiadania u dzieci niedokształceniem mowy pochodzenia korowego”. [w:] Diagnoza i Terapia w Logopedii (red.) Porayski-Pomsta J., Elipsa, Warszawa.

Kurowska M. (2009) „Umiejętność tworzenia opisu i opowiadania przez dzieci z dysfunkcjami ośrodkowego układu nerwowego”. [w:] Poradnik Językowy 8, Warszawa.

Kurowska M. (2012) „Rozwijanie aktywności werbalnej jako działanie diagnostyczno-usprawniąjące”[w:] Interwencja logopedyczna. Zagadnienia ogólne i praktyka, red. Porayski-Pomsta J, Przybysz-Piwko M., Elipsa, Warszawa.

Kurowska M. (2012) „Niedokształcenie mowy pochodzenia korowego w świetle materiału badawczego”, "Poradnik Językowy", z.10, ss. 60-76.

Kurowska M. (2015) „Rokowania dotyczące rozwoju mowy i języka u dzieci

z zaburzeniami uwarunkowanymi uszkodzeniami i/lub dysfunkcjami ośrodkowego układu nerwowego”, "Poradnik Językowy", z.5, ss. 18-31.

Kurowska M. (2015) „Studium przypadku pacjenta z niedokształceniem mowy pochodzenia korowego”, Neurolingwistyka praktyczna, nr1, ss.104-124.

Kurowska M. (2016), „Kształtowanie się zachowań komunikacyjnych u dzieci z uszkodzeniami i/lub dysfunkcjami ośrodkowego układu nerwowego”, Elipsa, Warszawa.

Kurowska M. (2017), „Opóźnienia w rozwoju mowy a afazja rozwojowa w praktyce logopedycznej”, „Poradnik Językowy”, z.6, s. 15-26.

Kurowska M. (2018), "Interpretacja wyników badania kinestezji artykulacyjnej a diagnoza logopedyczna", Studia Pragmalingwistyczne ROK X, ss.171-184.

Kurowska M. (2018), „Sposoby aktualizowania prawidłowej struktury znaczeniowej, brzmieniowo-artykulacyjnej i gramatycznej wyrazów u dzieci z zaburzeniami mowy i języka uwarunkowanymi korowo”, „Poradnik Językowy”, z.5, s. 68-77.

Kurowska M. (2018), „Terapia logopedyczna dzieci z zaburzeniami rozwoju mowy i języka pochodzenia korowego. Opis Przypadków”, [w:] Metody terapii logopedycznej (red.) Domagała A., Mirecka U., Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 759-779.

Kurowska M. (2018), „Terapia logopedyczna dzieci z zaburzeniami rozwoju mowy i języka pochodzenia korowego. Logopeda w placówkach oświatowych – rozwiązania systemowe”, [w:] Metody terapii logopedycznej (red.) Domagała A., Mirecka U., Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 1003-1023.

Kurowska M. (2019), "Logopedyczna diagnoza dzieci z zaburzeniami w rozwoju mowy i języka uwarunkowanymi korowo" Logopedia nr 48-2, Lublin, s. 189-204.

Kurowska M. (2020) „Diagnoza różnicowa niedokształcenia mowy pochodzenia korowego i niedokształcenia mowy w autyzmie.”, [w:] Diagnoza i terapia logopedyczna małego dziecka z zaburzeniem ze spektrum autyzmu(ASD) (red.) Kwsiborska-Dudek J., Emiluta-RozyaD., Wydawnictwo Harmonia Universalis, Wydawnictwo Akademii, Pedagogiki Specjalnej, Gdańsk, s.151-170.

Kurowska M. (2021), „Diagnoza i terapia w przypadku zaburzeń rozwoju mowy i języka pochodzenia korowego”, [w:] "Logopedia przedszkolna i wczesnoszkolna" (red.) A. Domagała, U. Mirecka,, Harmonia Universalis, Gdańsk, s. 438-453.

Kurowska M. (2021), „Dziecko z zaburzeniami mowy i języka pochodzenia korowego w przedszkolu i na etapie edukacji wczesnoszkolnej”, [w:] (red.) A. Domagała, U. Mirecka, "Logopedia przedszkolna i wczesnoszkolna", Harmonia Universalis, Gdańsk, s. 438-453.

Kurowska M. (2022), Umiejętności narracyjne dzieci i młodzieży z padaczką. Badania własne, Logopaedica Lodziensia, nr 6, s.133-155.

Kurowska M. (2024), Diagnoza logopedyczna dziecka z zaburzeniami w rozwoju mowy i języka uwarunkowanymi padaczką. Studium przypadku, „Poradnik Językowy”, z.2, s.11-25.

Leonard L. (2005) „SLI- Specyficzne zaburzenia rozwoju językowego”, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.

Logopedia.(2008) „Standardy postępowania logopedycznego” T.23, Lublin.

Maryniak A. (2000) „Rozwój dzieci z guzami mózgu”, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.

Maryniak A. (2004) „Dzieci z guzami móżdżku”, Wydawnictwo Emu, Warszawa.

Mierzejewska H., Emiluta – Rozya D. (1998) „Propozycja modyfikacji projektu „Badania Mowy” Ireny Styczek”, Logopedia 25, Lublin.

Mierzejewska H., Przybysz - Piwkowa M. (1997) „Rozważania na temat terminologii logopedycznej”. w: „Rozwój poznawczy i rozwój językowy dzieci z trudnościami w komunikacji werbalnej”. Materiały z konferencji . Wydawnictwo DiG, Warszawa.

Paluch A., Drewniak-Wołosz E., Mikosza L. (2003) „Afa-Skala. Jak badać mowę dziecka afatycznego?”, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.

Parol U.Z. (1989) „ Dziecko z niedokształceniem mowy”, WSiP, Warszawa.

Parol U.Z. (1998) „Diagnostyka logopedyczna w przypadkach alalii (niedokształcenia mowy o typie afazji”. Szkoła Specjalna nr 3.

Przybysz – Piwkowa M. (1993) „Jak pomóc dziecku z trudnościami w komunikacji werbalnej w poznawaniu morfologii języka”,Uniwersytet Gdański , Gdańsk.

Pużyński S., Wciórka J. (red. przekładu) (1997), „Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne”. Kraków-Warszawa.

Rodak H., Nawrocka D. (1993) „Od obrazka do słowa. Gry rozwijające mowę dziecka”. WSiP, Warszawa.

Smoczyńska M.. (2012) "Opóźniony rozwój mowy a ryzyko SLI: wyniki badań podłużnych dzieci polskich", [w:] Interwencja logopedyczna. Zagadnienia ogólne i praktyka. (red.) Porayski-Pomsta J., Przybysz-Piwko M., Elipsa, Warszawa.

Smoczyńska M., Haman E., Czapewska E., Maryniak A., Krajewski G., Banasik N., Kochańska M., Łuniewska M. (2015), "Test Rozwoju Językowego TRJ", Instytut Badań Edukacyjnych.

Sovak M. „Alalia”, Logopedia 10, Lublin.

Szeląg E. (1996) „ Różnice indywidualne a mózgowe mechanizmy mowy. Przegląd badań własnych.”, Logopedia nr 23, Lublin.

Stecko E. (1994) „Badanie słuchu odróżniające alalię sensoryczną od niedosłuchu”. w: „Zaburzenia mowy u dzieci – wczesne rozpoznawanie i postępowanie logopedyczne”, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Stecko E. (2009) „Sprawdź jak mówię – karta badania logopedycznego z materiałami pomocniczymi.”

Tarczyńska H. (1982) „ Rozwój i zaburzenia czynności ruchowych a funkcje mowy u dzieci”. [w:] red. J Szumska „Zaburzenia mowy u dzieci”, Warszawa.

Zaleski T.(1992) „Opóźniony rozwój mowy u dzieci”, PZWL, Warszawa.

Zalewska M. (1998) „ Dziecko z zespołem prostego opóźnienia rozwoju mowy”. w: „Wybrane problemy psychologicznej diagnozy zaburzeń rozwoju mowy” red. J. Rola, Wydawnictwo WSPS.

WIEDZA. Student:

-zna treść i zakres użycia terminów: afazja dziecięca- rozwojowa i nabyta, DLD, alalia, niedokształcenie mowy o typie afazji, niedokształcenie mowy pochodzenia korowego (ośrodkowego),

-zna różne klasyfikacje mózgowych zaburzeń mowy i języka,

-zna przyczyny, patomechanizm mózgowych zaburzeń mowy i języka,

-zna objawy językowe i pozajęzykowe mózgowych zaburzeń mowy i języka u dzieci i młodzieży,

-zna różne metody diagnozowania i usprawniania dzieci z niedokształceniem mowy pochodzenia korowego (ośrodkowego),

- zna podstawy administracyjno-prawne regulujące sytuację dzieci z afazją w polskim systemie edukacyjnym

UMIEJĘTNOŚCI. Student:

-potrafi samodzielnie opisywać, analizować objawy językowe i pozajęzykowe niedokształcenia mowy pochodzenia korowego (ośrodkowo),

-potrafi diagnozować dzieci z zaburzeniami mózgowymi,

-potrafi opracować plan, terapii uwzględniając potrzeby i możliwości pacjenta,

-potrafi prowadzić terapię z pacjentem,

KOMPETENCJE SPOŁECZNE. Student:

- posiada umiejętność rozumienia sytuacji emocjonalno-społecznej pacjenta z niedokształceniem mowy pochodzenia korowego (ośrodkowo) i jego rodziny,

- potrafi współpracować z innymi specjalistami w celu tworzenia skutecznego procesu usprawniania mowy i języka pacjenta z dysfunkcjami mózgowymi.

Obecność na zajęciach - dwie dopuszczalne nieobecności. Powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych, np. zwolnieniem lekarskim) – nie ma możliwości zaliczenia zajęć. Usprawiedliwione nadprogramowe nieobecności muszą zostać odpracowane w sposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia.

Zadania praktyczne.

Test zaliczeniowy-pisemny z całości materiału, po zakończeniu wykładów. Zaliczenie od 60%.