Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Twórcy lat 1864-1918. Porządki historycznoliterackie

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3001-C461LP1
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0232) Literatura i językoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Twórcy lat 1864-1918. Porządki historycznoliterackie
Jednostka: Instytut Literatury Polskiej
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 15.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

seminaria magisterskie

Założenia (opisowo):

Przedmiot pogłębiający wiedzę w zakresie literatury i kultury drugiej połowy XIX wieku, przygotowujący do napisania rozprawy magisterskiej.

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Zajęcia poświęcone są literaturze drugiej połowy XIX i początku XX wieku uporządkowanej według innych kryteriów niż zakładają tradycyjne podziały historycznoliterackie. Pozwoli to zobaczyć dziewiętnastowieczność w nowej perspektywie, zawieszającej oczywistość czy zasadność podziałów na twórczość pokolenia pozytywistów i młodopolan, wyrazistość delimitacji na pierwszą i drugą połowę wieku oraz oznaczania cezur epok i formacji. Będzie sprzyjać także równoległej lekturze utworów pisarek i pisarzy dobrze i mniej znanych, zarówno tekstów dziś kanonicznych, jak i tych zepchniętych na margines literackiej mapy.

Pełny opis:

Zajęcia poświęcone są literaturze drugiej połowy XIX i początku XX wieku uporządkowanej według innych kryteriów niż zakładają tradycyjne podziały historycznoliterackie. Pozwoli to zobaczyć dziewiętnastowieczność w nowej perspektywie, zawieszającej oczywistość czy zasadność podziałów na twórczość pokolenia pozytywistów i modernistów, wyrazistość delimitacji na pierwszą i drugą połowę wieku oraz oznaczania cezur epok i formacji. Będzie sprzyjać także równoległej lekturze utworów pisarek i pisarzy dobrze i mniej znanych, zarówno tekstów dziś kanonicznych, jak i tych zepchniętych na margines literackiej mapy. Przyglądanie się tak zestawionym dziełom i nazwiskom pozwoli zweryfikować wiele historycznoliterackich stereotypów; zrozumieć umowność konstruktów, jakimi są różne narracje w zakresie historiografii literackiej; dostrzec problematyczność chronologii procesu literackiego. Nie wyklucza to, rzecz jasna, możliwości zajmowania się najbardziej reprezentatywnymi dziełami czy zjawiskami literackimi tamtego czasu; dzięki osadzeniu w nowych kontekstach mogą one wszakże odsłonić swoje niedoceniane dotychczas aspekty.

Seminarium magisterskie przygotowuje studentów do pisania prac dyplomowych. Stwarza podstawy do rozwijania zainteresowań naukowych uczestników i podjęcia przez nich samodzielnej pracy badawczej. Poszerza i profiluje zgodnie z tytułową tematyką wiedzę z zakresu literatury i kultury drugiej połowy XIX wieku, zapoznaje z nowymi metodologiami badań literaturoznawczych, kształtuje naukowy warsztat pracy badacza, uwzględniający używanie technik informacyjno-komunikacyjnych. Tematy prac magisterskich mogą w różny sposób (ściślejszy, luźniejszy lub tylko kontekstowy) wiązać się z główną tematyką seminarium.

Literatura:

Lista przykładowych utworów literackich, które będą omawiane, jest zamieszczona w spisie tematów.

Przykładowe konteksty – nie tylko literatura

[będą uzupełniane po rozmowach z osobami uczestniczącymi w seminarium]

Józef Bachórz, Józef Ignacy Kraszewski i polski wiek XIX, „Ruch Literacki” 1987, z. 3.

Cyprian Norwid. Prorok niechciany, Warszawa 2001 [katalog towarzyszący wystawie zorganizowanej przez Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza we współpracy z Muzeum Narodowym w Warszawie i Biblioteką Narodową];

Agnieszka Czajkowska, Krzysztof Czajkowski, Józef Ignacy Kraszewski. Rysunki, Warszawa 2012;

Elżbiety Dąbrowicz. Eadem, Biografia transgraniczna. Migracje jako problem tożsamości w polskim wieku XIX, „Białostockie Studia Literaturoznawcze” 2010, nr 1

Literatura i kultura lat 60. XIX wieku między polityką a prywatnością. Dyslokacje, red. U. Kowalczuk, D.W. Makuch, D.M. Osiński, Warszawa 2019;

Literatura południa wieku. Twórczość lat sześćdziesiątych XIX stulecia wobec romantyzmu i pozytywizmu, red. J. Maciejewski, Warszawa 1992;

Janusz Maciejewski, Mała emigracja (1864–1914). Próba uporządkowania problematyki, w: tegoż, Obszary i konteksty literatury, Warszawa 1998;

Wiesław Rzońca, Premodernizm Norwida na tle symbolizmu literackiego drugiej połowy XIX wieku, Warszawa 2013;

Spektakl Teatru Klasyki Polskiej Nawrócony, reż. Piotr Gralak (na podstawie krótkich tekstów prozatorskich Bolesława Prusa);

Spektakl Teatru Narodowego Fredro. Rok jubileuszowy, reż. Jan Englert;

Iwona Węgrzyn, Smutne humoreski Marii z Brzezinów Sadowskiej. O niedocenionym gatunku i zapomnianej pisarce, „Pamiętnik Literacki” 2016, z. 3.

Iwona Węgrzyn, Wyczerpana tradycja. Szkice o literaturze polskiej XIX wieku, Warszawa 2021;

Efekty uczenia się:

WIEDZA (Absolwent zna i rozumie: )

- fakty z zakresu literaturoznawstwa w stopniu pozwalającym mu napisać pracę dyplomową z historii literatury drugiej połowy XIX i początku XX wieku

- metodologie literaturoznawcze (szczególnie te najściślej powiązane z profilem problemowym seminarium)

- w stopniu pogłębionym miejsce i znaczenie literaturoznawstwa w relacji do innych dyscyplin naukowych oraz jego najnowszą specyfikę przedmiotową i metodologiczną

- w stopniu pogłębionym terminologię i teorie z zakresu historii literatury, zwłaszcza drugiej połowy XIX i początku XX wieku

- w stopniu pogłębionym diachroniczny charakter kształtowania się koncepcji badań literaturoznawczych, ze szczególnym uwzględnienie badań nad literaturą „pozytywizmu” i „modernizmu”

- w stopniu pogłębionym dynamikę rozwoju procesu historycznoliterackiego oraz tematy i idee pisarskie, ze szczególnym uwzględnieniem literatury polskiej drugiej połowy XIX i początku XX wieku;

- w stopniu pogłębionym rolę refleksji z zakresu innych nauk humanistycznych i nauk społecznych w procesie analizy historycznoliterackiej;

- w stopniu pogłębionym wpływ dzieł literackich na dzieje kultury polskiej i kształtowanie się świadomości kulturowej, cywilizacyjnej i społecznej;

- w stopniu pogłębionym metody interpretacji i analizy dzieł literackich pisanych przez pozytywistów i modernistów

- prawne i etyczne uwarunkowania przedsiębiorczości, działalności naukowej i zawodowej związanej z filologią polską oraz reguły zarządzania zasadami własności intelektualnej;

UMIEJĘTNOŚCI (Absolwent potrafi: )

- napisać dłuższą spójną pracę naukową:

- opartą na precyzyjnie sformułowanej wyjściowej tezie i wyrazistych pytaniach badawczych;

- wykorzystującą świadomie wybraną metodę badawczą;

- poprawną i konsekwentną pod względem metodologicznym;

- właściwie osadzoną w samodzielnie zrekonstruowanym i krytycznie rozpoznanym stanie badań;

- popartą zgromadzonym materiałem dowodowym;

- składającą się z argumentów logicznie prowadzących do konkluzji;

- eksponującą celowość i atrakcyjność poruszanej problematyki;

- poprawną pod względem językowym, także w zakresie korzystania ze stylu naukowego;

- obudowaną poprawnie i kompletnie sporządzonymi przypisami i bibliografią;

- mieszczącą się w obowiązujących limitach objętości (K_U01, K_U02, K_U05, K_U06, K_U10, K_U11)

- ustnie zaprezentować swoje badania na każdym ich etapie,

- precyzyjnie definiując założenia i cele badawcze;

- dokonując właściwej selekcji problemów, przykładów i argumentów;

- uzasadniając celowość i atrakcyjność omawianej problematyki;

- wypowiadając się językiem bogatym, poprawnym, także w zakresie użycia stylu naukowego;

- utrzymując uwagę słuchaczy;

- wykorzystując przejrzyste techniki informacyjno-komunikacyjne do prezentacji badań (np. handouty, prezentacje multimedialne)

- dyskutując w sposób rzeczowo uargumentowany;

- mieszcząc się w założonym limicie czasowym wystąpienia (K_U01, K_U02, K_U05, K_U06, K_U08, K_U13)

- student potrafi także samodzielnie podejmować i inicjować zespołowe i indywidualne działania naukowe;

- wszechstronnie wykorzystywać innowacyjne narzędzia wyszukiwawcze właściwe dla literaturoznawstwa;

- planować własną ścieżkę rozwoju intelektualnego i ukierunkowywać innych w tym zakresie;

KOMPETENCJE SPOŁECZNE (Absolwent jest gotów do: )

- organizowania własnego warsztatu badawczego i krytycznej oceny swoich dokonań;

- pracy w grupie, wspierania procesu twórczego innych osób (K_K01, K_K03);

- wzięcia odpowiedzialności za trafność przekazywanej wiedzy, kierując się uczciwością i rzetelnością naukową oraz zasięgając w razie potrzeby opinii ekspertów;

- doceniania różnorodności i wielości opinii i kultur (K_K04);

- uznania znaczenia europejskiego i narodowego dziedzictwa kulturowego dla rozumienia wydarzeń społecznych i kulturalnych;

- uznania znaczenia refleksji humanistycznej dla kształtowania się więzi społecznych;

- wykorzystania kompetencji literaturoznawczych w działaniu na rzecz i organizowaniu życia kulturalnego regionu, kraju, Europy.

Metody i kryteria oceniania:

METODY I KRYTERIA OCENIANIA

Podstawa zaliczenia seminarium na I roku: obecność, bieżące przygotowanie do zajęć i aktywny udział w dyskusjach, realizacja projektu studenckiego (jego forma zostanie ustalona z uczestnikami seminarium na początku zajęć).

Podstawa zaliczenia seminarium na II roku: obecność, bieżące przygotowanie do zajęć i aktywny udział w dyskusjach, regularne prezentowani fragmentów rozprawy, złożenie pracy magisterskiej.

Praca magisterska musi dowodzić umiejętności prowadzenia badań naukowych przez studenta i sprawdzać efekty uczenia się w zakresie:

• pogłębionej i uszczegółowionej znajomości dziedziny, której dotyczy praca;

• poprawnego posługiwania się specjalistycznym językiem i terminologią właściwymi dla wybranego obszaru badań;

• świadomego posługiwania się uzasadnioną metodologią badawczą;

• samodzielnego zbierania materiałów badawczych potrzebnych do pracy, rozpoznawania stanu badań nad podjętym zagadnieniem, hierarchizowania uzyskanej wiedzy;

• samodzielnego formułowania hipotez i sądów badawczych, polemiki z innymi stanowiskami;

• samodzielnego formułowania uzasadnionych wniosków badawczych;

• sporządzania przypisów i bibliografii.

Objętość pracy: od 3 do 5 arkuszy wydawniczych (120-200 tys. znaków).

Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych) nie ma możliwości zaliczenia zajęć.

Nakład pracy na I roku seminarium: 16 ECTS = 400-480 godz., w tym 60 godz. uczestnictwa w seminarium i 340-410 godz. pracy własnej studenta (bieżące przygotowanie do zajęć, projekt studencki, wstępna wersja pracy magisterskiej).

Nakład pracy na II roku seminarium: 25 ECTS = 625-750 godz., w tym 60 godz. uczestnictwa w seminarium i 565-690 godz. pracy własnej studenta (bieżące przygotowanie do zajęć, napisanie pracy magisterskiej).

Praktyki zawodowe:

Nie dotyczy.

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2024/25" (zakończony)

Okres: 2024-10-01 - 2025-06-08
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Seminarium magisterskie, 60 godzin, 10 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Urszula Kowalczuk, Magdalena Krzyżanowska, Łukasz Książyk
Prowadzący grup: Urszula Kowalczuk
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie
Seminarium magisterskie - Zaliczenie
Rodzaj przedmiotu:

seminaria magisterskie

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Zajęcia poświęcone są literaturze drugiej połowy XIX i początku XX wieku uporządkowanej według innych kryteriów niż zakładają tradycyjne podziały historycznoliterackie. Pozwoli to zobaczyć dziewiętnastowieczność w nowej perspektywie, zawieszającej oczywistość czy zasadność podziałów na twórczość pokolenia pozytywistów i młodopolan, wyrazistość delimitacji na pierwszą i drugą połowę wieku oraz oznaczania cezur epok i formacji. Będzie sprzyjać także równoległej lekturze utworów pisarek i pisarzy dobrze i mniej znanych, zarówno tekstów dziś kanonicznych, jak i tych zepchniętych na margines literackiej mapy.

Pełny opis:

Zajęcia poświęcone są literaturze drugiej połowy XIX i początku XX wieku uporządkowanej według innych kryteriów niż zakładają tradycyjne podziały historycznoliterackie. Pozwoli to zobaczyć dziewiętnastowieczność w nowej perspektywie, zawieszającej oczywistość czy zasadność podziałów na twórczość pokolenia pozytywistów i modernistów, wyrazistość delimitacji na pierwszą i drugą połowę wieku oraz oznaczania cezur epok i formacji. Będzie sprzyjać także równoległej lekturze utworów pisarek i pisarzy dobrze i mniej znanych, zarówno tekstów dziś kanonicznych, jak i tych zepchniętych na margines literackiej mapy. Przyglądanie się tak zestawionym dziełom i nazwiskom pozwoli zweryfikować wiele historycznoliterackich stereotypów; zrozumieć umowność konstruktów, jakimi są różne narracje w zakresie historiografii literackiej; dostrzec problematyczność chronologii procesu literackiego. Nie wyklucza to, rzecz jasna, możliwości zajmowania się najbardziej reprezentatywnymi dziełami czy zjawiskami literackimi tamtego czasu; dzięki osadzeniu w nowych kontekstach mogą one wszakże odsłonić swoje niedoceniane dotychczas aspekty.

Seminarium magisterskie przygotowuje studentów do pisania prac dyplomowych. Stwarza podstawy do rozwijania zainteresowań naukowych uczestników i podjęcia przez nich samodzielnej pracy badawczej. Poszerza i profiluje zgodnie z tytułową tematyką wiedzę z zakresu literatury i kultury drugiej połowy XIX wieku, zapoznaje z nowymi metodologiami badań literaturoznawczych, kształtuje naukowy warsztat pracy badacza, uwzględniający używanie technik informacyjno-komunikacyjnych. Tematy prac magisterskich mogą w różny sposób (ściślejszy, luźniejszy lub tylko kontekstowy) wiązać się z główną tematyką seminarium.

Literatura:

Lista przykładowych utworów literackich, które będą omawiane, jest zamieszczona w spisie tematów.

Przykładowe konteksty – nie tylko literatura

[będą uzupełniane po rozmowach z osobami uczestniczącymi w seminarium]

Józef Bachórz, Józef Ignacy Kraszewski i polski wiek XIX, „Ruch Literacki” 1987, z. 3.

Cyprian Norwid. Prorok niechciany, Warszawa 2001 [katalog towarzyszący wystawie zorganizowanej przez Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza we współpracy z Muzeum Narodowym w Warszawie i Biblioteką Narodową];

Agnieszka Czajkowska, Krzysztof Czajkowski, Józef Ignacy Kraszewski. Rysunki, Warszawa 2012;

Elżbiety Dąbrowicz. Eadem, Biografia transgraniczna. Migracje jako problem tożsamości w polskim wieku XIX, „Białostockie Studia Literaturoznawcze” 2010, nr 1

Literatura i kultura lat 60. XIX wieku między polityką a prywatnością. Dyslokacje, red. U. Kowalczuk, D.W. Makuch, D.M. Osiński, Warszawa 2019;

Literatura południa wieku. Twórczość lat sześćdziesiątych XIX stulecia wobec romantyzmu i pozytywizmu, red. J. Maciejewski, Warszawa 1992;

Janusz Maciejewski, Mała emigracja (1864–1914). Próba uporządkowania problematyki, w: tegoż, Obszary i konteksty literatury, Warszawa 1998;

Wiesław Rzońca, Premodernizm Norwida na tle symbolizmu literackiego drugiej połowy XIX wieku, Warszawa 2013;

Spektakl Teatru Klasyki Polskiej Nawrócony, reż. Piotr Gralak (na podstawie krótkich tekstów prozatorskich Bolesława Prusa);

Spektakl Teatru Narodowego Fredro. Rok jubileuszowy, reż. Jan Englert;

Iwona Węgrzyn, Smutne humoreski Marii z Brzezinów Sadowskiej. O niedocenionym gatunku i zapomnianej pisarce, „Pamiętnik Literacki” 2016, z. 3.

Iwona Węgrzyn, Wyczerpana tradycja. Szkice o literaturze polskiej XIX wieku, Warszawa 2021;

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki.
ul. Pasteura 5, 02-093 Warszawa tel: +48 22 5532 000 https://www.fuw.edu.pl/ kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.2.0-7 (2025-06-25)