Twórcy lat 1864-1918. Porządki historycznoliterackie
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3001-C461LP1 |
Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0232) Literatura i językoznawstwo
|
Nazwa przedmiotu: | Twórcy lat 1864-1918. Porządki historycznoliterackie |
Jednostka: | Instytut Literatury Polskiej |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
15.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | seminaria magisterskie |
Założenia (opisowo): | Przedmiot pogłębiający wiedzę w zakresie literatury i kultury drugiej połowy XIX wieku, przygotowujący do napisania rozprawy magisterskiej. |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Zajęcia poświęcone są literaturze drugiej połowy XIX i początku XX wieku uporządkowanej według innych kryteriów niż zakładają tradycyjne podziały historycznoliterackie. Pozwoli to zobaczyć dziewiętnastowieczność w nowej perspektywie, zawieszającej oczywistość czy zasadność podziałów na twórczość pokolenia pozytywistów i młodopolan, wyrazistość delimitacji na pierwszą i drugą połowę wieku oraz oznaczania cezur epok i formacji. Będzie sprzyjać także równoległej lekturze utworów pisarek i pisarzy dobrze i mniej znanych, zarówno tekstów dziś kanonicznych, jak i tych zepchniętych na margines literackiej mapy. |
Pełny opis: |
Zajęcia poświęcone są literaturze drugiej połowy XIX i początku XX wieku uporządkowanej według innych kryteriów niż zakładają tradycyjne podziały historycznoliterackie. Pozwoli to zobaczyć dziewiętnastowieczność w nowej perspektywie, zawieszającej oczywistość czy zasadność podziałów na twórczość pokolenia pozytywistów i modernistów, wyrazistość delimitacji na pierwszą i drugą połowę wieku oraz oznaczania cezur epok i formacji. Będzie sprzyjać także równoległej lekturze utworów pisarek i pisarzy dobrze i mniej znanych, zarówno tekstów dziś kanonicznych, jak i tych zepchniętych na margines literackiej mapy. Przyglądanie się tak zestawionym dziełom i nazwiskom pozwoli zweryfikować wiele historycznoliterackich stereotypów; zrozumieć umowność konstruktów, jakimi są różne narracje w zakresie historiografii literackiej; dostrzec problematyczność chronologii procesu literackiego. Nie wyklucza to, rzecz jasna, możliwości zajmowania się najbardziej reprezentatywnymi dziełami czy zjawiskami literackimi tamtego czasu; dzięki osadzeniu w nowych kontekstach mogą one wszakże odsłonić swoje niedoceniane dotychczas aspekty. Seminarium magisterskie przygotowuje studentów do pisania prac dyplomowych. Stwarza podstawy do rozwijania zainteresowań naukowych uczestników i podjęcia przez nich samodzielnej pracy badawczej. Poszerza i profiluje zgodnie z tytułową tematyką wiedzę z zakresu literatury i kultury drugiej połowy XIX wieku, zapoznaje z nowymi metodologiami badań literaturoznawczych, kształtuje naukowy warsztat pracy badacza, uwzględniający używanie technik informacyjno-komunikacyjnych. Tematy prac magisterskich mogą w różny sposób (ściślejszy, luźniejszy lub tylko kontekstowy) wiązać się z główną tematyką seminarium. |
Literatura: |
Lista przykładowych utworów literackich, które będą omawiane, jest zamieszczona w spisie tematów. Przykładowe konteksty – nie tylko literatura [będą uzupełniane po rozmowach z osobami uczestniczącymi w seminarium] Józef Bachórz, Józef Ignacy Kraszewski i polski wiek XIX, „Ruch Literacki” 1987, z. 3. Cyprian Norwid. Prorok niechciany, Warszawa 2001 [katalog towarzyszący wystawie zorganizowanej przez Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza we współpracy z Muzeum Narodowym w Warszawie i Biblioteką Narodową]; Agnieszka Czajkowska, Krzysztof Czajkowski, Józef Ignacy Kraszewski. Rysunki, Warszawa 2012; Elżbiety Dąbrowicz. Eadem, Biografia transgraniczna. Migracje jako problem tożsamości w polskim wieku XIX, „Białostockie Studia Literaturoznawcze” 2010, nr 1 Literatura i kultura lat 60. XIX wieku między polityką a prywatnością. Dyslokacje, red. U. Kowalczuk, D.W. Makuch, D.M. Osiński, Warszawa 2019; Literatura południa wieku. Twórczość lat sześćdziesiątych XIX stulecia wobec romantyzmu i pozytywizmu, red. J. Maciejewski, Warszawa 1992; Janusz Maciejewski, Mała emigracja (1864–1914). Próba uporządkowania problematyki, w: tegoż, Obszary i konteksty literatury, Warszawa 1998; Wiesław Rzońca, Premodernizm Norwida na tle symbolizmu literackiego drugiej połowy XIX wieku, Warszawa 2013; Spektakl Teatru Klasyki Polskiej Nawrócony, reż. Piotr Gralak (na podstawie krótkich tekstów prozatorskich Bolesława Prusa); Spektakl Teatru Narodowego Fredro. Rok jubileuszowy, reż. Jan Englert; Iwona Węgrzyn, Smutne humoreski Marii z Brzezinów Sadowskiej. O niedocenionym gatunku i zapomnianej pisarce, „Pamiętnik Literacki” 2016, z. 3. Iwona Węgrzyn, Wyczerpana tradycja. Szkice o literaturze polskiej XIX wieku, Warszawa 2021; |
Efekty uczenia się: |
WIEDZA (Absolwent zna i rozumie: ) - fakty z zakresu literaturoznawstwa w stopniu pozwalającym mu napisać pracę dyplomową z historii literatury drugiej połowy XIX i początku XX wieku - metodologie literaturoznawcze (szczególnie te najściślej powiązane z profilem problemowym seminarium) - w stopniu pogłębionym miejsce i znaczenie literaturoznawstwa w relacji do innych dyscyplin naukowych oraz jego najnowszą specyfikę przedmiotową i metodologiczną - w stopniu pogłębionym terminologię i teorie z zakresu historii literatury, zwłaszcza drugiej połowy XIX i początku XX wieku - w stopniu pogłębionym diachroniczny charakter kształtowania się koncepcji badań literaturoznawczych, ze szczególnym uwzględnienie badań nad literaturą „pozytywizmu” i „modernizmu” - w stopniu pogłębionym dynamikę rozwoju procesu historycznoliterackiego oraz tematy i idee pisarskie, ze szczególnym uwzględnieniem literatury polskiej drugiej połowy XIX i początku XX wieku; - w stopniu pogłębionym rolę refleksji z zakresu innych nauk humanistycznych i nauk społecznych w procesie analizy historycznoliterackiej; - w stopniu pogłębionym wpływ dzieł literackich na dzieje kultury polskiej i kształtowanie się świadomości kulturowej, cywilizacyjnej i społecznej; - w stopniu pogłębionym metody interpretacji i analizy dzieł literackich pisanych przez pozytywistów i modernistów - prawne i etyczne uwarunkowania przedsiębiorczości, działalności naukowej i zawodowej związanej z filologią polską oraz reguły zarządzania zasadami własności intelektualnej; UMIEJĘTNOŚCI (Absolwent potrafi: ) - napisać dłuższą spójną pracę naukową: - opartą na precyzyjnie sformułowanej wyjściowej tezie i wyrazistych pytaniach badawczych; - wykorzystującą świadomie wybraną metodę badawczą; - poprawną i konsekwentną pod względem metodologicznym; - właściwie osadzoną w samodzielnie zrekonstruowanym i krytycznie rozpoznanym stanie badań; - popartą zgromadzonym materiałem dowodowym; - składającą się z argumentów logicznie prowadzących do konkluzji; - eksponującą celowość i atrakcyjność poruszanej problematyki; - poprawną pod względem językowym, także w zakresie korzystania ze stylu naukowego; - obudowaną poprawnie i kompletnie sporządzonymi przypisami i bibliografią; - mieszczącą się w obowiązujących limitach objętości (K_U01, K_U02, K_U05, K_U06, K_U10, K_U11) - ustnie zaprezentować swoje badania na każdym ich etapie, - precyzyjnie definiując założenia i cele badawcze; - dokonując właściwej selekcji problemów, przykładów i argumentów; - uzasadniając celowość i atrakcyjność omawianej problematyki; - wypowiadając się językiem bogatym, poprawnym, także w zakresie użycia stylu naukowego; - utrzymując uwagę słuchaczy; - wykorzystując przejrzyste techniki informacyjno-komunikacyjne do prezentacji badań (np. handouty, prezentacje multimedialne) - dyskutując w sposób rzeczowo uargumentowany; - mieszcząc się w założonym limicie czasowym wystąpienia (K_U01, K_U02, K_U05, K_U06, K_U08, K_U13) - student potrafi także samodzielnie podejmować i inicjować zespołowe i indywidualne działania naukowe; - wszechstronnie wykorzystywać innowacyjne narzędzia wyszukiwawcze właściwe dla literaturoznawstwa; - planować własną ścieżkę rozwoju intelektualnego i ukierunkowywać innych w tym zakresie; KOMPETENCJE SPOŁECZNE (Absolwent jest gotów do: ) - organizowania własnego warsztatu badawczego i krytycznej oceny swoich dokonań; - pracy w grupie, wspierania procesu twórczego innych osób (K_K01, K_K03); - wzięcia odpowiedzialności za trafność przekazywanej wiedzy, kierując się uczciwością i rzetelnością naukową oraz zasięgając w razie potrzeby opinii ekspertów; - doceniania różnorodności i wielości opinii i kultur (K_K04); - uznania znaczenia europejskiego i narodowego dziedzictwa kulturowego dla rozumienia wydarzeń społecznych i kulturalnych; - uznania znaczenia refleksji humanistycznej dla kształtowania się więzi społecznych; - wykorzystania kompetencji literaturoznawczych w działaniu na rzecz i organizowaniu życia kulturalnego regionu, kraju, Europy. |
Metody i kryteria oceniania: |
METODY I KRYTERIA OCENIANIA Podstawa zaliczenia seminarium na I roku: obecność, bieżące przygotowanie do zajęć i aktywny udział w dyskusjach, realizacja projektu studenckiego (jego forma zostanie ustalona z uczestnikami seminarium na początku zajęć). Podstawa zaliczenia seminarium na II roku: obecność, bieżące przygotowanie do zajęć i aktywny udział w dyskusjach, regularne prezentowani fragmentów rozprawy, złożenie pracy magisterskiej. Praca magisterska musi dowodzić umiejętności prowadzenia badań naukowych przez studenta i sprawdzać efekty uczenia się w zakresie: • pogłębionej i uszczegółowionej znajomości dziedziny, której dotyczy praca; • poprawnego posługiwania się specjalistycznym językiem i terminologią właściwymi dla wybranego obszaru badań; • świadomego posługiwania się uzasadnioną metodologią badawczą; • samodzielnego zbierania materiałów badawczych potrzebnych do pracy, rozpoznawania stanu badań nad podjętym zagadnieniem, hierarchizowania uzyskanej wiedzy; • samodzielnego formułowania hipotez i sądów badawczych, polemiki z innymi stanowiskami; • samodzielnego formułowania uzasadnionych wniosków badawczych; • sporządzania przypisów i bibliografii. Objętość pracy: od 3 do 5 arkuszy wydawniczych (120-200 tys. znaków). Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych) nie ma możliwości zaliczenia zajęć. Nakład pracy na I roku seminarium: 16 ECTS = 400-480 godz., w tym 60 godz. uczestnictwa w seminarium i 340-410 godz. pracy własnej studenta (bieżące przygotowanie do zajęć, projekt studencki, wstępna wersja pracy magisterskiej). Nakład pracy na II roku seminarium: 25 ECTS = 625-750 godz., w tym 60 godz. uczestnictwa w seminarium i 565-690 godz. pracy własnej studenta (bieżące przygotowanie do zajęć, napisanie pracy magisterskiej). |
Praktyki zawodowe: |
Nie dotyczy. |
Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2024/25" (zakończony)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-06-08 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR SEM-MGR
CZ PT |
Typ zajęć: |
Seminarium magisterskie, 60 godzin, 10 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Urszula Kowalczuk, Magdalena Krzyżanowska, Łukasz Książyk | |
Prowadzący grup: | Urszula Kowalczuk | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie
Seminarium magisterskie - Zaliczenie |
|
Rodzaj przedmiotu: | seminaria magisterskie |
|
Tryb prowadzenia: | w sali |
|
Skrócony opis: |
Zajęcia poświęcone są literaturze drugiej połowy XIX i początku XX wieku uporządkowanej według innych kryteriów niż zakładają tradycyjne podziały historycznoliterackie. Pozwoli to zobaczyć dziewiętnastowieczność w nowej perspektywie, zawieszającej oczywistość czy zasadność podziałów na twórczość pokolenia pozytywistów i młodopolan, wyrazistość delimitacji na pierwszą i drugą połowę wieku oraz oznaczania cezur epok i formacji. Będzie sprzyjać także równoległej lekturze utworów pisarek i pisarzy dobrze i mniej znanych, zarówno tekstów dziś kanonicznych, jak i tych zepchniętych na margines literackiej mapy. |
|
Pełny opis: |
Zajęcia poświęcone są literaturze drugiej połowy XIX i początku XX wieku uporządkowanej według innych kryteriów niż zakładają tradycyjne podziały historycznoliterackie. Pozwoli to zobaczyć dziewiętnastowieczność w nowej perspektywie, zawieszającej oczywistość czy zasadność podziałów na twórczość pokolenia pozytywistów i modernistów, wyrazistość delimitacji na pierwszą i drugą połowę wieku oraz oznaczania cezur epok i formacji. Będzie sprzyjać także równoległej lekturze utworów pisarek i pisarzy dobrze i mniej znanych, zarówno tekstów dziś kanonicznych, jak i tych zepchniętych na margines literackiej mapy. Przyglądanie się tak zestawionym dziełom i nazwiskom pozwoli zweryfikować wiele historycznoliterackich stereotypów; zrozumieć umowność konstruktów, jakimi są różne narracje w zakresie historiografii literackiej; dostrzec problematyczność chronologii procesu literackiego. Nie wyklucza to, rzecz jasna, możliwości zajmowania się najbardziej reprezentatywnymi dziełami czy zjawiskami literackimi tamtego czasu; dzięki osadzeniu w nowych kontekstach mogą one wszakże odsłonić swoje niedoceniane dotychczas aspekty. Seminarium magisterskie przygotowuje studentów do pisania prac dyplomowych. Stwarza podstawy do rozwijania zainteresowań naukowych uczestników i podjęcia przez nich samodzielnej pracy badawczej. Poszerza i profiluje zgodnie z tytułową tematyką wiedzę z zakresu literatury i kultury drugiej połowy XIX wieku, zapoznaje z nowymi metodologiami badań literaturoznawczych, kształtuje naukowy warsztat pracy badacza, uwzględniający używanie technik informacyjno-komunikacyjnych. Tematy prac magisterskich mogą w różny sposób (ściślejszy, luźniejszy lub tylko kontekstowy) wiązać się z główną tematyką seminarium. |
|
Literatura: |
Lista przykładowych utworów literackich, które będą omawiane, jest zamieszczona w spisie tematów. Przykładowe konteksty – nie tylko literatura [będą uzupełniane po rozmowach z osobami uczestniczącymi w seminarium] Józef Bachórz, Józef Ignacy Kraszewski i polski wiek XIX, „Ruch Literacki” 1987, z. 3. Cyprian Norwid. Prorok niechciany, Warszawa 2001 [katalog towarzyszący wystawie zorganizowanej przez Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza we współpracy z Muzeum Narodowym w Warszawie i Biblioteką Narodową]; Agnieszka Czajkowska, Krzysztof Czajkowski, Józef Ignacy Kraszewski. Rysunki, Warszawa 2012; Elżbiety Dąbrowicz. Eadem, Biografia transgraniczna. Migracje jako problem tożsamości w polskim wieku XIX, „Białostockie Studia Literaturoznawcze” 2010, nr 1 Literatura i kultura lat 60. XIX wieku między polityką a prywatnością. Dyslokacje, red. U. Kowalczuk, D.W. Makuch, D.M. Osiński, Warszawa 2019; Literatura południa wieku. Twórczość lat sześćdziesiątych XIX stulecia wobec romantyzmu i pozytywizmu, red. J. Maciejewski, Warszawa 1992; Janusz Maciejewski, Mała emigracja (1864–1914). Próba uporządkowania problematyki, w: tegoż, Obszary i konteksty literatury, Warszawa 1998; Wiesław Rzońca, Premodernizm Norwida na tle symbolizmu literackiego drugiej połowy XIX wieku, Warszawa 2013; Spektakl Teatru Klasyki Polskiej Nawrócony, reż. Piotr Gralak (na podstawie krótkich tekstów prozatorskich Bolesława Prusa); Spektakl Teatru Narodowego Fredro. Rok jubileuszowy, reż. Jan Englert; Iwona Węgrzyn, Smutne humoreski Marii z Brzezinów Sadowskiej. O niedocenionym gatunku i zapomnianej pisarce, „Pamiętnik Literacki” 2016, z. 3. Iwona Węgrzyn, Wyczerpana tradycja. Szkice o literaturze polskiej XIX wieku, Warszawa 2021; |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki.