Literatura popularna

obowiązkowe

Zajęcia uzupełniają wiedzę z zakresu literatury polskiej XIX, a przede wszystkim XX i XXI w., ukazują najważniejsze współczesne zjawiska związane z literaturą popularną oraz zmiany zachodzące w jej estetyce, formach, recepcji, obiegu i dystrybucji.

w sali

Uczestnicy i uczestniczki ćwiczeń zapoznają się z zagadnieniami związanymi z literaturą popularną: jej źródłami, przemianami topiki i form gatunkowych, istotnymi zjawiskami współczesnymi. Kolejne spotkania poświęcone są gatunkom i konwencjom literackim – w odniesieniu do klasyki literatury popularnej i tekstów najnowszych, polskich i obcych, przeznaczonych dla odbiorcy dorosłego i dziecięcego. Podejmowane zagadnienia będą rozpatrywane m.in. w aspektach: historycznoliterackim, genologicznym, socjologiczno-rynkowym. Ćwiczenia umożliwiają także dyskusję nad innymi niż stricte literackie tekstami kultury popularnej, traktowanymi jako znaczący kontekst, takimi jak seriale, filmy, komiksy itd.

Uczestnicy i uczestniczki ćwiczeń zapoznają się z zagadnieniami związanymi z literaturą popularną: jej źródłami, przemianami topiki i form gatunkowych, recepcją, istotnymi zjawiskami współczesnymi – m.in. modami czytelniczymi, rosnącym zapotrzebowaniem na adaptacje filmowe i serialowe, mechanizmami rynkowymi itd.

Na pierwszym spotkaniu zaprezentowane i przedyskutowane zostaną zagadnienia definicyjne (m.in. kultura popularna vs kultura masowa, ale też kontrowersyjny i problematyczny podział: kultura popularna vs kultura wysokoartystyczna), problematyka wartościowania tekstów kultury i związane z tym kategorie – takie jak stereotyp, klisza czy schemat – oraz stan badań nad literaturą i kulturą popularną. Studenci i studentki zapoznają się także z początkami kultury popularnej w wymiarze nie tylko artystycznym, lecz także, szerzej, społecznym.

Kolejne spotkania koncentrują się wokół narodzin, rozwoju i współczesnej sytuacji form gatunkowych literatury popularnej. Na przykładach wybranych dzieł literackich (a kontekstowo także pozaliterackich) ukazują estetykę i wizję świata prezentowane przez literaturę popularną oraz charakterystyczne dla niej konwencje. Uwzględnione zostaną teksty zarówno przeznaczone dla odbiorcy dorosłego, jak i te dla czytelnika dziecięcego, autorstwa twórców rodzimych i zagranicznych.

W analogicznych polach w poszczególnych grupach.

WIEDZA

Absolwent zna i rozumie:

 źródła literatury popularnej i mechanizmy jej ewolucji

 różnorodne współczesne zjawiska i tendencje literackie oraz obszary problemowe związane z literaturą popularną

 swoistość odmian gatunkowych literatury popularnej

 wypracowane na gruncie polskiego i zachodnioeuropejskiego literaturoznawstwa podstawy metodologii badań literatury popularnej

 w pogłębionym stopniu rolę refleksji literaturoznawczej w kształtowaniu kultury, ze szczególnym uwzględnieniem kultury współczesnej

 w stopniu pogłębionym terminologię, teorie i metodologie z zakresu historii literatury, teorii literatury i komparatystyki, ze szczególnym uwzględnieniem terminologii, teorii i metodologii stosowanych w najnowszych literaturoznawczych pracach badawczych oraz głównych kierunków rozwoju tej dyscyplin

 w stopniu pogłębionym dynamikę rozwoju procesu historycznoliterackiego oraz tematy i idee pisarskie, ze szczególnym uwzględnieniem literatury polskiej XX wieku i literatury najnowszej

 w stopniu pogłębionym rolę refleksji z zakresu innych nauk humanistycznych i nauk społecznych w procesie analizy historycznoliterackiej

 w stopniu pogłębionym wpływ dzieł literackich na dzieje kultury polskiej i kształtowanie się świadomości kulturowej, cywilizacyjnej i społecznej

 w stopniu pogłębionym metody interpretacji i analizy dzieł literackich, ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki tekstów literatury polskiej XX wieku i literatury najnowszej

UMIEJĘTNOŚCI

Absolwent potrafi:

 scharakteryzować poszczególne odmiany powieści z obszaru literatury popularnej

 rozpoznać, nazwać i poddać analizie wybrane tendencje i zjawiska literackie charakterystyczne dla literatury popularnej

 odpowiednio dobierać instrumenty analizy literatury popularnej i za ich pomocą interpretować dzieła i zjawiska

 samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze niezbędne do uczestniczenia w badaniach naukowych, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego oraz wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, integrować informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych i wykorzystywać je we własnych projektach badawczych z zakresu literaturoznawstwa

 w stopniu pogłębionym wykorzystywać we własnej pracy badawczej wnioski płynące z przeczytanych, zinterpretowanych i przeanalizowanych tekstów literackich oraz tekstów naukowych z zakresu literaturoznawstwa

 w stopniu pogłębionym stosować w dyskursie naukowym i własnych pracach badawczych poznaną terminologię, ujęcia teoretyczne, paradygmaty badawcze i pojęcia właściwe dla literaturoznawstwa

 w stopniu pogłębionym stosować zaawansowane techniki informacyjno-komunikacyjne oraz samodzielnie wysnuwać wnioski, dobierać strategie argumentacyjne, z wykorzystaniem poglądów i tez innych autorów, formułować odpowiedzi na krytykę, brać udział w debacie i prowadzić debatę oraz być gotowym do zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów, a także dyskutować na specjalistyczne tematy literaturoznawcze ze zróżnicowanym kręgiem odbiorców

 w stopniu zaawansowanym przeprowadzić krytyczną analizę procesu historycznoliterackiego i właściwie usytuować w nim różne zjawiska społeczno-kulturowe i cywilizacyjne, ze szczególnym uwzględnieniem zjawisk współczesnych

 formułować w sposób pogłębiony w mowie i na piśmie problemy badawcze właściwe dla literaturoznawstwa, stawiać tezy oraz artykułować własne poglądy w sprawach społecznych, literackich i światopoglądowych

 pisać samodzielne prace badawcze z zakresu literaturoznawstwa pod kierunkiem opiekuna naukowego lub kierownika zespołu badawczego z właściwym doborem literatury przedmiotu ze szczególnym uwzględnieniem wyników najnowszych badań

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

Absolwent jest gotów do:

 bycia świadomym użytkownikiem kultury popularnej

 postrzegania i interpretowania utworów i zjawisk przynależnych kulturze popularnej w odpowiednim kontekście literackim i kulturowym

 profesjonalnego organizowania własnego warsztatu badawczego i krytycznej oceny swoich dokonań

 uznania znaczenia europejskiego i narodowego dziedzictwa kulturowego dla rozumienia wydarzeń społecznych i kulturalnych

 uznania znaczenia refleksji humanistycznej dla kształtowania się więzi społecznych

 wykorzystania kompetencji literaturoznawczych w działaniu na rzecz i organizowaniu życia kulturalnego regionu, kraju, Europy

1) Ocena ciągła – bieżące przygotowanie do zajęć i udział w dyskusji;

2) obowiązkowe przygotowanie krótkiego wystąpienia w formie referatu lub prezentacji;

3) kontrola obecności; dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze; powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych) nie ma możliwości zaliczenia zajęć.

Nieprzekroczenie dozwolonej liczby nieobecności i przygotowanie referatu/prezentacji gwarantują ocenę dostateczną.

Nieprzekroczenie dozwolonej liczby nieobecności, przygotowanie referatu/prezentacji oraz udział w dyskusji na co najmniej jednych zajęciach gwarantują ocenę dostateczną plus.

Nieprzekroczenie dozwolonej liczby nieobecności, przygotowanie referatu/prezentacji oraz udział w dyskusji podczas co najmniej trojga zajęć gwarantują ocenę dobrą.

Nieprzekroczenie dozwolonej liczby nieobecności, przygotowanie referatu/prezentacji oraz udział w dyskusji podczas połowy zajęć gwarantują ocenę dobrą z plusem.

Nieprzekroczenie dozwolonej liczby nieobecności, przygotowanie referatu/prezentacji oraz udział w dyskusji podczas (niemal) wszystkich zajęć gwarantują ocenę bardzo dobrą (a w wypadkach szczególnego zaangażowania – celującą).

Na koniec semestru osoby chcące poprawić wyjściową ocenę będą mogły przystąpić do nieobowiązkowego testu; 90% poprawnych odpowiedzi – podwyższenie oceny wyjściowej o stopień, 75% poprawnych odpowiedzi – o pół stopnia.