Zbieranie i analiza danych jakościowych

obowiązkowe

w sali

Konwersatorium wprowadza uczestników w podstawowe zagadnienia z zakresu metodologii badań jakościowych. Poruszane zagadnienia dotyczą korzyści i zagrożeń związanych z wyborem paradygmatu jakościowego; natury badań jakościowych w tym roli badacza; procedury gromadzenia danych jakościowych; wybranych metod badawczych; analizy zebranych danych, w tym komputerowego wspomagania analizy danych jakościowych; prezentowania wyników badań. Omawiane przykłady dotyczą szkoły i uwarunkowań funkcjonowania członków społeczności szkolnej, co pozwoli lepiej poznać specyfikę kultury szkoły oraz pracy nauczyciela.

Charakter badań jakościowych: dogłębna analiza (zanurzenie i kontekst), podejście interpretatywne, dynamika procesu badawczego

Rola badacza. Etyka badań terenowych

Gromadzenie danych jakościowych:

Obserwacja

Wywiad indywidualny

Wywiad grupowy (grupy fokusowe)

Analiza dokumentów

Strategie badawcze

Studium przypadku

Badanie etnograficzne

Analiza danych jakościowych

Przygotowanie materiału do analizy jakościowej. Opisywanie, łączenie i grupowanie materiału badawczego

Analiza ilościowa danych jakościowych – dane kategorialne

Indukcyjna analiza danych (porządkowanie danych, kodowanie, ocena poprawności danych)

Kodowanie dedukcyjne, kodowanie indukcyjne (otwarte), kodowanie osiowe, kodowanie selektywne; date driven coding, concept driven coding

Komputerowe wspomaganie analizy danych jakościowych - CAQDAS (wybrany program: edytor tekstu, Atlas.ti, HyperRESEARCH, OpenCode 3.6)

Interpretacja danych: analiza treści, analiza narracyjna, analiza dyskursu, analiza ramowa, teoria ugruntowana, analiza tematyczna

Prezentacja wyników badań

Literatura podstawowa:

Babbie E. (2006), Badania społeczne w praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

Denzin N.K., Lincoln Y.S. (red). (2009), Metody badań jakościowych, tom 1 i 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

Jemielniak D. (red.). (2012), Badania jakościowe. Podejścia i teorie, tom 1 i 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

Silverman D. (2007), Interpretacja danych jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

Yin R.K. (2015), Studium przypadku w badaniach naukowych. Projektowanie i metody. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Literatura uzupełniająca:

Charmaz K. (2009), Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

Flick U. (2011), Jakość w badaniach jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

Geertz C. (2005), Interpretacja kultur. Wybrane eseje. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Gibbs G. (2011), Analizowanie danych jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

Niedbalski J. (2014), Komputerowe wspomaganie analizy danych jakościowych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rose G. (2010), Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe PW

M.W4. Rolę przyjętego paradygmatu badawczego, metod doboru obiektów do badania, metod gromadzenia danych jakościowych (obserwacja, wywiad pogłębiony, wywiad grupowy, analiza dokumentów), modele analizy danych jakościowych, zasady selekcji i kodowanie danych jakościowych, wyłanianie kategorii analizy i analizę relacji między nimi. Rolę IT w gromadzeniu i analizie danych jakościowych. Kluczowe pojęcia pozwalające oceniać jakość badań jakościowych: trafność i autentyczność danych, triangulację perspektyw teoretycznych i metod badawczych. Rolę badacza w badaniach jakościowych.

M.W5. Zasady opracowywania raportu z badań naukowych; warsztat pisarski, język i sposób narracji; wybrane standardy edycji tekstu naukowego (popularyzowanie APA 6).

M.W6. Sposoby praktycznego wykorzystania badań naukowych w pracy nauczyciela.

M.W7. Etyczne aspekty prowadzenia i wykorzystywania badań społecznych w oparciu o metody jakościowe, podstawowe zasady przeprowadzania tych badań, dylematy i wybory etyczne na różnych etapach procesu badawczego.

W zakresie umiejętności student potrafi:

M.U4. Dobrać do jakościowego problemu badawczego odpowiedni schemat badawczy, metodę doboru obiektów do badania i metody zbierania danych. Przeanalizować zebrane dane i zinterpretować uzyskany wynik. Ocenić jakość uzyskanego wyniku. Ocenić poprawność zebranych danych oraz wiarygodność zastosowanych metod i procedur badawczych.

Wykorzystać wybrany program komputerowy do analizy danych jakościowych.

W zakresie kompetencji społecznych student jest gotów do:

M. K02. Przyjęcia postawy refleksyjnego pedagoga nastawionego na krytyczne badanie efektów swoich działań zawodowych.

M. K05. Przyjęcia etycznej odpowiedzialności za realizowane działania badawcze.

Świadomego wykorzystania strategii badań jakościowych w głębszym poznaniu rzeczywistości społecznej (w tym szkolnej).

Obecność i aktywny udział na zajęciach, znajomość lektur, zaliczenie kolokwium, wykonanie projektu badawczego

Student może opuścić maksymalnie dwa zajęcia.

Sposób zaliczenia – zaliczenie na ocenę (ocena będzie umieszczona w komentarzu do zaliczenia)