Metody i narzędzia badawcze w komunikacji społecznej i mediach

obowiązkowe

Forma zajęć: konwersatorium

Stosowane metody dydaktyczne: dyskusja naukowa połączona z elementami wykładu, wzbogacona prezentacjami multimedialnymi, analiza tekstu naukowego

Przedmiot poświęcony jest teoretycznym i praktycznym zagadnieniom związanym z metodologią badań naukowych w dyscyplinie nauk o komunikacji społecznej i mediach. Doktoranci zapoznają się z podstawowymi założeniami epistemologicznymi nauk o mediach, ich paradygmatami badawczymi (empiryczno-funkcjonalnym, krytycznym i kulturowo-interpretatywnym), a także z wybranymi metodami i technikami badawczymi, zarówno ilościowymi, jak i jakościowymi. Program kursu obejmuje omówienie podstaw i założeń najważniejszych dla medioznawstwa metod i technik, takich jak m.in. analiza zawartości, analiza dyskursu, analiza narracyjna i semiotyczna, a także badania ankietowe, wywiady indywidualne i grupowe oraz metody etnograficzne. Podczas zajęć omówione zostaną także rynkowe standardy badania odbiorczości mediów (badania czytelnictwa, słuchalności radia, oglądalności telewizji). Uczestnicy kursu zdobędą kompetencje, pozwalające podejmować samodzielne próby projektowania i prowadzenia badań oraz, do pewnego stopnia, interpretacji ich wyników. Zostaną także zapoznani z podstawowymi zasadami przygotowania wniosku do komisji ds. etyki badań naukowych z udziałem człowieka.

Kurs obejmuje również wprowadzenie do bibliometrii i naukometrii. W tej części omawiane są funkcje komunikacji naukowej. Przedmiotem analizy są również wskaźniki bibliometryczne na poziomie autora i czasopisma, bazy danych oraz serwisy indeksacyjne, a także aktualne wyzwania związane z oceną działalności naukowej. Szczególną uwagę poświęca się zagadnieniom etycznym, w tym przejrzystości procesów publikacyjnych oraz potencjalnym zagrożeniom dla integralności badań naukowych.

Cele przedmiotu: a) poznanie specyfiki badań medioznawczych jako interdyscyplinarnych, coraz częściej wykorzystujących triangulację metod i technik badawczych; b) poznanie i krytyczna ocena najważniejszych podejść teoretycznych i badawczych w ramach NoKSiM; c) identyfikacja kluczowych metod i technik badawczych, użytecznych w badaniu zarówno mediów tradycyjnych, jak i nowych form i przestrzeni medialnych.

Cele przedmiotu: a) poznanie specyfiki badań medioznawczych jako interdyscyplinarnych, coraz częściej wykorzystujących triangulację metod i technik badawczych; b) poznanie i krytyczna ocena najważniejszych podejść teoretycznych i badawczych w ramach NoKSiM; c) identyfikacja kluczowych metod i technik badawczych, użytecznych w badaniu zarówno mediów tradycyjnych, jak i nowych form i przestrzeni medialnych.

Literatura podstawowa

• Earl Babbie, Podstawy badań społecznych, PWN, Warszawa 2004

• Metody badania wizerunku w mediach, red. Tomasz Gackowski, Marcin Łączyński, CeDeWu Sp. z o. o., Warszawa 2009

• Roger D. Wimmer, Joseph R. Dominick, Mass media. Metody badań. Wyd. UJ, Kraków 2008.

• Walery Pisarek, Analiza zawartości prasy, OBP Kraków 1983

• Metody badań medioznawczych i ich zastosowanie, red. Szymańska Agnieszka, Lisowska-Magdziarz Małgorzata, Hess Agnieszka, Kraków 2018

• Rose G., Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością, Warszawa 2010

• Johnson, J. B., Reynolds, H. T., & Mycoff, J. D., Metody badawcze w naukach politycznych, Warszawa 2010

• McQuail D., Teoria komunikowania masowego, PWN, Warszawa 2012.

• Bornmann, L., & Daniel, H. D. (2008). What do citation counts measure? A review of studies on citing behavior. Journal of Documentation, 64(1), 45–80.

• Kulczycki, E., et al. (2018). Publication patterns in the social sciences and humanities: evidence from eight European countries. Scientometrics, 116(1), 463–486.

• Moed, H. F. (2005). Citation Analysis in Research Evaluation. Springer.

• Waltman, L. (2016). A review of the literature on citation impact indicators. Journal of Informetrics, 10(2), 365–391.

Literatura uzupełniająca

• Silverman D., Prowadzenie badań jakościowych, Warszawa 2012

• Creswell J. W., Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane, Kraków 2013

• Understanding Media Studies, ed. By Schirato Tony, Buettner Angi, Jutel Thierry, Stahl Geoff, Oxford University Press, 2010.

• Media and Culture. Mass Communication in a Digital Age, Campbell Richard, Martin Christopher, Fabos Bettina, Becker Ron, Palgrave Macmillan, ed. 13, 2022 (lub wcześniejsze)

• Graham Gibbs, Analizowanie danych jakościowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.

• Uwe Flick, Projektowanie badań jakościowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.

• Steinar Kvale, Prowadzenie wywiadów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.

• Michael Angrosino, Badania etnograficzne i obserwacyjne, PWN, Warszawa 2010.

• Marcus Banks, Materiały wizualne w badaniach jakościowych, Warszawa 2009.

• Uwe Flick, Wprowadzenie do badań jakościowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.

• Rosaline Barbour, Badania fokusowe, PWN, Warszawa 2024

• Tim Rapley, Analiza konwersacji dyskursu i dokumentów, PWN Warszawa 2013

Wiedza- Zna i rozumie:

• światowy dorobek naukowy w obszarze dyscypliny

• teoretyczne podstawy oraz główne kierunki i podejścia badawcze stosowane w naukach o mediach i komunikacji społecznej

• podstawy metodologii badań naukowych w obszarze nauk społecznych

• etyczne uwarunkowania pracy naukowej w obszarze NOKSiM

Umiejętności- Potrafi:

• definiować cel i przedmiot badań naukowych, formułować pytania badawcze hipotezy badawcze

• dobierać i stosować najważniejsze metody i techniki badawcze, użyteczne we współczesnych badaniach mediów i ich odbiorców

• wnioskować na podstawie wyników badań naukowych

• dokonywać krytycznej analizy i oceny wyników badań naukowych, działalności eksperckiej i innych prac o charakterze twórczym oraz ich wkładu w rozwój wiedzy

Kompetencje społeczne - Jest gotów do:

• krytycznej oceny dorobku w ramach danej dyscypliny naukowej

• krytycznej oceny własnego wkładu w rozwój danej dyscypliny

• uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych

Opis wymagań związanych z uczestnictwem w zajęciach, w tym dopuszczalnej liczby nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: dopuszczone są maksymalnie dwie nieobecności (jedna w części prowadzonej przez dr M. Paul, jedna w części prowadzonej przez dr K. Brylską)

Zasady zaliczania zajęć i przedmiotu (w tym zaliczania poprawkowego): aktywność na zajęciach, połączona ze znajomością zalecanych lektur; skuteczna obrona własnych tez i stanowiska w trakcie dyskusji

Metody weryfikacji efektów uczenia się: efekty uczenia się będą weryfikowane przez pryzmat poprawności i jakości wypowiedzi podczas zajęć oraz zaangażowania doktoranta w dyskusję na zajęciach

Kryteria oceniania: aktywność na zajęciach, jakość formalna i merytoryczna wypowiedzi podczas zajęć