Geomorfologia i geologia czwartorzędu (dla kier. geologia poszukiwawcza)

obowiązkowe

Konieczne są podstawowe informacje natury geologicznej przekazywane w ramach programu przedmiotu Geografia w szkole średniej.

Wykład przedstawia podstawowe pojęcia współczesnej geologii i geomorfologii, w szczególny sposób wyeksponowane są zagadnienia dotyczące związku krajobrazu i budowy geologicznej Polski.

Miejsce geomorfologii wśród innych nauk o Ziemi. Zakres i metody analizy geomorfologicznej. Wybrane procesy rzeźbotwórcze i rozwój form rzeźby na obszarach nizinnych ze szczególnym uwzględnieniem morfogenezy wysoczyzny polodowcowej i doliny rzecznej. Formy rzeźby na obszarach wyżynnych i górskich - rozwój wierzchowin, grzbietów, stoków i dolin. Podstawy geomorfologii strukturalnej i paleogeomorfologii. Zależność rozwoju rzeźby od budowy geologicznej, ruchów neotektonicznych i warunków klimatycznych - pedyplanacja, pedymentacja.

Czwartorzęd na tle kenozoicznych zmian klimatycznych - problem granicy trzeciorzęd - czwartorzęd w osadach morskich i lądowych. Jednostki podziału czwartorzędu w wysokich, średnich i niskich szerokościach geograficznych. przegląd głównych metod badań osadów czwartorzędowych. Charakterystyka głównych typów osadów lodowcowych, rzecznych, jeziornych, eolicznych w nawiązaniu do warunków ich powstawania oraz znaczenia dla potrzeb rekonstrukcji paleogeograficznych obszaru Polski w czasie poszczególnych jednostek glacjalnych i interglacjalnych. Podziały stratygraficzne czwartorzędu zachodniej, środkowej i wschodniej Europy ze szczególnym uwzględnieniem ilości i zasięgu zlodowaceń skandynawskich i górskich oraz uwarunkowań rozwoju interglacjalnych sieci rzecznych i zasięgu ówczesnych mórz. Przyczyny zlodowaceń. Czwartorzędowe zmiany poziomy oceanu światowego. Cykle glacjalno - interglacjalne i lessowo - glebowe oraz ich nawiązanie do globalnych wahań klimatycznych, rejestrowanych w rdzeniach głębokomorskich i głębokich profilach osadów jeziornych.

GALON, R. (red.) 1972. Geomorfologia Polski, 2. Wydawnictwo Naukowe PWN; Warszawa.

KLIMASZEWSKI, M. (red.) 1972. Geomorfologia Polski, 1. Wydawnictwo Naukowe PWN; Warszawa.

KLIMASZEWSKI, M. 1978. Geomorfologia. Wydawnictwo Naukowe PWN; Warszawa.

LINDNER, L. (red.) 1992. Czwartorzęd: osady, metody badań, stratygrafia. PAE; Warszawa.

Studenci posiadają umiejętność zastosowania metod analizy geomorfologicznej. Rozpoznają procesy rzeźbotwórcze i formy rzeźby na obszarach nizinnych ze szczególnym uwzględnieniem morfogenezy wysoczyzny polodowcowej i doliny rzecznej. Umieją wykazać zależność rozwoju rzeźby od budowy geologicznej, ruchów neotektonicznych i warunków klimatycznych. Poznają jednostki podziału czwartorzędu w wysokich, średnich i niskich szerokościach geograficznych. przegląd głównych oraz metody badań osadów czwartorzędowych. Umieją przedstawić charakterystykę głównych typów osadów lodowcowych, rzecznych, jeziornych, eolicznych w nawiązaniu do warunków ich powstawania oraz znaczenia dla potrzeb rekonstrukcji paleogeograficznych obszaru Polski w czasie poszczególnych jednostek glacjalnych i interglacjalnych. Poznają podziały stratygraficzne czwartorzędu zachodniej, środkowej i wschodniej Europy ze szczególnym uwzględnieniem ilości i zasięgu zlodowaceń skandynawskich i górskich oraz uwarunkowań rozwoju interglacjalnych sieci rzecznych i zasięgu ówczesnych mórz. Studenci umieją podać przyczyny zlodowaceń, z uwzględnieniem czwartorzędowych zmian poziomu oceanu światowego. Cykle glacjalno - interglacjalne i lessowo - glebowe przyporządkowują do globalnych wahań klimatycznych, rejestrowanych w rdzeniach głębokomorskich i głębokich profilach osadów jeziornych.

K_W08 - posiada podstawową wiedzę o geologii czwartorzędu i formach urzeźbienia na obszarach nizinnych

K_W14 - posiada teoretyczną wiedzę niezbędną do samodzielnego opracowania map geologicznych, posiada podstawowe wiadomości z zakresu teledetekcji geologicznej i geologicznej kartografii wgłębnej

K_U08 - umie zastosować metody analizy geomorfologicznej, rozpoznaje procesy rzeźbotwórcze i formy rzeźby na obszarach nizinnych, umie wykazać zależność pomiędzy rodzajem osadu a formą jego występowania, umie rozpoznać, opisać właściwości i podać genezę osadów czwartorzędowych, samodzielnie wykonuje i opisuje wiercenie sondą ręczną

K_U09 - umie analizować zapis kopalny procesów sedymentacyjnych, opisywać skały osadowe, odtwarzać przebieg procesów sedymentacyjnych, interpretować zmienność środowisk sedymentacyjnych; zgodnie z zasadą aktualizmu geologicznego rekonstruuje i porównuje środowiska sedymentacji w skali lokalnej i regionalnej

Uczestnictwo w wykładach jest nieobowiązkowe jednak zalecane.

Egzamin pisemny obejmuje całość zagadnień prezentowanych podczas wykładów i ćwiczeń. Składa się z części testowej, krótkich otwartych pytań, ilustracji do objaśnienia oraz z zadań rysunkowych z analizy mapy i form rzeźby. Student ma prawo do dwóch terminów egzaminu. W przypadku usprawiedliwionej nieobecności na jednym z terminów student ma prawo do dodatkowego egzaminu uzgodnionego z prowadzącym.

brak