Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Plazmonika

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1100-3IN`Pla
Kod Erasmus / ISCED: 13.203 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0533) Fizyka Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Plazmonika
Jednostka: Wydział Fizyki
Grupy: Fizyka, II stopień; przedmioty specjalności Fotonika
Nanoinzynieria; przedmioty do wyboru
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Założenia (opisowo):

Plazmonika: podstawy, zjawiska, obecne zastosowania, perspektywy


Jeden z twórców plazmoniki William L. Barnes we wstępie do książki Maiera "Plasmonics" napisał:

Plazmonika? To równania Maxwella, trochę własności materiałów i nieco warunków brzegowych. Cała rzecz w tym, że możliwość łączenia metalicznych nanostruktur z dielektrykami prowadzi do uzyskania niezwykłych właściwości: koncentracji i prowadzenia światła w strukturach podfalowych. Jest to możliwe dzięki narzędziom do wytwarzania i pomiaru nanostruktur.


Wiele narzędzi nanotechnologicznych powstało lub zostało udoskonalone w ostatniej dekadzie. Są to napylarki do nanowarstw metali (w temperaturze 100K) i dielektryków (w temperaturze 600K), urządzenia do cięcia i trawienia struktur plazmonicznych wiązką jonów galu (focus ion beam), wysokorozdzielcze mikroskopy elektronowe i optyczne...


Wykład ma za zadanie przedstawić podstawy plazmoniki i zainteresować słuchaczy aktualnymi problemami badawczymi z tej dziedziny rozwiązywanymi między innymi w Zakładzie Optyki Informacyjnej WF UW.





Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Po krótkim przypomnieniu elementów elektrodynamiki omówimy właściwości powierzchniowych fal plazmonowo-polarytonowych i sposoby ich generacji. Dla umożliwienia sprzężenia foton-plazmon konieczne jest dopasowanie wektorów falowych plazmonów i fotonów dzięki wykorzystaniu karbowanych powierzchni metalu.

Dalsze tematy praktyczne to: nanosoczewki plazmoniczne, obrazowanie propagacji plazmonów-polarytonów, skanujący mikroskop optyczny bliskiego pola i jego rozdzielczość, zlokalizowane plazmony powierzchniowe, światłowody plazmonowe, transmisja światła przez pojedyncze i wielokrotne otwory podfalowe w ekranach metalowych.

Plany: plazmonika i nanoptyka. Urządzenia nanooptyczne. Plazmoniczno-dyfrakcyjne pułapki światła w fotowoltaice.

Pełny opis:

Wstęp: efekty plazmoniczne w dawnych obiektach sztuki.

Podstawy: Równania Maxwella, równania materiałowe, równania falowe, właściwości optyczne metali, fale zanikające, modele dyspersji Lorentza i Drudego. Powierzchniowa fala plazmonowo-polarytonowa. Struktury metal-dielektryk-metal (MIM) oraz dielektryk-metal-dielektryk (IMI). Sposoby wzbudzania plazmonów. Polaryzacja światła: liniowa, kołowa, radialna, azymutalna. Metody numeryczne: metoda elementów skończonych w dziedzinie czasu (finite-difference time-domain – FDTD), metoda macierzy przejścia (transfer matrix metod – TMM).

Zjawiska: Nadzwyczajna transmisja światła przez otwory podfalowe. Transmisja światła przez wielowarstwy metal-dielektryk. Nadrozdzielczość w optycznych układach klasycznych i plazmonicznych. Metamateriały.

Zastosowania: Soczewki plazmoniczne z jednej warstwy metalu (Veselago, Pendry, Zhang, Wróbel). Kształtowanie frontu fali elektromagnettycznej przez soczewki plazmoniczne z wielowarstw dielektryczno-metalicznych. Skanujący optyczny mikroskop bliskiego pola – SNOM. Skanowanie metamateriałów polem magnetycznym.

Kryształy fotoniczne. Filtr asymetryczny.

Perspektywy: Plazmonika w fotowoltaice. Czujniki plazmoniczne.

Literatura:

Po polsku:

Tomasz J. Antosiewicz - rozprawa doktorska: Wpływ nanostruktury sondy metalizowanej na rozdzielczość optycznego mikroskopu skaningowego bliskiego pola (2009).

Tomasz Stefaniuk - rozprawa doktorska: Metaliczno-dielektryczne nanostruktury do kształtowania frontu fali elektromagnetycznej (2012).

Piotr Wróbel - rozprawa doktorska: Własności ogniskujące metalowej nanosoczewki (2012).

Po angielsku:

A.V. Zayats, I.I. Smolyaninov, A.A. Maradudin, Nano-optics of surface plasmon polaritons, Physics Reports 408, 131–314 (2005).

L. Novotny, B. Hecht, Principles of Nano-Optics (Cambridge University Press, 2006).

H. A. Atwater, The promise of plasmonics, Scientific American 296, 56–63 (2007).

S.A. Maier, Plasmonics: Fundamentals and applications (Springer, 2007)

Mark I. Stockman, Nanoplasmonics: past, present, and glimpse into future, Optics Express 19, 22029-22106 (2011).

M. I. Stockman, Nanoplasmonics: The physics behind the applications, Phys. Today 64, 39–44 (2011).

Efekty uczenia się:

Poznanie właściwości powierzchniowych fal plazmonowo-polarytonowych. Zrozumienie podstaw fizycznych nanoptyki/fotoniki. Poznanie urządzeń nanooptycznych działających z wykorzystaniem powierzchniowych fal plazmonowo-polarytonowych: skanujacego optycznego mikroskopu pola bliskiego i skanujacego magnetycznego mikroskopu pola bliskiego. Poznanie sposobów na uzyskiwanie rozdzielczości lepszej niż wynika z ograniczenia dyfrakcyjnego. Czujniki plazmoniczne.

Metody i kryteria oceniania:

Egzamin ustny.

Praktyki zawodowe:

Wszystkich zainteresowanych słuchaczy wykładu zapraszamy do szczegółowego zwiedzenia pracowni w Zakładzie Optyki Informacyjnej WF UW i zapoznania się z prowadzonymi w niej badaniami.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2024-02-19 - 2024-06-16
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Tomasz Stefaniuk, Piotr Wróbel
Prowadzący grup: Tomasz Stefaniuk, Piotr Wróbel
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki.
ul. Pasteura 5, 02-093 Warszawa tel: +48 22 5532 000 https://www.fuw.edu.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)