European Political Systems 2105-EPE-L-D2EPS
Wykład (WYK) Semestr letni 2023/24

CORE TEXT BOOKS:

1. Tim Bale (2017), European Politics. A comparative Introduction, 4th edn, London: Palgrave, Macmillan, (3rd edn 2013).

2. Mark Kesselman, Joel Krieger, William A. Joseph (eds.), Introduction to Comparative Politics: Political Challenges and Changing Agendas, 5th edn. Wadsworth Cengage Learning, Canada (Boston, USA) 2010.

3. Nóra Chronowski, Tímea Drinóczi, Tamara Takács, Governmental Systems of Central and Eastern European States, 1st edn., Oficyna a Wolter Kluwer business, Warszawa 2011.

4. Arend Lijphart (1999 or 2012), Patterns of Democracy. Government Forms and Performance in Thirty-Six Countries, Yale University Press, New Haven and London.

5. Andrzej Antoszewski (2010), Parties and party systems in the EU Member States at the Turn of the 20th and 21st Centuries, Toruń: Adam Marszałek.

6. Tamara Takacs (2011), The Governmental System of the European Union, [in:] Nora Chronowski, T. Drinóczi, T. Takács, Governmental Systems of Central and Eastern European States, 1st edn., Warszawa: Oficyna Wolter Kluwer Business, pp. 35-73.

7. Mark Kesselman, Joel Krieger, William A. Joseph (eds.), Introduction to Comparative Politics: Political Challenges and Changing Agendas, 5th edn. Wadsworth Cengage Learning, Canada (Boston, USA) 2010.

8. Tim Bale (2017), European Politics. A comparative Introduction, 4th edn, London: Palgrave, Macmillan, (3rd edn 2013).

9. A. Antoszewski, Parties and party systems in the EU Member States at the Turn of the 20th and 21st Centuries, Edn. Adam Marszałek, Toruń 2010 (selected parts).

10. K. Sobolewska-Myślik, B. Kosowska-Gąstoł B., P. Borowiec (eds.) (2016), Organisational Structures of Political Parties in Central and Eastern European Countries. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Jagiellonian University Press, Kraków, pp. 11-20; 311-327.

11. J. Blondel, Types of Party Systems. Blondel Reading, from Peter Mair (ed.) The West European Party System, Oxford University Press, Oxford 1990, pp. 302-310; http://janda.org/c24/Readings/Blondel/blondel.html, December 2011.

12. Alan Ware (1996), Political Parties and Party Systems, Oxford: Oxford University Press, , pp. 17-62, 147-244.

13. Maurice Duverger (2009), The Two-Party System and the Multiparty System, and Robert A. Dahl, Party Systems and Patterns of Opposition, and Jean Blondel, Types of Party System, and Stein Rokkan, The Electoral Balance, and Giovanni Sartori, A Typology of Party Systems, In: Peter Mair (ed.), The West European Party System, Oxford: Oxford University Press, pp. 285-350.

14. Giovanni Sartori (1997 or in BUW 1994), Comparative Constitutional Engineering. An Inquiry into Structures, Incentives and Outcomes, 2nd edn, Basingstoke: Palgrave, Macmillan; “Presidentialism”: p. 83-100; “Parliamentary Systems”: p. 101-120; “Semi-Presidentialism”: p. 121-142.

Materials fo concrete classes:

15. Bill Jones, Dennis Kavanagh, Michael Moran, Philip Norton (2004), Politics UK, 5th or latest edition, Harlow-Sydney-Milan: Pearson, Longman.

16. Dennis Kavanagh, David Richards, Martin Smith, Andrew Geddes, British Politics, 5th edn. Oxford University Press, Oxford 2006; Chapters: 10, 11, 12, 13, 17, 18, 20, 22, 23, 24.

18. Hilaire Barnett (2003), Constitutional & Administrative Law, 4th or latest edition, London-Sydney: Cavendish Publishing.

19. Dawn Oliwer (2003), Constitutional reform in the UK, Oxford: Oxford University Press.

20. Jeffrey Jowell and Dawn Oliver (eds.) (2004), the Changing Constitution, 5th edition, Oxford: Oxford University Press.

21. Cillian McGrattan, Northern Ireland 1968-2008. The Politics of Entrenchment, Palgrave McMillan, Basingstoke 2010;pp.58-89-121;pp.127-189.

22. United Kingdom’s Constitution of 1215 with Amendments through 2013, https://www.constituteproject.org/constitution/United_Kingdom_2013.pdf?lang=en , (accessed February 1, 2020).

23. Martin Bull, Martin Rhodes (ed.), Italy - a Contested Polity, West European Politics Series, Routledge, London and New York 2009, pp. 55-77.

24. James L. Newell, The Politics of Italy. Governance in a Normal Country, Cambridge University Press, Cambridge 2010; Chapters: 1, 2, 3.

25. Italy’s Constitution of 1947 with Amendments through 2012, https://www.constituteproject.org/constitution/Italy_2012.pdf?lang=en.

26. Simon Green, Dan Hough and Alister Miskimmon, The Politics of the new Germany, 2nd edn. Routledge, London, New York, Oxon, 2012; Chapters: 2, 3, 4, 5.

27. M. Donald Hancock, Henry Krisch, Politics in Germany, CQ Press, A Division of Sage, Washington DC2012; Chapters:3,4,5, 6,7.

28. Germany’s Constitution of 1949 with Amendments through 2014, https://www.constituteproject.org/constitution/German_Federal_Republic_2014.pdf?lang=en.

29. R. Gunter, J. R. Montero (2009), The Politics of Spain (Cambridge Textbooks in Comparative Politics), Cambridge:Cambridge University Press.

30. Spain’s Constitution of 1978 with Amendments through 2011, https://www.constituteproject.org/constitution/Spain_2011.pdf?lang=en (accessed February 1, 2020).

31. Jose M. Magone (2014), Politics in Contemporary Portugal: Democracy Evolving, Lynne Rienner Publishers, https://www.rienner.com/uploads/52f12b65dc169.pdf , (accessed February 1, 2020).

32. Portugal’s Constitution of 1976 with Amendments through 2005, https://www.constituteproject.org/constitution/Portugal_2005.pdf .

33. Charles Hauss, Politics in France, CQ Press, A Division of Congressional Quarterly Inc., Washington DC 2011; Chapters: 1, 5, 6, 7, 11.

34. France’s Constitution of 1958 with Amendments through 2008, https://www.constituteproject.org/constitution/France_2008.pdf?lang=en , (accessed February 1, 2020).

35. Jaakko Nousiainen (2014), The Finnish Political System, Harvard: Harvard University Press.

36. Pertti Pesonen, Olavi Riihinen (2002), Dynamic Finland: The Political System and the Welfare State, Studia Fennica Historica,

Helsinki: Finnish Literature Society, SKS.

37. Finland’s Constitution of 1999 with Amendments through 2011, https://www.constituteproject.org/constitution/Finland_2011.pdf?lang=en.

38. J. Filip, P. Molek, L. Vyhnanek, Governance in the Czech Republic, [in:] Nora Chronowski, T. Drinóczi, T. Takács, Governmental Systems of Central and Eastern European States, 1st edn., Oficyna Wolter Kluwer Business, Warszawa 2011; Czech Republic: pp. 166-234.

39. Czech Republic’s Constitution of 1993 with Amendments through 2002, https://www.constituteproject.org/constitution/Czech_Republic_2002.pdf, (accessed February 2, 2020).

40. N. Chronowski, T. Drinoczi, J. Petretei (2011), The Governmental System of Hungary, [in:] Nora Chronowski, T. Drinóczi, T. Takács, Governmental Systems of Central and Eastern European States, 1st edn., Warszawa: Oficyna Wolter Kluwer Business, pp. 299-366.

41. Constitution of Hungary 1949, https://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/en/hu/hu047en.pdf (accessed February 2020).

42. Hungary's Constitution of 2011 with Amendments through 2013, https://www.constituteproject.org/constitution/Hungary_2013.pdf?lang=en , (accessed February 2020).

43. Judy Dempsey, Hungarian Parliament Approves New Constitution, “The New York Times”, 18 April 2011; https://www.nytimes.com/2011/04/19/world/europe/19iht-hungary19.html.

44. Z. Lauc, S. Ivanda, The Croatian Governmental System, [in:] Nora Chronowski, T. Drinóczi, T. Takács, Governmental Systems of Central and Eastern European States, 1st edn., Oficyna Wolter Kluwer Business, Warszawa 2011, pp. 117-165.

45. The Constitution of the Republic of Croatia of 15 January 2014, https://www.usud.hr/sites/default/files/dokumenti/The_consolidated_text_of_the_Constitution_of_the_Republic_of_Croatia_as_of_15_January_2014.pdf.

46. Tom Gallagher (1998), The Balkans: Bulgaria, Romania, Albania and Former Yugoslavia, In: Stephen White, Judy Batt and Paul G. Lewis (eds.) (1998), Developments in Central and East European Politics 2, Basingstoke: Macmillan.

Clive H. Church (2004), The Politics and Government of Switzerland, Basingstoke: Palgrave Macmillan.

47. The Federal Constitution of the Swiss Confederation of 18 April 1999, https://www.admin.ch/opc/en/classified-compilation/19995395/index.html, or http://aceproject.org/ero-en/regions/europe/CH/Switzerland%20Constitution%202002.pdf, (accessed February 2020).

48. Kris Deschouwer, The Politics of Belgium. Governing a Divided Society, Palgrave McMillan, Basingstoke 2009, Chapters: 1,3,4,5,6,7,8,10.

49. Marleen Brans, Lieven de Winter and Wilfried Swenden, The Politics of Belgium. Institutions and policy under bipolar and centrifugal federalism, West European Politics Series, Routledge, London, New York, Oxon 2009.

50. Switzerland’s Constitution of 1999 with Amendments through 2014, https://www.constituteproject.org/constitution/Switzerland_2014.pdf?lang=en.

Jon Pierre (ed.) (2015 or 2018), The Oxford Handbook of Swedish Politics, Oxford: Oxford University Press.

51. Elżbieta Kużelewska (2008), The Political System of Sweden. In: Elżbieta Kużelewska, Contemporary Political Systems, Białystok: TEMIDA2, p. 35-38.

52. Dermot Hodson, John Peterson (2017), The Institutions of the European Union, Fourth Edition, Oxford: Oxford University Press.

53. John McCormick (2020), European Union Politics, 3rd edn, London: Macmillan.

54. Andreas Staab (2013), The European Union Explained: Institutions, Actors, Global Impact, 3rd edn, Indiana University Press.

55. John Peterson, Michael Shackleton (2012), The Institutions of the European Union, 3rd edn, Oxford: Oxford University Press.

56. The European Union explained: How the EU works. Your guide to the EU Institutions. (November 2014), https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/9a6a89dc-4ed7-4bb9-a9f7-53d7f1fb1dae/language-en/format-PDF/source-search (accessed 17.02.2020).

57. The European Union, What it is and what it does. (2020), https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/ac0a88a6-4369-11ea-b81b-01aa75ed71a1/language-en (accessed 17.02.2020).

EFEKTY UCZENIA SIĘ:

Po ukończeniu kursu studenci będą w stanie:

- dogłębnie rozumieć różne rodzaje systemów politycznych w Europie;

- dobrze rozumieć podstawy prawne europejskich systemów politycznych i systemu politycznego Unii Europejskiej (UE);

- dogłębnie rozumieć system rządów i proces polityczny w krajach europejskich, a także w Unii Europejskiej;

- dobrze rozumie kluczowe wydarzenia polityczne/historyczne/ideologiczne w Europie i UE po II wojnie światowej;

- zapoznać się z bieżącymi kwestiami/debatami we współczesnej polityce w krajach europejskich i w UE.

Końcowy egzamin pisemny (pytania wielokrotnego wyboru MCQ i pytania otwarte) w sesji egzaminacyjnej.

1. Wprowadzenie. Sesja wprowadzająca - systemy polityczne jako dziedzina nauki. System polityczny - idea i definicja; elementy systemu politycznego; funkcje systemu politycznego.

2. System polityczny - podział i równowaga władz - główna zasada konstytucyjna w systemie demokratycznym; główne style systemu rządów; charakterystyka każdego z głównych systemów politycznych; typologie systemów politycznych; system polityczny de iure i de facto. Westminsterski model demokracji i konsensualny model demokracji. Partie polityczne i systemy partyjne. Partycypacja polityczna i obywatelska. Różne systemy partyjne w krajach europejskich. Populizm, eurosceptycyzm, nowe partie i ugrupowania polityczne w krajach UE.

3. Prezydencki i parlamentarny system polityczny - charakterystyka i różnice. Relacje między władzą wykonawczą a ustawodawczą. Jakie systemy polityczne mamy w krajach Unii Europejskiej? Koniec państwa narodowego? Gabinety, rządy i ich premierzy. Parlamenty - jedna izba czy dwie? Monarchizm i republikanizm. Federalne, regionalne i zdecentralizowane systemy polityczne; proces decentralizacji.

4. Parlamentarne systemy polityczne: ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ.

5. System polityczny WŁOCH.

6. Parlamentarne systemy polityczne: NIEMCY.

7. System polityczny HISZPANII.

8. - 9. Systemy prezydenckie i mieszane: FRANCJA (V Republika) i FINLANDIA (do 2000 r. i od 2000 r.).

10. Parlamentarne systemy polityczne - wybrane przypadki z Europy Środkowej i Wschodniej: REPUBLIKA CZESKA (i ewentualnie dodatkowo Węgry).

11. Systemy polityczne państw bałkańskich: przypadek CHORWACJI lub SERBII (i ewentualnie Federacji Bośni i Hercegowiny).

12. Konsensualny model demokracji: SZWAJCARIA.

13. Skandynawski model systemów politycznych - przypadek SZWECJI

14. - 15. Instytucje polityczne UNII EUROPEJSKIEJ - ich funkcje, uprawnienia i skład: Parlament Europejski, Komisja Europejska, Rada Europejska, Rada, Trybunał Sprawiedliwości, Europejski Bank Centralny, Komitet Regionów, Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny, Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich, europejskie partie polityczne.

Zajęcia prowadzone są metodą wykładową, w formie wykładu (o charakterze problemowym i informacyjnym, z wykorzystaniem metody [aktywizującej] studium przypadku); dodatkowo w trakcie zajęć możliwe są dyskusje ze studentami oraz prezentacje studentów.