Budynek szpitala otaczający tzw. “mały dziedziniec" został wzniesiony przez Jakuba Fontanę w 1749 r. przy wykorzystaniu murów wcześniej znajdujących się w tym miejscu obiektów z pocz. XVIII w. Przed szpitalem wzdłuż ulicy Krakowskie Przedmieście wybudowano w l. 1750-1756 trzypiętrową kamienicę, która miała przynosić dochody utrzymujące instytucję. Cały kompleks składał się z budynku frontowego z bramą od ulicy, skrzydeł bocznych ujmujących wewnętrzny dziedziniec oraz kaplicy usytuowanej na nim centralnie w linii wschodniej zabudowy, na pierwszym piętrze. Ten kształt widoczny jest do dzisiaj, a wspomnieniem dawnej funkcji sakralnej jest krzyż wieńczący trójkątny naczółek na szczycie frontu kaplicy.
Budynek pełnił rolę przytułku i szpitala prowadzonego przez Bractwo św. Rocha. W latach 1810-1818 szpital służył jako klinika dla Wydziału Lekarskiego włączonego w 1816 r. do Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Szpital działał aż do II wojny światowej. Przed wojną miał oddział chirurgiczny, wewnętrzny, pracownię rtg, bakteriologiczno-chemiczną, a także bibliotekę i szkołę pielęgniarską.
W czasie II wojny światowej szpital został spalony, ale ocalały ściany bez stropów i dachów. Kamienicę frontową odbudowano w l. 1947-1949 według projektu Kazimierza Kamlera. Jest ona siedzibą biur uczelni oraz Uniwersytetu Otwartego Uniwersytetu Warszawskiego. Dawny szpital i skrzydła wokół “małego dziedzińca" odbudowane zostały w latach 1957-1959 według projektu tego samego architekta. Obecnie mieszczą się tu: w d. kaplicy i szpitalu Instytut Kultury Polskiej, a w skrzydłach przychodnia i biura administracji UW.
Źródła
1. Wardzyński, M. Szpital św. Rocha przy Krakowskim Przedmieściu i jego architektoniczne przemiany w XVIII-XX wieku, “Almanach Warszawy" 2018, s. 137-163.
2. Karta zabytku w Narodowym Instytucie Dziedzictwa
Oprac. Krzysztof Mordyński, Muzeum UW
|
